Praktík og kenningar í safnafræði (SAF104F)

Í námskeiðinu verður tekist á við spurningar sem tengjast víxlverkun á milli praktíkur (e. practice) og kenninga í safnastarfi. Fjölmörg dæmi úr safnastarfi listasafna, náttúruminjasafna og menningarminjasafna verða skoðuð í þessu samhengi og hentar námskeiðið því nemendum úr fleiri greinum en safnafræði, s.s. eins og fornleifafræði, listfræði, menningarfræði, fötlunarfræði, mannfræði, þjóðfræði, félagsfræði og fleiri. Hugað verður að því hvernig bæði praktík og kenningar hafa mótað safnastofnanir og starfsemi þeirra. Fjallað verður m.a. um praktík og kenningar um söfnun, varðveislu, flokkun og skráningar, sýningagerð, gesti, markaðsmál og félagsleg áhrif safna. Námskeiðið er kennt sem netnám og byggir námsmat á fjölbreyttum verkefnum sem unnin eru í námskeiðinu. Námskeiðið er kennt við upphaf haustannar og lýkur í lok september.

Gagnrýnin sýn á praktík og kenningar í safnafræði (SAF105F)

Í námskeiðinu verður tekist á við gagnrýnar spurningar sem tengjast víxlverkun á milli praktíkur (e. practice) og kenninga í safnastarfi. Fjölmörg dæmi úr praktísku safnastarfi listasafna, náttúruminjasafna og menningarminjasafna verða skoðuð í þessu samhengi og hentar námskeiðið því nemendum úr fleiri greinum en safnafræði, s.s. eins og fornleifafræði, listfræði, menningarfræði, fötlunarfræði, mannfræði, þjóðfræði, félagsfræði og fleiri greinum. Saga safna verður skoðuð með gagnrýnu hugarfari og hugað verður að straumum og stefnum í faginu við upphaf 21. aldar. Sérstaklega er litið til safna sem almannastofnanir, en sem slíkar hafa þær mörgum og vaxandi hlutverkum að gegna fyrir samfélög, lífsgæði fólks og hópa, menntun, rannsóknir og þverþjóðleg samskipti svo eitthvað sé nefnt. Fjallað verður m.a. um hagnýtingu kenninga í safnastarfi, siðferði, ritskoðun, hnattvæðingu, frumbyggja, áhrif stafrænnar menningar, trúarbrögð, innflytjendur og inngildingu, svo eitthvað sé nefnt. Námskeiðið er eingöngu kennt í fjarnámi og byggir námsmat á verkefnum sem unnin eru yfir önnina. Námskeiðið hefst í byrjun október og endar í lok nóvember.

Safn og samfélag: Sirkus dauðans? (SAF201M)

Í þessu námskeiði verða margþætt tengsl safna og þeirra samfélaga sem þau þjóna skoðuð. Kannað verður hvernig söfn eru ekki aðeins vörslumenn menningararfs heldur einnig virkir þátttakendur í mótun menningarlegra frásagna og samfélagslegra sjálfsmynda. Með því að skoða sögulegt samhengi, fræðilega umgjörð og hagnýtar dæmisögur fá nemendur innsýn í það mikilvæga hlutverk sem söfn gegna við að sýna og stundum ögra samfélagslegum gildum. Í námskeiðinu verður farið yfir efni eins og söfn sem hvati til samfélagsbreytinga, mikilvægi inngildingar og aðgengis, og áhrif stafrænnar tækni á samfélagsþátttöku. Með umræðum, dæmum og praktískum verkefnum munu nemendur kanna hvernig söfn geta á áhrifaríkan hátt virkjað fólk og stuðlað að réttlátara samfélagi. Í lok námskeiðsins munu nemendur hafa tileinkað sér góðan skilning á því hvernig söfn geta brugðist við þörfum og gildum fólks í þeim samfélögum sem þau þjóna.

Faglegt starf: Stjórnskipulag, söfnun og miðlun (SAF208F)

 Í safnalögum 141/2011 kemur fjölbreytilegt hlutverk safna skýrt fram, þau eiga að varðveita menningar-og náttúruarf þjóðarinnar og tryggja að honum verði skilað óspilltum til komandi kynslóða. Söfn sinna eftirfarandi störfum:

• Söfnun – uppbygging safnkosts, meðferð og aðbúnaður safngripa
• Varðveisla og skráning safnakosts – forvörslumál, húsnæðismál, öryggismál og skráningarmál safngripa
• Miðlun á söfnum - þróun og möguleikar, og að endingu rannsóknir - rannsóknir á safnkosti, rannsóknir sem útskýra safnkost, faglegar rannsóknir
• Mat á starfsemi safna, bæði út frá safngestinum og einnig sjálfsmat (aðferðir og úrvinnsla), sem og stjórnunarlegum þáttum í safnastarfi

Skýr fagleg viðmið, reglur og eftirlit þurfa að vera til staðar til þess að tryggja að söfn sinni hlutverki sínu á faglegan hátt, í þágu samfélagsins. Í þessu námskeiði verða tilvik úr íslensku safnastarfi greind með tilliti til faglegs starfs (e. best practices), fræðilegs efnis, lagaumhverfis safna, siðareglna ICOM, og með aðkomu sérfræðinga helstu safnastofnana landsins, sem miðla af reynslu sinni með raunverulegum dæmum úr störfum sínum á söfnum innanlands og erlendis.

Námskeiðið ætti að henta öllum þeim sem hyggjast starfa á sviði menningarmála og eru í menningartengdu námi, svo sem fornleifafræði, listfræði, menningarfræði, fötlunarfræði, mannfræði, þjóðfræði, félagsfræði og fleira. Námskeiðið er kennt frá upphafi misseris í janúar og fram í febrúar. Nemendur kynnast stjórnskipulagi safna (þar með talið safnaráði, safnalögum og siðareglum ICOM), hverju er safnað á söfnum og hvernig því er miðlað.

Í námskeiðinu verða haldnir fyrirlestrar á netinu, byggðir á kennslubókinni Faglegt starf safna: Tilvik og álitamál (2018) og ein staðlota haldin í viku 6 (1 dagur), þar sem nemendur fara í vettvangsferðir á söfn og fá fyrirlestra frá sérfræðingum starfandi á söfnum. Skyldumæting er í staðlotu. Námsmat byggir á verkefnavinnu yfir misserið, mætingu í staðlotu og stuttu skriflegu verkefni þar sem viðfangsefni staðlotu er sett í samhengi við fræðilegt lesefni.

Menningararfur (ÞJÓ447M)

Hvað er menningararfur og hvaða hlutverki þjónar hann? Af hverju er hann í stöðugri útrýmingarhættu? Hvernig tengir hann saman fortíð og samtíð? Hvað á hann skylt við þjóðríkið? Söguvitund? Hnattvæðingu? Kapítalisma? Stjórnmál? Í námskeiðinu verður leitað svara við þessum spurningum, kynntar nýlegar rannsóknir þjóðfræðinga, mannfræðinga, listfræðinga, félagsfræðinga, safnafræðinga, sagnfræðinga og fornleifafræðinga á menningararfi og tekinn púlsinn á því sem er að gerast á þessu ört vaxandi sviði. 

Kennslan fer fram í fyrirlestrum og umræðum.

Hvað gerir safnafólk? Innsýn í dagleg störf á safni (SAF207F)

Í þessu námskeiði fá nemendur að kynnast þeim faglegu áskorunum sem felast í daglegum störfum á safni, nánar til tekið á Hönnunarsafni Íslands. Markmiðið er að kynna nemendur fyrir væntingum almennings, stjórnsýslu safna (safnaráði) og eigendum þeirra og með hvaða hætti söfn reyna að mæta þeim. Nemendur verða kynntir fyrir því hvað felst í faglegu starfi safna almennt, og stöðu og tilgangi hönnunarsafna í því ljósi. Markmiðið er að veita nemendum hagnýta innsýn inn í safnastarf, og greina það með hliðsjón fræðilegs lesefnis og faglegra reglugerða, starfshefða, og siðareglna ICOM. Fyrst eru haldnir fyrirlestrar á netinu, og svo í lok janúar mæta nemendur í hálfs dags staðlotu á Hönnunarsafni Íslands (mætingarskylda) og velja einn dag einu sinni yfir misserið (á tímabili ákveðið af kennara og starfsmönnum Hönnunarsafns Íslands) á starfsdag í safninu, þar sem tveir og tveir vinna saman með starfsmanni safnsins í heilan dag. Námsmat byggir á mætingu í staðlotu og í starfsdag og skriflegu verkefni þar sem reynsla þeirra af Hönnunarsafni Íslands er sett í samhengi við fræðilegt lesefni.

Faglegt starf: Varðveisla, skráning og rannsóknir (SAF209F)

Í safnalögum 141/2011 kemur fjölbreytilegt hlutverk safna skýrt fram, þau eiga að varðveita menningar-og náttúruarf þjóðarinnar og tryggja að honum verði skilað óspilltum til komandi kynslóða. Söfn sinna eftirfarandi störfum:

• Söfnun – uppbygging safnkosts, meðferð og aðbúnaður safngripa
• Varðveisla og skráning safnakosts – forvörslumál, húsnæðismál, öryggismál og skráningarmál safngripa
• Miðlun á söfnum - þróun og möguleikar, og að endingu rannsóknir - rannsóknir á safnkosti, rannsóknir sem útskýra safnkost, faglegar rannsóknir
• Mat á starfsemi safna, bæði út frá safngestinum og einnig sjálfsmat (aðferðir og úrvinnsla), sem og stjórnunarlegum þáttum í safnastarfi.

Skýr fagleg viðmið, reglur og eftirlit þurfa að vera til staðar til þess að tryggja að söfn sinni hlutverki sínu á faglegan hátt, í þágu samfélagsins. Í þessu námskeiði verða tilvik úr íslensku safnastarfi greind með tilliti til faglegs starfs (e. best practices), fræðilegs efnis, lagaumhverfis safna, siðareglna ICOM, og með aðkomu sérfræðinga helstu safnastofnanna landsins, sem miðla af reynslu sinni með raunverulegum dæmum úr störfum sínum á söfnum innanlands og erlendis.

Námskeiðið ætti að henta öllum þeim sem hyggjast starfa á sviði menningarmála og eru í menningartengdu námi, svo sem fornleifafræði, listfræði, menningarfræði, fötlunarfræði, mannfræði, þjóðfræði, félagsfræði og fleira. Námskeiðið er kennt frá síðari hluta febrúar, fram til apríl þegar vormisseri lýkur. Nemendur kynnast hvaða faglegu áskoranir felast í varðveislu gripa (til dæmis vegna slakrar varðveisluaðstæðna í geymslum, samtímasöfnun og fleira), skráningu safnkosts og safnarannsóknum.

Í námskeiðinu verða haldnir fyrirlestrar á netinu, byggðir á kennslubókinni Faglegt starf safna: Tilvik og álitamál (2018) og ein staðlota haldin í viku 6 (1 dagur), þar sem nemendur fara í vettvangsferðir á söfn og fá fyrirlestra frá sérfræðingum starfandi á söfnum. Skyldumæting er í staðlotu. Námsmat byggir á verkefnavinnu yfir misserið, mætingu í staðlotu og stuttu skriflegu verkefni þar sem viðfangsefni staðlotu er sett í samhengi við fræðilegt lesefni.

Samfélagslegar áskoranir og söfn (SAF202M)

Námskeiðið skoðar á gagnrýninn hátt áhrif samtímans á söfn og starfshætti þeirra. Leitast verður við að gefa góðan skilning á því hvernig söfn standa frammi fyrir og leitast oft við að takast á við ýmsar samfélagslegar áskoranir, þar á meðal fjölbreytni, jöfnuð, þátttöku, félagslegt réttlæti og sjálfbærni. Í námskeiðinu verður fræðilegur grunnur samfélagsmála safna skoðaður og dæmi þar að lútandi. Áherslur verða meðal annars á að skoða hlutverk safna sem talsmenn jaðarsettra hópa, mikilvægi samvinnu og samsköpunar og aðferðir til að takast á við loftslagsbreytingar innan safnastarfs, svo eitthvað sé nefnt. Umræður og verkefni skora á nemendur að hugsa gagnrýnið um hlutverk safna í samfélaginu. Í lok námskeiðsins verða nemendur búnir góðri færni og þekkingu til að takast á við félagsleg hlutverk safna í ört breytilegum heimi. Námskeiðið verður kennt frá lokum febrúar til loka mars.

Einstaklingsverkefni á safni: Starfsnám (SAF101F)

Starfsnám veitir einstakt tækifæri til að kynna sér fjölbreytta starfsemi safna. Markmið starfsþjálfunar á söfnum er að veita nemendum innsýn í og reynslu af verkefnum safna og flétta þannig saman hagnýta og fræðilega hluta námsins. Við lok starfstímans er gert ráð fyrir að nemandinn þekki vel starfsemi safnsins og geti þar að auki nýtt sér fræðilega þekkingu við lausn á viðfangsefnum. Starfsnámstímabilið er að jafnaði 9 vikur. Starfsnámið er hægt að taka innanlands sem og utan. Sé ætlunin að taka það erlendis, er hægt að sækja um styrk í Erasmus + áætlunina.  

Þungur hnífur: Víkingar í samtímamenningu, kvikmyndum og tölvuleikjum (SAF301M)

Víkingar eru meðal auðkennilegustu og þekktustu samfélagshópa fortíðar. Ímynd þeirra hefur gjarnan vera hatrömm og ofsafengin og gott dæmi þar um væri sturlaði berserkurinn sem með hyrndnan hjálm á höfði og stríðsöxi á lofti, ljóst hárið flaxandi í vindinum, herjar á grunlaus bæjarsamfélög við fjarlægar strendur. Þessi ímynd hefur fest rætur um víða veröld, hún er þver-menningarleg og áhugamannahópa sem endurskapa lifnaðarhætti víkinga má finna í löndum sem eiga sér jafnvel enga slíka sögu. Samtímafólk tengir sig stolt í bragði við arfleifð víkinga og innleiðir í eigin sjálfsmynd. Víkinga þungarokk er til og vörur af ýmsu tagi tengja sig með meðvituðum hætti við víkingasöguna. Menningarafurðir eru þar engin undantekning og hvíta tjaldið er gott dæmi um það hversu lífseig goðsögnin um víkinga er: Fyrsta víkingamyndin kom út árið 1907 og lifa þær góðu lífi enn þann dag í dag. Sama er að segja um sjónvarp og tölvuleiki þar sem ímyndum víkinga og sögu þeirra er miðlað með ýmsum hætti. Þetta hefur svo aftur áhrif á birtingarmyndir víkinga á öðrum sviðum, og mætti þar nefna ferðamannaiðnaðinn, safnamenningu og þjóðlega framsetningu af ýmsu tagi.

Í þessu námskeiði verða hinar ólíku framsetningarhefðir og birtingarmyndir víkinga í samtímanum skoðaðar. Hafist verður handa við að rekja sögu hinar nútímalegu víkingaímyndar og þróun hennar á tuttugustu öldinni – og verður þar í íslenska samheneginu sérstaklega horft til áranna í kringum Hrunið. Í kjölfarið verða ríkjandi samtímalegar birtingarmyndir víkingsins skoðaðar, eins og þeim er miðlað í kvikmyndum, sjónvarpi og tölvuleikjum.

Kvennafríið 1975: Mýtur og miðlun (HMM301M)

„Baráttunni lýkur ekki í dag,“ stóð á kröfuspjaldi konu sem var ein af þeim 25.000 sem söfnuðust saman á útifundi í miðborg Reykjavíkur þann 24. október 1975 til að mótmæla kynbundnum launamun og mismunun undir yfirskriftinni Kvennafrí. Kröfuspjaldið er bara eitt dæmi um þær fjölbreyttu leiðir sem konur notuðu til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri þennan dag en tónlist, greinaskrif, ræðuhöld og fjölmiðlaumfjöllun settu svip sinn á hann svo fáein dæmi séu nefnd. Kvennafríið var boðað fyrir atbeina íslenskra kvenna en aðgerðir þeirra spruttu engu að síður úr alþjóðlegum farvegi en íslenskar konur voru hvattar til að fylkja sér bak við kjörorð kvennaárs Sameinuðu þjóðanna: „JAFNRÉTTI – FRAMÞRÓUN – FRIÐUR“. Útgangspunktur námskeiðsins er Kvennafríið 1975 en um leið og kafað verður í sögulega arfleið þessa dags í íslensku og alþjóðlegu samhengi verða nýjar miðlunarleiðir kannaðar í þeim tilgangi að ná til nýrra kynslóða. Námskeiðið er kennt í samvinnu við Rúv og Kvennasögusafn sem fagnar 50 ára afmæli 2025 með sýningu á Landsbókasafni Íslands.

Miðlun í hljóðvarpi og hlaðvarpi (HMM235F)

Námskeiðið er haldið í samstarfi við RÚV - Rás 1. Fjallað er um framsetningu efnis í útvarpi og hlaðvarpi. Könnuð eru ólík dæmi um dagskrárgerð. Hugað er að miðlunarmöguleikum hljóðefnis í fjölmiðlaumhverfi samtímans og gerð grein fyrir eðli ólíkra miðlunarleiða. Fjallað verður um hugmyndavinnu, viðtalstækni, upptökutækni, uppbyggingu og samsetningu hljóðvarps/hlaðvarpsefnis með áherslu á  sjálfbærni og sjálfstæð vinnubrögð. Nemendur vinna verkefni tengd útvarpsþáttagerð. 

Rannsóknasemínar B: Pósthúmanismi og nýja efnishyggjan (MFR501F)

Í námskeiðinu fá nemendur innsýn í þá ólíku en þó skyldu strauma pósthúmanisma og hinnar nýju efnishyggju sem hafa verið áberandi í fræðilegri umræðu innan hug- og félagsvísinda á síðustu árum. Kannað verður með hvaða hætti hér er tekist á við arfleifð mannaldar og miðlæga stöðu mannsins í fræðilegri og vísindalegri orðræðu og leitast við að móta ný þekkingarlíkön þar sem horft er til náttúru og tækni. Auk þess verður horft til þess hvernig hér er gripið aftur til hugmynda um vitund utan sjálfsverunnar og lifandi efnisheim sem rekja má aftur til eldri þekkingarhefða allt frá heimsmyndafræði Platons til gervigreindar.

Lista- og hönnunarsaga, söfn og menntun (LVG102F)

Mætingarskylda: Kennslan fer fram í fjarkennslu í rauntíma á netinu auk tveggja staðlotna og þáttöku í útfærslu/framkvæmd vinnusmiðju (1x laugardag).

Megináhersla verður lögð á að veita innsýn í sögu lista frá 1900 til nútímans: Fjallað verður um þær stílhreyfingar og listamenn, sem settu stærstan svip á tímabilið og íslensk dæmi fléttuð inn eftir því sem við á. Fjallað verður um hina ólíku stíla og strauma eins og þeir birtast í myndlist og hönnun og stöðu listamanna og hlutverk listarinnar á þessu tímabili.

Þá verður fjallað um samfélagslega stöðu listarinnar, markaðsvæðingu og þróun listhugtaksins og breytt hlutverk listamannsins á þessu tímabili.

Skapaður er vettvangur þar sem áherslan er á samstarf og samtal skóla og safna sín á milli. Áhersla er lögð á að veita nemendum innsýn í störf lista- og minjasafna og kennslufræði þeirra gagnvart skólum og fá nemendur þannig aukna hæfni til að nýta sér þau sem fræðslustofnanir. 

Nemendum gefst kostur á að raungera og þróa hugmyndir sínar og vinna m.a. smiðju í tengslum við sýningu þar sem börn á grunnskólaaldri eru þáttakendur í skapandi starfi. 

Vinnulag: Kennslan fer fram í fjarkennslu í rauntíma á netinu auk tveggja staðlotna og þáttöku í útfærslu/framkvæmd vinnusmiðju (laugardag).

Hópa - og einstaklingsvinna. Listasöfn, minja- og hönnunarsöfn verða heimsótt bæði á eigin vegum og með kennurum.

Námskeiðið krefst sjálfstæðra vinnubragða.

List og samfélag í samtíma (LIS701F)

List hefur í sögulegu tilliti verið sá þáttur samfélagsins þar sem nýjungar og framsýni hefur verið í mestum metum. Þetta frumkvæði listar hefur þó ætíð byggt á sögulegum forsendum — þess sem á undan kemur. Í þessu samhengi eru listamenn samtímans stöðugt að endurnýja fyrri forsendur sínar. Á sama tíma eru listheimar samtímans í eðli sínu margbrotnir — þar á sér stað sífellt meiri skörun ólíkra miðla og áhrifa, þar sem listamenn vinna á grundvelli fræðilegra forsendna, félagslegra forsendna og með tilliti til stjórnmála og efnahagsmála. Menningarlegar aðstæður breytast einnig ört í samtíðinni, fyrir tilstilli tækniþróunar, byggðaþéttingar, heimsvæðingar og náttúruvár, auk óvissu á sviði stjórnmála. Þetta leiðir til þess að eðli listastarfsins tekur sífellt meiri breytingum. Vegna þessa er mikilvægt að leggja stöðugt nýjan grunn að túlkun listarinnar og virkni hennar í samfélaginu, þar sem nýjar hugmyndir og skilgreiningar, á við ‚mannöld‘ og ‚síð-mennsku‘, gagnast til aukins skilnings á stöðu listar í samfélagi manna. Í námskeiðinu eru listfræðilegar forsendur samtíðarinnar teknar til endurskoðunar og listvettvangurinn — sagan og samtíðin — kannaður með hliðsjón af samspili listar við ólíkar greinar: sagnfræði, heimspeki, bókmenntir, fjölmiðla- og kvikmyndafræði, mannfræði, stjórnmálafræði, landafræði, félagsfræði.

Þrettán hlutir (FOR701M)

Conventional sociological or historical accounts tend to portray human life as if objects either are irrelevant or at best, passive and inert. This course follows the ‘material turn’ that has occurred in the social sciences and the humanities in the past 20 years and explores the importance of things for understanding human society and history. Drawing on examples from a wide range of disciplines from design history to archaeology, each week a different object is taken for study, illustrating the various disciplinary and theoretical approaches that have been taken to material culture in recent years. The course will be organized around weekly lectures, reading and discussion.  The course will be taught in english.

Miðlunarleiðir I, heimildamyndir, textagerð, myndanotkun (HMM122F)

Í námskeiðunum Miðlunarleiðir I og Miðlunarleiðir II eru kynnt grunnatriði aðferða við miðlun menningarefnis í hug- og félagsvísindum. Miðlunarleiðir I eru á haustönn en Miðlunarleiðir II eru á vorönn. 

Í Miðlunarleiðum I verður unnið með:

1. Texta og myndir í fyrri hluta annarinnar. Nemendur munu fá þjálfun við greinaskrif og orðræðugreiningu annars vegar og myndanotkun og myndgreiningu hins vegar.
2. Stuttmyndagerð í síðari hluta annarinnar. Þar vinna nemendur að gerð  stuttmynda. Í því felst grunnþjálfun í handritagerð, tökum og klippi og nemendur vinna í hópum að stuttmynd í samræmi við tiltekið þema. Hvor efnisþáttur um sig vegur 50% í námskeiðinu.

Engin próf eru í námskeiðinu. Þess í stað vinna nemendur verkefni, einstaklings- og hópverkefni. Þau eru eftirfarandi:

1. Greiningar á textum og myndum
2. Grein með mynd um tiltekið þema til opinberrar birtingar, um 800 orð.
3. Hópverkefni þar sem nemendur vinna að stuttmynd sem er sýnd við lok námskeiðsins. Áhersla er lögð á hópavinnu og hagnýt verkefni.

Námskeiðið er ekki kennt í fjarnámi.

Söfn sem námsvettvangur (SAF016F)

Einn megintilgangur safna á Íslandi er að skila menningar- og náttúruarfi landsins til komandi kynslóða og stuðla að aukinni þekkingu á þessari arfleifð og skilningi á tengslum hennar við umheiminn. Ætlast er til þess (samkvæmt safnalögum) að söfn reyni að „auka lífsgæði manna“ með því að efla skilning á þróun og stöðu menningar, lista náttúru eða vísinda. Söfn og safnfræðsla geta því haft áhrif á samfélag, hópa og einstaklinga. Safnafræði getur komið hér að liði og er megin viðfangsefni námskeiðsins. Kynntar verða fræðilegar kenningar sem hafa að markmiði að stuðla að fjölbreyttri og áhrifamikilli fræðslu tengdri fornleifum, list, náttúruvísindum, menningarlegri arfleifð og öðrum viðfangsefnum safna. Hugað verður að fjölbreyttum markhópum safnfræðslu, hlutverki safngesta innan safna, rými, textagerð, margmiðlun, gagnvirkni og fleira.

Þetta er fjarkennslunámskeið sem skiptist í þrjár lotur. Í hverri lotu eru ör-fyrirlestrar frá kennara með hugleiðingum um námsefnið, gesta-fyrirlestrar (stafrænir) og aukaefni. Þrjár stað- og/eða ZOOM-lotur eru yfir önnina, þar sem nemendur fá fyrirlestra frá starfsmönnum safna og vinna að fræðsluverkefni í samstarfi við safn í Reykjavík. Verkefnið verður þróað út frá fræðilegum áhuga nemenda undir handleiðslu kennara og með aðstoð starfsmanna safnsins.

Menningartengd ferðaþjónusta (FER110F)

Í námskeiðinu verður hugað að þýðingu og skilgreiningu hugtaksins menningar í menningartengdri ferðaþjónustu með sérstöku tilliti til framsetningar og miðlunar ímynda og menningar á mismunandi vettvangi. Velt verður upp pólitískum og siðferðilegum spurningum hvað varðar söfnun, framsetningu og miðlun menningar í mismunandi samhengi og á mismunandi vettvangi, erlendis og hérlendis. Einnig verða skoðuð tengsl ferðaþjónustu við skapandi greinar. Spurningum varðandi eignarhald á menningararfleifð verða íhugaðar svo og í höndum hvers það að skapa menningararfleifð er.

Eigindlegar rannsóknaraðferðir I (FMÞ103F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur kynnist fjölbreytileika og fræðilegum forsendum eigindlegrar rannsóknahefðar í félagsvísindum og öðlist reynslu í að beita eigindlegum aðferðum. Um hagnýtt námskeið er að ræða þar sem hver nemandi vinnur sjálfstætt rannsóknarverkefni sem felst í því að hanna og undirbúa rannsókn, afla gagna, greina þau og skrifa um helstu niðurstöður undir handleiðslu kennara. Í námskeiðinu verður farið ítarlega í undirbúning rannsókna, gerð rannsóknaráætlunar, gagnaöflun, greiningu og skrif.

Lesnámskeið í MA- námi (SAF006F)

Nemandi leitar til umsjónarkennara námskeiðsins og óskar eftir leiðsögn í sjálfstæðu verkefni.

Markmið lesnámskeiða er að nemendur hafi möguleika á að afla sérhæfðari þekkingar á ýmsum sviðum safnafræði. Kennari og nemendur ákveða lesefnið í sameiningu og nemendur gera skriflega grein fyrir þekkingu sinni í lok námskeiðsins.

Inngangur að rekstri (VIÐ155M)

Markmiðið með námskeiðinu er að gefa nemendum breiða og haldgóða innsýn í þau fyrirbæri, lögmál og kenningar sem viðskiptafræðingum nauðsynlegt er að þekkja við rekstur bæði fyrirtækja og stofnana.

Námskeiðið byggist upp af fimm efnisþáttum:
• fjármál
• lögfræði
• rekstrarhagfræði
• reikningshald
• þjóðhagfræði

Fyrirkomulag:
Námskeiðið Inngangur að rekstri er í boði tvisvar á ári og eiga nemendur að ljúka því á fyrsta ári náms síns. Annars vegar í ágúst og hins vegar í janúar. Nemendur sem hefja nám að hausti gera best í því að ljúka námskeiðinu í ágúst, en hafa þó möguleika á að ljúka því í janúar. Nemendur sem hefja nám í janúar skulu ljúka námskeiðinu í janúar en geta þó einnig tekið það í ágúst.
Námskeiðið opnar 1. hvors mánaðar og lokar þann 31. Allt námsefni verður aðgengilegt frá þeim 1. 

Námskeiðið nýtist ekki til eininga í meistaranáminu.

Einstaklingsverkefni á safni: Starfsnám (SAF201F)

Starfsnám veitir einstakt tækifæri til að kynna sér fjölbreytta starfsemi safna. Markmið starfsþjálfunar á söfnum er að veita nemendum innsýn í og reynslu af verkefnum safna og flétta þannig saman hagnýta og fræðilega hluta námsins. Við lok starfstímans er gert ráð fyrir að nemandinn þekki vel starfsemi safnsins og geti þar að auki nýtt sér fræðilega þekkingu við lausn á viðfangsefnum. Starfsnámstímabilið er að jafnaði 9 vikur. Starfsnámið er hægt að taka innanlands sem og utan. Sé ætlunin að taka það erlendis, er hægt að sækja um styrk í Erasmus + áætlunina.

Í þeirra augnhæð: Miðlun til barna (HMM410F)

Við beygjum okkur í hnjánum í eiginlegum og óeiginlegum skilningi. Hvernig sjá
börn heiminn? Hvernig getum við miðlað menningarefni í þeirra augnhæð? Hvernig sperrum við eyrun og hlustum á þeirra sjónarmið?

Í námskeiðinu verður fjallað um fjölbreyttar miðlunarleiðir í menningarstarfi til barna; allt frá
sýningarhönnun á söfnum til gagnvirkra innsetninga í menningarhúsum, skapandi smiðjustarfs,
þverfaglegra þátttökuverkefna og dagskrárgerð í útvarpi. Kennsla fer fram með vettvangsferðum,
fyrirlestrum, verklegum smiðjum og hópvinnu.

Námskeiðið leiðir þverfaglega hönnunarteymið ÞYKJÓ sem hlaut Hönnunarverðlaun Íslands 2024 fyrir
verkefnið „Börnin að borðinu” og tillnefningu til alþjóðlegu YAM verðlaunanna fyrir verkefnið „Gullplatan
- Sendum tónlist út í geim“. Á meðal fyrirlesara eru barnamenningarhönnuður, leikjahönnuður, tónskáld
og arkitekt.

Persónuvernd og upplýsingaöryggi (UPP220F)

Á námskeiðinu er fjallað um nýlegar áskoranir upplýsingafræðinga á sviði persónuverndar. Gerð verður grein fyrir mikilvægum breytingum á löggjöf um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga ásamt reglugerð (e. General Data Protection Regulations – GDPR) sem tóku gildi í maí 2018. Farið verður í þær breytingar sem lögin hafa haft í för með sér fyrir fyrirtæki og stofnanir á Íslandi. Mikilvæg hugtök og verkefni sem fylgja nýju lögum verða rædd, s.s. ólík hlutverk ábyrgðaraðila og vinnsluaðila, meðalhóf, réttinn til að gleymast, upplýst samþykki, persónugreinanleg gögn, áhættumat og gerð samninga við vinnsluaðila. Þá verður fjallað sérstaklega um hlutverk persónuverndarfulltrúa hjá fyrirtækjum og stofnunum.  Fjallað verður um upplýsingaöryggi m.t.t. nýrra persónuverndarlaga, notkun samfélagsmiðla og skýjaþjónusta og upplýsingaöryggisstefnu. Nemendur þurfa að þekkja og skilja lög, reglur og kenningar sem tengjast persónuvernd, upplýsingaöryggi og rafrænum vörsluútgáfum. Nemendur þurfa að hafa þekkingu á gerð vinnsluskráa um persónugreinanleg gögn og gerð áhættumats um meðferð persónuupplýsinga auk verklýsinga og vinnuleiðbeininga. Unnin verða hagnýt verkefni í nánu samstarfi við ýmis fyrirtæki og stofnanir.

Vinsamlega athugið að námskeiðið er kennt annað hvert ár. Næsta námskeið er á vormisseri 2026, 2028, 2030 og svo framvegis.

Miðlunarleiðir II: Munnleg framsetning, sýningar, stafræn miðlun (HMM242F)

Í Miðlunarleiðum II á vorönn er unnið með eftirfarandi miðlunarleiðir: a) munnleg framsetning og b) sýningar á menningarsögulegu efni. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í báða þætti. 

Nemendur fara yfir grunnatriði í munnlegri framsetningu og æfa sig í minni og stærri hópum. Einnig verður farið yfir grunnatriði varðandi skipulagingu á ráðstefnum og málþingum og stjórnun þeirra. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í kynningarhluta þessa viðfangsefnis. Við lok þess þáttar er haldin ráðstefna þar sem allir nemendur kynna verkefni sín. Að honum loknum tekur við þáttur um sýningar með tengingu við stafræna miðlun. Fjallað verður um grunnatriði sýninga og ólíkar leiðir við framsetningu mynda og texta og hvaða reglur gilda um framsetningu texta á netinu. Nemendur vinna við hagnýt verkefni í þessu samhengi.  Samhliða verður farið yfir grunnatriði í stafrænni miðlun, hverjar eru helstu miðlunarleiðir, kostir og gallar. 

Engin próf eru í námskeiðinu. Þess í stað vinna nemendur verkefni, einstaklings- og hópverkefni. Þau eru eftirfarandi:

1. fyrirlestur á ráðstefnu og önnur verkefni í því samhengi
2. Sýningagreining og hagnýtt verkefni í tengslum við sýningar á vegum Borgarsögusafns
3. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í báða þætti. Áhersla er lögð á sameiginleg þemu og hópavinnu í námskeiðinu.

Námskeiðið er ekki kennt í fjarnámi.

Sjónrænar rannsóknaraðferðir (FMÞ001M)

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist aðferðarfræðilega þekkingu, skilning og verklega færni til að greina myndir og önnur sjónræn rannsóknargögn (ljósmyndir, kvikmyndir, teikningar, auglýsingar, netmiðla, o.s.frv.). Farið verður í ýmsar aðferðir við greiningu á sjónrænu efni og hugað verður að sjónrænum gagnasöfnum og vinnu með þau. Nemendur fá þjálfun í því að kynna sér og leggja sjálfstætt mat á fyrirliggjandi rannsóknir. Námskeiðið byggist upp á hagnýtum verkefnum, þar sem nemendur undirbúa og hanna rannsóknaáætlanir, afla gagna og spreyta sig á greiningu þeirra. Námskeiðið er þverfaglegt og hentar nemendum á hug- og félagsvísindasviði, sem og öðrum sviðum.

Skapandi heimildamyndir (HMM220F)

Fjallað verður um helstu tegundir heimildamynda, aðferðir, þróun þeirra og tilgang.

Nemendur læra að skrifa handrit að stuttri heimildamynd og að hugsa allt ferli heimildamyndagerðar, frá grunnhugmynd að fullbúinni mynd, ástunda fagleg vinnubrögð og læra að skipuleggja tökur.

Nemendur ættu einnig að ná tökum á grunnatriðum í kvikmyndatöku og klippingu. Í því samhengi verður unnið eitt verkefni á síma til að ná tökum á tækniatriðum í klippi. Allir nemendur þurfa að skila að minnsta kosti einni fullbúinni stuttri heimildamynd, handriti og æfingaverkefni í klippi. Nemendur ræða nálgun og efnistök verkefna sinna við samnemendur og kennara.

Í námskeiðinu verða sýndar heimildamyndir, bæði brot úr þeim og í fullri lengd, þar sem rætt verður um hugmyndirnar bak við myndirnar, listrænar ákvarðanir, tilgang og siðfræði heimildamynda. Áhersla er lögð á sjálfstæð vinnubrögð.

Tökur fara fram í mars og þurfa að vera búnar fyrir 30. mars, en þá hitta nemendur kennara í klippiherberginu í Odda.

Ekki er ætlast til að nemendur kaupi neinar bækur fyrir þetta námskeið en nauðsynlegt er að þeir hafi sjálfir flakkara til að geyma efnið sitt á og SD kort í myndavélar fyrir eigin upptökur. Einnig er mælt með að nemendur séu með góð heyrnatól.

Námskeiðið er kennt í lotum. Nemendur vinna að heimildamynd alla önnina og í lok annar verður frumsýning í Bíó Paradís.

Námskeiðið er ekki kennt í fjarnámi.

Listgagnrýni og sýningarstjórn (LIS805F)

Í námskeiðinu er lagður grundvöllur að virku starfi sýningarstjóra fyrir hagnýt störf á myndlistar- og safnavettvangi. Unnið er á þverfaglegan og gagnrýnin hátt með hugtök og kenningar sem snúa að starfi sýningarstjóra á vettvangi samtímalistar. Í námskeiðinu vinna nemendur í teymum og setja upp sýningu í samstarfi við myndlistarnema eða myndlistarmenn. Nemendur koma til með að beita þekkingu og aðferðum í verki, vinna að undirbúningi, hönnun, textaskrifum og gerð kynningarefnis í tengslum við sýningarhaldið. Námskeiðið er að hluta til unnið í samvinnu við meistaranám í myndlist í LHÍ, auk þess sem nemendur eiga þess kost að eiga í samstarfi við Listasafn Háskóla Íslands og önnur viðurkennd listasöfn.

Menningararfur (ÞJÓ447M)

Hvað er menningararfur og hvaða hlutverki þjónar hann? Af hverju er hann í stöðugri útrýmingarhættu? Hvernig tengir hann saman fortíð og samtíð? Hvað á hann skylt við þjóðríkið? Söguvitund? Hnattvæðingu? Kapítalisma? Stjórnmál? Í námskeiðinu verður leitað svara við þessum spurningum, kynntar nýlegar rannsóknir þjóðfræðinga, mannfræðinga, listfræðinga, félagsfræðinga, safnafræðinga, sagnfræðinga og fornleifafræðinga á menningararfi og tekinn púlsinn á því sem er að gerast á þessu ört vaxandi sviði. 

Kennslan fer fram í fyrirlestrum og umræðum.

Lesnámskeið í MA- námi (SAF010F)

Nemandi leitar til umsjónarkennara námskeiðsins og óskar eftir leiðsögn í sjálfstæðu verkefni.

Markmið lesnámskeiða er að nemendur hafi möguleika á að afla sérhæfðari þekkingar á ýmsum sviðum safnafræði. Kennari og nemendur ákveða lesefnið í sameiningu og nemendur gera skriflega grein fyrir þekkingu sinni í lok námskeiðsins.

Inngangur að sýningarstjórnun (SAF019F)

Fjallað verður um helstu atriði sýningargerðar og störf sýningarhöfundar, sýningarstjóra og sýningarhönnuðar. Mismunandi aðferðir við sýningastjórnun verða skoðaðar með gagnrýnum hætti og hugmyndafræðilegur grunnur sýninga kannaður. Áhersla verður lögð á frásagnarafbrigði sýninga, handritsgerð og miðlunarleiðir. Einnig verður lögð áhersla á að skoða og greina sýningar listasafna, menningarminjasafna og náttúruminjasafna og kanna með gagnrýnu hugarfari hvernig ólíkar leiðir miðla upplýsingum og upplifunum. Hugað verður að innlendum og erlendum dæmum.

Einstaklingsverkefni á safni: Starfsnám (SAF301F)

Starfsnám veitir einstakt tækifæri til að kynna sér fjölbreytta starfsemi safna. Markmið starfsþjálfunar á söfnum er að veita nemendum innsýn í og reynslu af verkefnum safna og flétta þannig saman hagnýta og fræðilega hluta námsins. Við lok starfstímans er gert ráð fyrir að nemandinn þekki vel starfsemi safnsins og geti þar að auki nýtt sér fræðilega þekkingu við lausn á viðfangsefnum. Starfsnámstímabilið er að jafnaði 9 vikur. Starfsnámið er hægt að taka innanlands sem og utan. Sé ætlunin að taka það erlendis, er hægt að sækja um styrk í Erasmus + áætlunina.

Lesnámskeið í MA- námi (SAF008F)

Nemandi leitar til umsjónarkennara námskeiðsins og óskar eftir leiðsögn í sjálfstæðu verkefni.

Markmið lesnámskeiða er að nemendur hafi möguleika á að afla sérhæfðari þekkingar á ýmsum sviðum safnafræði. Kennari og nemendur ákveða lesefnið í sameiningu og nemendur gera skriflega grein fyrir þekkingu sinni í lok námskeiðsins.

MA-ritgerð í safnafræði (SAF441L, SAF441L, SAF441L)

Lokaverkefni

MA-ritgerð í safnafræði (SAF441L, SAF441L, SAF441L)

Lokaverkefni

MA-ritgerð í safnafræði (SAF441L, SAF441L, SAF441L)

Lokaverkefni