Fræðileg skrif og gagnrýninn lestur (ÍET102G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að búa nemendur í háskólanámi undir lestur og ritun fræðilegra texta og þjálfa þá í gagnrýnum lestri enda er hvort tveggja grundvallaratriði í öllu háskólanámi.  

Fjallað verður um ýmsar tegundir fræðilegs efnis og framsetningar á því. Nemendur kynnast helstu einkennum fræðilegra skrifa og læra hvað felst í ritstýrðum og/eða ritrýndum textum. Nemendur öðlast þjálfun í að lesa, greina og meta slíka texta. Rætt verður um sjálfstæð, gagnrýnin og heiðarleg vinnubrögð ásamt því sem fjallað verður um höfundarrétt, ritstuld og falsfréttir. 

Nemendur öðlast færni í að vinna efni upp úr fræðilegum texta, svo sem útdrætti, og að flétta saman heimildir við eigin texta. Rætt verður ítarlega um fræðilegar ritgerðir á háskólastigi og nemendur fá þjálfun við gerð slíkra ritgerða. Þá verður fjallað um viðeigandi málnotkun í fræðilegum skrifum og hún þjálfuð. 

Fjallað verður sérstaklega um heimildaleit og heimildamat; gæði heimilda og hvernig greina megi vandaðar heimildir frá óvönduðum. Þá fá nemendur þjálfun í heimildaskráningu. Einnig verða nemendur þjálfaðir í að nota heimildir í eigin skrifum og greina milli eigin raddar og heimildarinnar sjálfrar.

Inngangur að kennslufræði starfsgreina (KEN101G)

Markmið námskeiðsins er að nemendur afli nýrrar þekkingar um kennslu starfsgreina, auki skilning sinn á sérstöðu hennar og taki til gagnrýninnar skoðunar viðhorf sín til þess í hverju nám og kennsla þessara greina felist.

INNTAK / VIÐFANGSEFNI:
Stefnur og straumar í kennslufræðum. Hvernig lærir fólk og hvernig getur kennari hjálpað fólki til að læra? Hvað er góð kennsla. Námskrár og gerð þeirra, markmiðasetning, gerð kennsluáætlana,, námsmat, notkun upplýsingatækni við kennslu. Viðfangsefnin verða skoðuð í ljósi kennslufræði: Félagsfræði, sálfræði og heimspeki.

VINNULAG:
Námskeiðið verður kennt á formi sem er kallað "Valvíst nám". En það þýðir að þátttakendur geta valið hvort þeir mæta í skólann, taka þátt í gegnum fjarfundabúnað í rauntíma eða hlusta á upptökur og taka virkan þátt í samvinnu þátttakenda á netinu milli reglulegra funda.

Á námskeiðinu eru tvær "vinnulotur" þar sem allir þátttakendur vinna saman í heilan dag í tengslum við efni namskeiðsins. Þátttakendur eru hvattir til að mæta í húsnæði Menntavísindasviðs í vinnuloturnar. Þar verða teknar mikilvægar ákvarðanir um námskeiðið, þátttakendur kynnast vel og það styður við samvinnu þeirra á námskeiðinu, þá reynum við að beita aðferðum sem nýtast vel í fullorðinsfræðslu, þannig að þátttakendur upplifa ýmsar aðferðir sem þeir geta síðan nýtt við skipulagningu náms og kennslu.

Síðan hittast þeir vikulega í húsnæði skólans eða á netinu.

Á milli funda og vinnulota fer samvinnan fram á vef námskeiðsins, t.d. í gegnum skriflegar umræður á umræðuþráðum námskeiðsins.

• DRÖG að kennsluáætlun

Námskrár starfsgreina, námsefnisgerð og námsmat (KEN203G)

Nemendur læra að vinna kennsluáætlanir, skipulag og undirbúning kennslu, námsefnisgerð og náms­mat í samræmi við gildandi námskrár. Jafnframt kynnast þeir kenningum sem nýtast til að skipuleggja kennslu og námsmat.

Kennslufræði starfsgreina – fyrri hluti (KEN302G, KEN303G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að dýpka skilning nemenda á kennslufræði eigin greinar og gera þeim kleyft að tengja reynslu á vettvangi við viðfangsefni, kenningar og rannsóknir í uppeldis- og menntunarfræði.

Athugið að námskeiðið er kennt á fimmtudögum kl. 13:20 til 15:40 rafrænt í rauntíma. Nemendur verða því að gera ráð fyrir að taka þátt í námskeiðinu á þessum tíma. 

Kennsla starfsgreina á vettvangi – fyrri hluti (KEN302G, KEN303G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur þjálfist í kennslu sinnar greinar, að þeir þrói sínar eigin starfshugmyndir og móti sér hugmyndir um hlutverk sitt sem starfsgreinakennara.

Gerðar eru kröfur um að nemendur hafi lokið a.m.k. 25 ECTS í skyldunámskeiðum á námsleiðinni áður en þeir skrá sig í vettvangsnámið.

Gerðar eru kröfur um að nemendur séu skráðir samhliða í þetta námskeið og námskeiðið KEN302G Kennslufræði starfsgreina – fyrri hluti.

Athugið að umræðutímar eru í námskeiðinu í nokkur skipti á fimmtudögum kl. 15:00 til 16:30 rafrænt í rauntíma. Nemendur verða því að gera ráð fyrir að taka þátt í námskeiðinu á þeim tíma. 

Kennsla og margbreytilegir nemendahópar (KEN103G)

MARKMIÐ
Meginmarkmið þessa námskeiðs er að nemendur öðlist hagnýta og fræðilega þekkingu á stefnumótun, hugmyndafræði og stoðþjónustu er varðar nemendur með mismunandi kennsluþarfir í framhaldsskólum.

VIÐFANGSEFNI:
Í námskeiðinu verður opinber skólastefna um inngildandi menntun (skóli án aðgreiningar) kynnt ásamt hugmyndafræðinni um algilda hönnun í námi og kennslu (universal design for learning) ásamt þeim lögum og reglugerðum er gilda um nemendur í framhaldsskólum. Lögð verður áhersla á að nemendur kynnist þeirri stoðþjónustu sem framhaldsskólar bjóða nemendum. Fjallað verður um margbreytilega nemendahópa og með hvaða hætti kennarar geta komið til móts við nemendur á einstaklingsgrundvelli. Í námskeiðinu verður einnig rýnt í orsakir og afleyðingar brotthvarfs úr námi í framhaldsskólum.

Kennslufræði starfsgreina – seinni hluti (KEN402G, KEN403G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að dýpka skilning nemenda á kennslufræði eigin greinar og gera þeim kleyft að tengja reynslu á vettvangi við viðfangsefni, kenningar og rannsóknir í uppeldis- og menntunarfræði.

Athugið að námskeiðið er kennt á fimmtudögum kl. 13:20 til 15:40 rafrænt í rauntíma. Nemendur verða því að gera ráð fyrir að taka þátt í námskeiðinu á þessum tíma. 

Kennsla starfsgreina á vettvangi – seinni hluti (KEN402G, KEN403G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur þjálfist í kennslu sinnar greinar, að þeir þrói sínar eigin starfshugmyndir og móti sér hugmyndir um hlutverk sitt sem starfsgreinakennara.

Gerðar eru kröfur um að nemendur hafi lokið KEN303G Kennsla starfsgreina á vettvangi - fyrri hluti áður en þeir skrá sig í þetta námskeið.

Gerðar eru kröfur um að nemendur séu skráðir samhliða í þetta námskeið og námskeiðið KEN402G Kennslufræði starfsgreina – seinni hluti.

Athugið að umræðutímar eru í námskeiðinu í nokkur skipti á fimmtudögum kl. 15:00 til 16:30 rafrænt í rauntíma. Nemendur verða því að gera ráð fyrir að taka þátt í námskeiðinu á þeim tíma. 

Íslenska í skólastarfi II (ÍET204G)

Í námskeiðinu verður íslenska og fjölbreyttar birtingarmyndir hennar í forgrunni, með sérstaka áherslu á notkun hennar innan skólastofunnar óháð faggrein, en einnig verður horft til þess hvað einkennir mál hverrar faggreinar og orðaforða hennar.  

Fjallað verður um mál kennaranema sjálfra og hvernig þeir lærðu það. Einnig verður komið inn á málnotkun kennaranema og hvernig þeir laga sig að aðstæðum, hvort sem er í óformlegu spjalli á samfélagsmiðlum eða í formlegri ritun, og það sett í samhengi við þau málsnið sem kennari þarf að nota þegar hann talar við nemendur við ólíkar aðstæður. Í tengslum við það fá kennaranemar þjálfun í að fjalla um eigin málnotkun og annarra með viðeigandi hugtökum.

Orðaforði málsins og þrískipting hans verður til sérstakrar umfjöllunar, þar sem lagt verður upp úr því að tengja við hugtakanotkun og málfar ólíkra námsgreina grunnskólans og kennslu þeirra, og þá ekki hvað síst með tilliti til ólíkrar getu grunnskólanema í tungumálinu, hvort sem um er að ræða nemendur með íslensku sem fyrsta eða annað mál.

Þemavinna með upplýsinga- og samskiptatækni (SNU002G)

Þemavinna (e. thematic learning) er námsaðferð þar sem nemendur öðlast ákveðna þekkingu og færni með því að vinna saman, oftast þverfaglega, að tilteknu verkefni í lengri tíma en almennt tíðkast í skólum, þar sem þekking og færni er dregin frá fleiri en einni námsgrein. Þeir leita svara við flókinni spurningu, finna lausn á vandamáli (e. problem based learning), útbúa eða skapa eitthvað sem reynir á getu þeirra og hugkvæmni. Í þessu samhengi er fjallað um námsumhverfi, verklag og verkfæri í þemanámi, kennsluaðferðir, eins og samkomulagsnám og lýðræðislega kennslu, skipulag þemaverkefna og verkefnavinnu nemenda. Kynntar verða með ýmsar leiðir til að vekja áhuga nemenda og vinna á skapandi hátt í skólastarfi, t.d. í sköpunarsmiðjum, með tölvuleikum og leikjavæðingu, eða með aðkomu safna, og annrara mennta- og menningarstofnana. Fjallað er um samþættingu námsgreina (e. intergration of subjects) og aðferðir við að samþætta námsgreinar með notkun upplýsinga- og samskiptatækni, um hlutverk kennara og nemenda, gerð námsmarkmiða, og tengsl þeirra við námsárangur og námsmat í samþættu skólastarfi.

Þátttakendur á þessu námskeiði leggja á ráðin um þau verkefni sem ráðist er í, hvernig þeir skipuleggja vinnu sína og gera kennsluáætlanir, og ræða með hvaða hætti þeir nota upplýsinga- og samskiptatækni til afla upplýsinga eða efnis, vinna úr því og koma því á framfæri. Brýnt er að þátttakendur hafi mikinn áhuga á að leita svara hverju sinni, telji mikilvægt að leysa ákveðið vandamál eða skapa frumlegt verk.

Í verkefnum af þessu tagi reynir mikið á samvinnu, frumkvæði, lausnaleit og opna eða fjölþætta nálgun. Jafnframt kemur gagnrýnin og skapandi hugsun mjög við sögu. Verkefnin sem verða til gætu til dæmis verið stuttmynd, útvarpsleikrit, kvikmynd, tölvuleikssviðsetning, vefur eða söngleikur, og verða gerð aðgengileg fyrir íslenskan almenning eða, eftir atvikum, netverja hvar sem þeir búa.

Unnin verða tvö verkefni. Vinna við það fyrra stendur í einn til einn og hálfan mánuð en það síðara stendur yfir í tvo og hálfan til þrjá mánuði.

Tómstundir og unglingar (TÓS211G)

Um námskeiðið  

Viðfangsefni námskeiðsins eru unglingar og tómstundir þeirra. Sjónum er beint að unglingum, þroska þeirra, helstu áskorunum í nútímasamfélagi og unglingamenningu þar sem tómstunda- og félagsstarf er útgangspunktur. Áhersla er á fagmennsku í starfi með ungu fólki og að tengja saman fag og fræði.   

Áhersla er lögð á starf tómstundafræðinga við fræðslu, ráðgjöf og forvarnarstarf með ungu fólki. Fjallað er um starf félagsmiðstöðva, íþróttafélaga, tómstunda- og æskulýðsfélaga og annað starf fyrir unglinga og ungt fólk. Fjallað er um hlutverk og ábyrgð leiðbeinenda og mikilvægi lýðræðislegra vinnubragða í starfi með unglingum og ungu fólki.  

Markmiðið er að nemendur: 

• öðlist innsýn í þann heim sem unglingar búa við í dag, meðal annars unglingamenningu, samfélagsmiðla og fjölmiðla, margbreytileika, mikilvægi jafningja og samveru fjölskyldunnar   
• öðlist innsýn í hverskonar fráviks- og áhættuhegðun hegðun unglinga og hvernig helst megi koma í veg fyrir hana með tilliti til verndandi þátta  
• öðlist færni í að greina og bregðast við ofbeldi gegn og á meðal unglinga og þekki skyldur og ábyrgð leiðbeinenda í þeim efnum  
• efli eigin færni og styrk í að vinna með unglingum á vettvangi frítímans  
• kynnist því tómstundastarfi sem sérstaklega er boðið upp á fyrir unglinga á Íslandi  
• þekki rannsóknir á gildi tómstunda fyrir unglinga  
• þrói hugmyndir sínar um tómstundastarf fyrir unglinga með því að gera verkefni á vettvangi 
• þjálfi færni í samskiptum við unglinga, samnemendur og önnur í gegnum verkefni námskeiðs  
• átti sig á mikilvægi lýðræðislegra vinnubragða í öllu starfi með unglingum  
• geti skipulagt og stjórnað tómstundastarfi fyrir unglinga. 

Tjáning og samskipti (TÓS104G)

Nemendur lesa texta um viðfangsefni námskeiðsins og hagnýta sér, ásamt fyrirlestrum og leiðsögn kennara, til að æfa sig í þeirri sköpun, tjáningu og athugun sem skilgreind er í hæfniviðmiðum.

Námskeiðið er skipulagt með það fyrir augum að tengja saman fræði og framkvæmd á þann veg að nemendur vinni þau verk sem námskeiðið snýst um, ræði saman (eða skrifist á) um reynslu sína af viðfangsefnum og læri af henni. Í þessu felst meðal annars ræðuþjálfun, leikræn tjáning og greining á samskiptum. Að auki verður áhersla á stofnun og stjórnun félagasamtaka, fundarstjórn og fundarsköp.

Forritun og tæknismiðjur (SNU010G)

Nemendur læra einföld forritunarmál og hvernig fella má forritun og vinnu í tæknismiðjum (makerspaces, fablabs)  inn í nám. Fjallað verður um forritunarkennslu í skólum, hugmyndir og kenningar um forritun í skólanámi og tengsl við tækniþróun og atvinnulíf. Einnig verður fjallað um forritun fyrir snjalltæki (app) og kynnt námsverkfæri til að búa til slík forrit.  Einkum verður unnið með myndræn forritunarmál sem hæfa til margs konar nota í  námi og kennslu og sem geta tengst ýmis konar jaðartækjum.

Horft verður til framtíðar og skoðuð sú þróun þegar stafrænn heimur og stýringar á hlutum renna saman (IoT, Internet of things). Unnið verður með hugmyndir um námssmiðjur og námsrými sem henta við nemendamiðað nám þar sem nemendur skapa og vinna með stafræna hluti og virkni í tvívíddar- og þrívíddarheimi og raunverulegum tækjum.

Fjallað verður um hugmyndafræði og kenningar og samfélagsumræðu varðandi „Internet of Things“  og  „gerenda“menningu (maker culture).  Skoðaðar eru breytingar á framleiðslutækni í persónumiðaða framleiðslu, fjarstýrð og sjálfstýrð verkfæri svo sem dróna og tölvuföt (wearable technology), útbúnað til að skapa sýndarveruleika og möguleika slíkra verkfæra í námi og kennslu.

Siðfræði og fagmennska (ÞRS312G)

Í þessu námskeiði er farið í siðfræði með áherslu á nytjastefnu, réttarstefnu (skyldukenningar), mannréttindi og siðfræðileg hugtök eins og sjálfræði, velferð, friðhelgi einkalífs og virðingu. Jafnframt er fjallað um tengsl fagmennsku og siðferðis.

Áhersla er lögð á að tengja hina fræðilegu umfjöllun við siðferðileg álitamál í starfi fagstétta sem vinna með margvíslegum hópum í samfélaginu

Viðburða- og verkefnastjórnun (TÓS411G)

Námskeiðinu er ætlað að efla færni nemenda í að undirbúa og skipuleggja viðburði á faglegan hátt með aðferðum og leiðum verkefnastjórnunar. Áhersla er á samvinnu og verkefnavinnu með markvissum hætti og nemendur ættu því að búa að aukinni færni fyrir önnur námskeið í háskólanámi, vinnumarkað og hvers konar félagsstörf. Námskeiðið er grunnnámskeið í tómstunda- og félagsmálafræði og er ætlað að mæta síaukinni kröfu um færni í viðburða- og verkefnastjórn á starfsvettvangi þeirra. Það er einnig opið öðrum nemendum við Háskóla Íslands sem valnámskeið.

Nemendur eru hvattir til virkar þátttöku í umræðum sem og verkefnavinnu því þannig skapast gott lærdómssamfélag sem margfaldar árangur allra. Nemendur eru jafnframt hvattir til uppbyggilegra samskipta og ábyrgðar á eigin námi og framgöngu í námskeiðinu.

Inntak
Á námskeiðinu verður farið yfir skipulagningu viðburðaverkefna. Áhersla er lögð á undirbúning, greiningar, áætlanir, framkvæmd og eftirvinnslu viðburða s.s. á sviði tómstunda, frítíma og menningar. Rýnt er í viðburði eins og fundi, ráðstefnur, tónleika, útihátíðir, íþróttamót, merkisdaga mannsævinnar og fasta hátíðisdaga. Fjallað er um lög, reglur og öryggisatriði. Skoðuð eru tengsl frístunda, tómstunda og ferðaþjónustu, sem og uppeldislegt- og samfélagslegt gildi viðburða og efnahagsleg áhrif þeirra.

Vinnulag
Fyrirlestrar, umræður, verkefnavinna og heimsóknir. Í námskeiðinu vinna nemendur að undirbúningi, framkvæmd og mati á eigin viðburði og taka þátt í að rýna viðburði samnemenda auk lesefnisprófs.

Námskeiðið er kennt í stað- og fjarnámi og mætingarskylda er í námskeiðið fyrir staðnema og fyrir fjarnema í staðlotur.

Lágmarkseinkunn í hverjum námsþætti er 5.0.

Tómstundir og unglingar (TÓS211G)

Um námskeiðið  

Viðfangsefni námskeiðsins eru unglingar og tómstundir þeirra. Sjónum er beint að unglingum, þroska þeirra, helstu áskorunum í nútímasamfélagi og unglingamenningu þar sem tómstunda- og félagsstarf er útgangspunktur. Áhersla er á fagmennsku í starfi með ungu fólki og að tengja saman fag og fræði.   

Áhersla er lögð á starf tómstundafræðinga við fræðslu, ráðgjöf og forvarnarstarf með ungu fólki. Fjallað er um starf félagsmiðstöðva, íþróttafélaga, tómstunda- og æskulýðsfélaga og annað starf fyrir unglinga og ungt fólk. Fjallað er um hlutverk og ábyrgð leiðbeinenda og mikilvægi lýðræðislegra vinnubragða í starfi með unglingum og ungu fólki.  

Markmiðið er að nemendur: 

• öðlist innsýn í þann heim sem unglingar búa við í dag, meðal annars unglingamenningu, samfélagsmiðla og fjölmiðla, margbreytileika, mikilvægi jafningja og samveru fjölskyldunnar   
• öðlist innsýn í hverskonar fráviks- og áhættuhegðun hegðun unglinga og hvernig helst megi koma í veg fyrir hana með tilliti til verndandi þátta  
• öðlist færni í að greina og bregðast við ofbeldi gegn og á meðal unglinga og þekki skyldur og ábyrgð leiðbeinenda í þeim efnum  
• efli eigin færni og styrk í að vinna með unglingum á vettvangi frítímans  
• kynnist því tómstundastarfi sem sérstaklega er boðið upp á fyrir unglinga á Íslandi  
• þekki rannsóknir á gildi tómstunda fyrir unglinga  
• þrói hugmyndir sínar um tómstundastarf fyrir unglinga með því að gera verkefni á vettvangi 
• þjálfi færni í samskiptum við unglinga, samnemendur og önnur í gegnum verkefni námskeiðs  
• átti sig á mikilvægi lýðræðislegra vinnubragða í öllu starfi með unglingum  
• geti skipulagt og stjórnað tómstundastarfi fyrir unglinga. 

Hönnun og smíði leikfanga (LVG501G)

Markmið:
a) Að kenna almennan feril hönnunar;
b) Að hanna og smíða leikföng fyrir börn á ýmsum aldri;
c) Að þjálfa nemendur í þrívíddarhönnun. 

Lýsing: Námskeiðið er hugsað fyrir nemendur sem vilja læra að hanna og smíða þroskaleikföng bæði fyrir kornabörn, leikskólabörn og börn í grunnskóla. Lögð er áhersla á gerð verkefna sem nemendur geta bæði nýtt í skólastarfi og í eigin lífi. Nemendur kynnast einnig hagnýtingu tölvustuddar hönnunar og framleiðslu við þróun verkefna. Unnið er með fjölbreytt smíðaefni. Námskeiðið hentar öllum þeim er vilja leggja áherslu á skapandi skólastarf, bæði innan list- og verkgreina, í almennu skólastarfi og í leikskóla. 

Inntak / viðfangsefni

A. Hönnun leikfanga
a) Nemendur þurfa að hanna og teikna leikföng;
b) Nemendur læra að teikna í tölvu, málsetja vinnuteikningar og gefa þrívíðum hlutum efnisáferðir.
c) Kynnt verður tölvustudd framleiðsla og nokkur verkefni gerð í tölvustýrðum fræsara. 

B. Smíði leikfanga
a) Nemendur hanna og smíða verkefni svo sem hreyfileikföng, spil og leikföng sem byggja á hagnýtingu einfaldra rafrænna lausna;
b) Lögð er áhersla á að þátttakendur noti fjölbreytt smíðaefni og náttúruleg yfirborðsefni; 

Vinnulag: Fyrirlestrar, verkstæðisvinna í tölvu- og smíðastofu.. 

Heimspeki og hugmyndasaga menntunar (UME304G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur verði færir um að taka málefnalega afstöðu til hugmynda og aðferða í kennslu og uppeldi í fortíð og nútíð, og geti tekið þátt í gagnrýninni umræðu um skólamál og gert grein fyrir eigin hugmyndum um menntun og uppeldi.

Viðfangsefni:

Á námskeiðinu verður fjallað um uppeldis- og menntunarhugmyndir allt frá tímum Forn-Grikkja og fram á okkar daga. Áhersluatriði í kennslunni eru eftirfarandi:

1. Maðurinn: Skynsemi, skilningur og siðvit
Fjallað verður um mannskilning á ólíkum tímum. Hvernig hugmyndir hugsuða um eðli mannsins höfðu áhrif á hugmyndir hvers tíma um uppeldi og menntun.

2. Markmið menntunar
Fjallað verður um markmið menntunar og forsendur þessara markmiða á hverjum tíma s.s að tileinka sér dygð, að uppfylla hlutverk sitt í samfélaginu, verða meiri maður, að axla ábyrgð í samfélagi, að verða virkur þátttakandi í lýðræðissamfélagi, að tileinka sér sjálfstæða og gagnrýna hugsun.

3. Frelsi og lýðræði
Fjallað verður um áhrif hugmynda um frelsi og sjálfræði mannsins í lýðræðissamfélagi á hugmyndir um menntun. Sérstaklega verður hugað að áhrifamikilli hugmyndafræði í samtímanum sem lýtur að menntun til lýðræðis, borgaralegri menntun, skóla án aðgreiningar og jafnréttis til náms.

Meðal viðfangsefna námskeiðsins verða þekkingar-, stjórn-, og siðspeki Platons, hugmyndir Rousseau um frelsi og sjálfræði, hugmyndir Kants um skynsemi og upplýsingu og hugmyndir Wollstonecraft um jafnrétti. Einnig verður frelsishugtakið skoðað í ljósi kenninga E. Key, A.S. Neill og P. Freire. Fjallað verður ítarlega um kenningar John Dewey um menntun, gagnrýna hugsun og lýðræði.

Félagsfræði uppeldis og menntunar (UME303G)

Viðfangsefni námskeiðsins er félagsfræði uppeldis og menntunar. Helstu kenningarlegu sjónarhorn verða kynnt til sögunnar og skoðuð í ljósi fjölbreyttra viðfangsefna og álitamála á sviði uppeldis og menntunar í gegnum tíðina. Má þar nefna hlutverk og tilgang menntunar, ólíkar áherslur í uppeldi, stofnun skóla og þróun skólakerfis, hlutverk fjölskyldu og samfélags, aðgengi að menntun, nútímavæðingu og einstaklingshyggju, jafnrétti og félagslegan hreyfanleika. Í námskeiðinu verður lögð áhersla á samspil sögulegs sjónarhorns og kenninga um uppeldi og menntun, þar sem sjónum verður beint að sérkennum uppeldis- og menntunar með hliðsjón af samfélagsþróun. Aðaláherslan verður á íslenskt samhengi en með tilliti til almennrar þróunar í nágrannalöndunum.

Þroska- og námssálarfræði (KME301G)

Tilgangur þessa námskeiðs er að nemendur öðlist heildarsýn á þroska barna frá fæðingu og fram á unglingsár.

Inntak/viðfangsefni:
Fjallað verður um þær breytingar sem verða á þroska barna á mismunandi sviðum og aldursskeiðum og helstu kenningar sem notaðar hafa verið til að varpa ljósi á þessar breytingar. Fjallað verður um vitsmunaþroska, tilfinningaþroska og þróun tilfinningalegra tengsla, félagsþroska, þróun sjálfsmyndar og siðferðisvitundar. Námskenningum og vistfræðilegum kenningum (ecological approach) verður einnig gerð skil. Rætt verður um orsakir og eðli einstaklingsmunar, samfellu í þroska og sveigjanleika þroskaferlisins. Tengsl náms og þroska, áhugahvöt og áhrif uppeldis, menningar og félagslegra aðstæðna á þroska barna verða einnig til umfjöllunar. Áhersla verður lögð á gildi þroskasálfræðinnar í uppeldis- og skólastarfi.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum og umræðu/verkefnatímum. Í umræðu/verkefnatímum fá nemendur þjálfun í að ræða námsefnið á gagnrýninn hátt.

Útivist og útinám í lífi og starfi (TÓS301G)

Inntak: Fjallað verður um hugmyndafræði og gildi útináms og ævintýranáms í starfi með fólki með áherslu á hagnýtar kenningar, rannsóknir og reynslu af vettvangi. Áhersla er lögð á að annars vegar að njóta náttúrunnar og hins vegar að greina hvernig náttúran getur verið vettvangur fyrir uppeldi og margskonar nám (t.d. með rýni í plöntur, dýr eða landslag).

Kynntar eru leiðir um hvernig náttúran getur auðgað starf með börnum, unglingum og fullorðnum m.a. til þess að efla sjálfstraust, sjálfsmynd, uppbyggjandi samskipti og auka þekkingu fólks á náttúrunni og efla tengsl okkar við hana. Einkum er litið á vettvang frítímans sem þann starfsvettvang sem unnið er með, en einnig er unnið með útfærslu og framkvæmd útináms í skóla- eða tómstundastarfi. Kennaranemar sem taka námskeiðið vinna sín verkefni með hliðsjón af skólastarfi og tengingar við aðalnámskrá. Fjallað verður um ýmis gagnleg atriði varðandi útivist m.a. um útbúnað, klæðnað, ferðamennsku og öryggismál.

Farið verður í eina tveggja nátta ferð 1. - 3. október 2025 og eina einnar nætur ferð 11.- 12. nóvember 2025 þar sem nemendur glíma við raunveruleg verkefni á vettvangi.

Ferðakostnaður: Innheimt verða gjöld vegna kostnaðar sem til fellur vegna ferðar, kr. 17.000.

Vinnulag: Námskeiðið er kennt bæði í stað- og fjarnámi. Í staðnámi er að jafnaði kennt tvo dag í viku.

Kennslan byggir á fyrirlestrum, verklegri kennslu, útivistarferðum, verkefnavinnu og umræðum. Rík áhersla er lögð á fjölbreyttar útivistarferðir þar sem nemendur takast á við raunveruleg verkefni. Umræður eru í tímum og á neti, en einnig er rætt um upplifanir hópsins og einstaklinganna í ferðunum og rýnt í þann lærdóm sem af þeim má draga (ígrundun). Unnin eru verkefni þar sem nemendur þurfa m.a. að fara með hóp í ferð. Þar reynir á ferlið frá hugmynd (sköpun), undirbúning, framkvæmd og mat. 
Nemendur eru hvattir til að nota leiðarbók á námskeiðinu fyrir ígrundanir, minnispunkta og hugleiðingar.

Námsmat

Nemendur þurfa að:
- Útinámsleiðangrar
- Valverkefni (Hlaðvarp eða kynning)
- Vinna útinámsverkefni í skálaferð.
- Halda ígrundandi leiðarbók og skila inn faglegri ígrundun (ferilmappa).
- Taka þátt í ferðum og skyldumæting í tíma (skyldumæting í ferðir og lotur hjá fjarnemum).
- Fjarnemar gera útdrætti úr fyrirlestrum og ýmis önnur verkefni.
- Munnlegt próf
Nauðsynlegt er að ná lágmarkseinkunn 5,0 í hverjum þætti námsmats. Samveruskylda er í námskeiðinu. Mæting undir 80% jafngildir falli í námskeiðinu.

Nám og hönnun: Verkfræðileg sálfræði (LVG023G)

Í þessu námskeiði verða viðfangsefni verkfræðilegrar sálfræði og mannþáttarfræða kynnt fyrir nemendum. Verkfræðileg sálfræði fjallar um hvernig hægt er að hagnýta sálfræðilega þekkingu við hönnun og notkun tóla, tækni og umhverfis. Sérstaklega hvernig skilningur á færni og takmörkunum mannsins, með hliðsjón af rannsóknum á skynjun, hugsun og hegðun, getur nýst til að búa til notendavænt og aðgengilegt umhverfi. Áherslan í námskeiðinu verður á að skoða hvernig nám og hönnun fer saman. Það er, hvernig hönnun á námsaðstæðum og námsefni hefur áhrif á nám og einnig hvernig hönnun verður að taka tillit til fyrri þekkingar og byggja á námi notenda.

Vinnulag: Námskeiðið byggist á heimalestri, umræðum og sjálfstæðri verkefnavinnu. Gert er ráð fyrir að nemendur leggi af mörkum til viðfangsefnis námskeiðsins og þeirra umræðna sem þar fer fram.

Námskeiðið ætti að eiga erindi við nemendur í menntavísindum, sálfræði og verkfræði.

Að kenna um rafmagn og segulmagn (SNU012G)

Í þessu námskeiði verða þátttakendur búnir undir að kenna um rafmagn og segulmagn. Þetta er gert með því að styrkja bæði þekkingu nema á viðfangsefnunum og á kennsluhugmyndum sem þeim tengjast. Jafnframt verður skoðað hvernig fyrirbæri tengd þessum hugtökum birtast í manngerðu og náttúrulegu umhverfi. Áhersla verður lögð á að tengja viðfangsefnin við hugmyndir og reynslu þátttakenda. Fjallað verður um rannsóknir á hugmyndum barna og unglinga um viðfangsefnin og mögulegar leiðir til að tengja með kennslu þessi viðfangsefni við reynsluheim og hugmyndir barna og unglinga. Fjallað verður um kennslu náttúrufræðilegra viðfangsefna námskeiðsins, skoðaðar kennslubækur og verklegar athuganir. Náttúrufræðileg viðfangsefni námskeiðsins eru: Rafmagn, rafhleðslur, rafkrafta, stöðurafmagn, rafstrauma, segulmagn, segulkraftar, víxlverkun rafmagns og segulmagns, og framleiðsla og nýting rafmagns.

Kennslufræði hönnunar og smíða I (LVG007G)

Markmið: Að undirbúa nemendur fyrir vettvangsnám  í námsgreininni hönnun og smíði. 

Inntak / viðfangsefni: Vettvangsnám á misserinu er undirbúið með verkefnavali, verkefnatilraunum og gerð kennsluverkefna. Markmið smíðakennslu eru tekin til umfjöllunar ásamt fagnámskrá. Sérstök áhersla er lögð á vinnu með börnum í grunnskóla. Nemar fá þjálfun í að semja kennsluáætlanir og smíða verkefnadæmi sem miðuð eru við ákveðna verkþætti, aldur og þroska barna. 

Vinnulag: Fyrirlestrar og verklegur undirbúningur fyrir vettvangsnám. Nemar sitja fyrirlestra um ýmis kennslufræðileg efni valgreinarinnar. Kennslufræði nýsköpunar gerð sérstaklega skil. Nemendur vinna verkefni sem tengjast vettvangsnámi þeirra.

Netnám og opin menntun (SNU014G)

Á námskeiðinu er fjallað um eftirfarandi þætti:

• Nám í netheimum. Sjónum er sérstaklega beint að opnum netnámskeiðum sem ætluð eru til sjálfsnáms (MOOC). Helstu gerðir slíkra námskeiða eru kynntar. Skoðuð er staða þeirra og þróun, dreifileiðir, kennslukerfi og á hvaða kennslufræðilegum grunni þau byggja.
• Opið menntaefni (OER). Kynntar eru rannsóknir, hugmyndir og menning um opið nám. Skoðað er á hvern hátt endurblöndun, frjáls höfundarleyfi og stór efnissöfn með opnu menntaefni geta breytt námi og kennslu og aðgengi til náms og þekkingar.
• Skýjalausnir. Sjónum er beint að því hvað gerist þegar umgjörð náms og kennslu flyst í veflægt umhverfi, inn í tölvuský, hvaða verkfæri og lausnir henta og hvernig kennarar, skólar og skólasamfélög geta skipulegt námsferli og kennslu í slíku umhverfi.
• Blönduð kennsla (t.d. vendikennsla). Fjallað er um rannsóknir og þróun varðandi blandaða kennslu og vinnulag við upptökur og deilingu á slíku efni. Nemendur gera upptökur sem gætu nýst í vendikennslu og fá reynslu af kennslu með netfundabúnaði/rauntímaútsendingum í kennslu.