Hagnýtt nám í þýðingum

Hugvísindasvið

Lokapróf á meistarastigi – 60 einingar

Hagnýtt nám í þýðingum er ætlað þeim sem vilja bæta hagnýtri þekkingu á þýðingum við grunnnám sitt í háskóla, eða hafa minnst 5 ára reynslu sem starfandi þýðendur. Allir umsækjendur þreyta inntökupróf.

Sækja um nám

Show Um hvað snýst námið?

Hagnýtt nám í þýðingum er 60 eininga nám á framhaldsstigi sem er náskylt þýðingarfræði en þó með áherslu á nytjaþýðingar. Sé lagt stund á fullt nám er hægt að ljúka náminu á einu ári.

Uppbygging náms

Námið er skipulagt í samráði við umsjónarmann en skiptist alla jafna í:

20 einingar í þýðingafræði
20 einingum í íslensku
20 einingar í erlendu máli

Fyrirkomulag kennslu

Kennsla fer fram á íslensku og ensku en flestar kennslubækur eru á ensku eða öðrum erlendum málum.

Meginmarkmið

Meðal annars er miðað að því að nemendur:

öðlist góð tök á notkun þýðingaminnis við þýðingar, þekkir fjölda upplýsingalinda á Netinu auk nauðsynlegra íðorðagrunna.
þekki helstu aðferðir sem notað má til að taka þýðingaákvarðanir og leiðbeina þeim sem þær nota.
kunni skil á helstu tegundum hugbúnaðar og rafrænna hjálpartækja sem notuð eru við þýðingar.

Annað

Hægt er að sækja um að fá námið metið sem fyrri hluta meistaranáms í þýðingarfræðum

Sjá 120 eininga MA-nám í þýðingafræðum

Skipulag náms

Óháð námsári

Nýjar raddir í þýðingafræði (ÞÝÐ029F)

ATH.: Þetta námskeið er vanalega kennt á vormisseri en færist yfir á haustmisseri 2025 vegna rannsóknarleyfis kennara, það verður aftur á kennsluskrá á vormisseri 2027.

Á undanförnum áratugum hefur ný orðræða haslað sér völl innan þýðingafræði. Félagsfræðileg og menningarfræðileg viðhorf skipta meira máli en áður. Athyglin beinist þannig að hlutverki þýðinga í hinum hnattvædda heimi, einkum í fjölmála samfélögum og jafnvel á átaka- og hættusvæðum. Starfsemi félaga- og andspyrnuhreyfinga fer oftar en ekki fram á sviði þýðinga. Feminísk þýðingafræði er sterk og blómstrandi grein fagsins.

Rannsóknir beinast einnig að hlutverki þýðenda, starfsumhverfi þeirra og samstarfi við aðra aðila í þýðingarferlinu. Þannig eru t.d. hliðartextar rannsakaðir sem þýðendur semja eða gögn í einkaskjalasöfnum þeirra athuguð. Ekki má gleyma að ný þýðingartækni breytir starfi þýðenda en getur einnig haft mótandi áhrif á textagerð og þróun tungumála.

Í málstofunni kynnast nemendur nýjum rannsóknum í þýðingafræði.

Nemendur flytja erindi í tíma, þeir geta valið að skrifa fræðilega ritgerð, stunda þýðingarýni eða þýða texta að eigin vali. Málstofan er vettvangur akademískrar samvinnu nemenda og kennara þar sem virk þátttaka, gagnrýnin hugsun og opinská skoðanaskipti eru í fyrirrúmi.

Nánar um námskeiðið

Þýðingar og þýðingatækni (ÞÝÐ028F)

Þetta námskeið er helgað þeirri tækni og tólum sem þýðendur og aðrir geta notað til við störf sín. Nemendur kynnast mikilvægi þýðingaminna, hvernig menn og vélar nota minnin, og hvernig má samtvinna texta og búa til máltæknigögn og orðabækur. Notkun orðabóka á netinu, gagnabanka og annarra hjálpargagna. Málstefna og íðorðafræði. Fjallað um starfsumhverfi þýðandans og farið yfir atriði sem geta hjálpað einyrkja að fá verkefni og lifa af í gigg-hagkerfinu. Nýtt verður verður reynsla þeirra í hópnum sem hafa starfsreynslu fyrir. Nemendur vinna verkefni í tímum sem undirbúa þá fyrir heimaverkefnin.

Nánar um námskeiðið

Skáldsagnaþýðingar (ÞÝÐ704F)

Námskeiðið snýst um þýðingar á skáldsögum og verða þær skoðaðar frá sögulegum sjónarhóli sem og fræðilegum. Lesnar verða greinar rithöfunda og þýðenda og skoðuð dæmi um mismunandi þýðingar; reynt verður að greina hvort þýðendur fylgi tilteknum aðferðum eða hvort afstaða þeirra almennt er breytileg á hverjum tíma. Nemendur skoða einn tiltekinn þýðanda að eigin vali og fjalla um verk hans í fyrirlestri. Auk þess verður farið yfir ýmis atriði í frásagnartækni og fjallað um þau í ritgerð. Loks þýða nemendur stuttan kafla úr áður óþýddri skáldsögu.

Nánar um námskeiðið

Nytjaþýðingar II/viðskipti (ÞÝÐ903F)

Nemendur æfa nytjaþýðingar á sviði laga, fjármála, ESB og markaðsmála á móðurmálið undir leiðsögn kennara. Kennari velur texta fyrir nemendur til æfingar í tíma og leggur fyrir verkefni. Nemendur æfa sjálfstæð vinnubrögð og samvinnu við þýðingar. Farið verður yfir gagnleg hjálpartæki og vinnulag sem nýtist í störfum þýðenda. Áhersla er á hagnýt verkefni og umræður um þýðingarvinnuna.

Nánar um námskeiðið

Íðorðafræði (ÞÝÐ001F)

Markmið þessa námskeiðs: Að nemendur fái undirstöðuþekkingu á íðorðafræði. Að þeir læri um tengsl íðorðafræði við aðrar greinar og skilji mun á almennu máli og sérhæfðu máli. Að þeir læri vensl milli hugtaka og íðorða, einkenni hugtaka, inntak og umtak hugtaka, hugtakakerfi og hugtakasvið, skilgreiningar, einyrt og fleiryrt íðorð, umdæmistap (domænetab), íðorðasöfn og íðorðaverkefni. Kennsla er formi í fyrirlestra, umræðna og æfinga- og verkefnatíma.

Nánar um námskeiðið

Nytjaþýðingar (ÞÝÐ803F)

Nemendur æfa nytjaþýðingar á mismunandi nytjatextum. Nemendur þýða á móðurmál sitt undir leiðsögn kennara. Nemendur æfa sjálfstæð vinnubrögð og samvinnu við þýðingar. Farið verður yfir gagnleg hjálpartæki og vinnulag sem nýtist í störfum þýðenda. Áhersla er á hagnýt verkefni og umræður um áskoranir tengdar þýðingarvinnunni.

Nánar um námskeiðið

Þýðingasaga (ÞÝÐ030F)

Fjallað um sögu þýðinga, einkum á Vesturlöndum og svo á Íslandi. Farið verður yfir helstu hátinda þýðingasögunnar frá fornöld til nútíma. Litið verður á valda texta sem markað hafa þáttaskil í þýðingasögu eins og reyndar bókmennta- og mannkynssögunni (Cicero, Hóras, Hierónymus, Erasmus, Lúther, Oddur, Dolet o.fl.). Einkum verður litið til röksemda og verka þýðenda á sömu sviðum til samanburðar, t.d. biblíuþýðenda, ljóðaþýðenda o.s.frv. Nemendur taka fyrir einn fræðimann eða stefnu og halda erindi auk þess sem þýddur verður texti á því sviði. Einnig þýða nemendur bókmenntatexta frá því fyrir 1900. Námskeiðinu lýkur síðan með málstofu í þýðingarýni þar sem nemendur rýna í eina þýðingu að eigin vali.

Nánar um námskeiðið