Hagnýtt nám í nytjaþýðingum

Hugvísindasvið

Viðbótardiplóma – 60 einingar

Diplómanám á meistarastigi þar sem nemendur fá þekkingu og þjálfun í hagnýtum vinnubrögðum við nytjaþýðingar. Að námi loknu ættu nemendur að hafa öðlast næga hæfni til þess að veita þýðingarþjónustu.

Sækja um nám

Show Um hvað snýst námið?

Viðbótardiplómanám í hagnýtum nytjaþýðingum er sniðið að nemendum sem lokið hafa grunnnámi í tungumálum með fyrstu einkunn eða hafa sannarlega meira en 5 ára reynslu af þýðingum.

Í náminu fást nemendur við nytjaþýðingar á ýmsum textum, skjölum, samningum og vottorðum á sviðum laga, fjármála, markaðsmála, umhverfis, tækni og vísinda, auk orðræðugreininga og fleiri hagnýtra verkefna.

Í meistaranámi í nytjaþýðingum stúdera nemendur þýðingar á íslensku og tveimum erlendum tungumálum þar sem annað þeirra er alltaf enska.

Uppbygging náms

Námið er 60 einingar og er sett upp sem fullt nám til eins árs.

Námið skiptist í:

Þýðingarfræði, 20 einingar
Erlent mál, 20 einingar
Íslenska, 20 einingar

Fyrirkomulag kennslu

Kennsla fer helst fram á íslensku en einnig á ensku og öðrum erlendum málum.

Einnig er boðið upp á 120 eininga MA-nám í nytjaþýðingum.

Meginmarkmið

Meðal annars er miðað að því að nemendur:

fái góða undirstöðu í sögu nytjaþýðinga á Íslandi og víðar, einkum á Vesturlöndum.
öðlist hæfni til að veita þýðingaþjónustu.
öðlist góð tök á allri þýðingatækni, rafrænum grunnum og beitingu þýðingaminnis, þekkir fjölda upplýsingalinda á netinu auk nauðsynlegra íðorðagrunna.

Annað

Námið veitir ekki aðgang að doktorsnámi.

Skipulag náms

Óháð námsári

Nytjaþýðingar II/viðskipti (ÞÝÐ903F)

Nemendur æfa nytjaþýðingar á sviði laga, fjármála, ESB og markaðsmála á móðurmálið undir leiðsögn kennara. Kennari velur texta fyrir nemendur til æfingar í tíma og leggur fyrir verkefni. Nemendur æfa sjálfstæð vinnubrögð og samvinnu við þýðingar. Farið verður yfir gagnleg hjálpartæki og vinnulag sem nýtist í störfum þýðenda. Áhersla er á hagnýt verkefni og umræður um þýðingarvinnuna.

Nánar um námskeiðið

Nýjar raddir í þýðingafræði (ÞÝÐ029F)

ATH.: Þetta námskeið er vanalega kennt á vormisseri en færist yfir á haustmisseri 2025 vegna rannsóknarleyfis kennara, það verður aftur á kennsluskrá á vormisseri 2027.

Á undanförnum áratugum hefur ný orðræða haslað sér völl innan þýðingafræði. Félagsfræðileg og menningarfræðileg viðhorf skipta meira máli en áður. Athyglin beinist þannig að hlutverki þýðinga í hinum hnattvædda heimi, einkum í fjölmála samfélögum og jafnvel á átaka- og hættusvæðum. Starfsemi félaga- og andspyrnuhreyfinga fer oftar en ekki fram á sviði þýðinga. Feminísk þýðingafræði er sterk og blómstrandi grein fagsins.

Rannsóknir beinast einnig að hlutverki þýðenda, starfsumhverfi þeirra og samstarfi við aðra aðila í þýðingarferlinu. Þannig eru t.d. hliðartextar rannsakaðir sem þýðendur semja eða gögn í einkaskjalasöfnum þeirra athuguð. Ekki má gleyma að ný þýðingartækni breytir starfi þýðenda en getur einnig haft mótandi áhrif á textagerð og þróun tungumála.

Í málstofunni kynnast nemendur nýjum rannsóknum í þýðingafræði.

Nemendur flytja erindi í tíma, þeir geta valið að skrifa fræðilega ritgerð, stunda þýðingarýni eða þýða texta að eigin vali. Málstofan er vettvangur akademískrar samvinnu nemenda og kennara þar sem virk þátttaka, gagnrýnin hugsun og opinská skoðanaskipti eru í fyrirrúmi.

Nánar um námskeiðið

Þýðingar og þýðingatækni (ÞÝÐ028F)

Þetta námskeið er helgað þeirri tækni og tólum sem þýðendur og aðrir geta notað til við störf sín. Nemendur kynnast mikilvægi þýðingaminna, hvernig menn og vélar nota minnin, og hvernig má samtvinna texta og búa til máltæknigögn og orðabækur. Notkun orðabóka á netinu, gagnabanka og annarra hjálpargagna. Málstefna og íðorðafræði. Fjallað um starfsumhverfi þýðandans og farið yfir atriði sem geta hjálpað einyrkja að fá verkefni og lifa af í gigg-hagkerfinu. Nýtt verður verður reynsla þeirra í hópnum sem hafa starfsreynslu fyrir. Nemendur vinna verkefni í tímum sem undirbúa þá fyrir heimaverkefnin.

Nánar um námskeiðið

Skáldsagnaþýðingar (ÞÝÐ704F)

Námskeiðið snýst um þýðingar á skáldsögum og verða þær skoðaðar frá sögulegum sjónarhóli sem og fræðilegum. Lesnar verða greinar rithöfunda og þýðenda og skoðuð dæmi um mismunandi þýðingar; reynt verður að greina hvort þýðendur fylgi tilteknum aðferðum eða hvort afstaða þeirra almennt er breytileg á hverjum tíma. Nemendur skoða einn tiltekinn þýðanda að eigin vali og fjalla um verk hans í fyrirlestri. Auk þess verður farið yfir ýmis atriði í frásagnartækni og fjallað um þau í ritgerð. Loks þýða nemendur stuttan kafla úr áður óþýddri skáldsögu.

Nánar um námskeiðið

Nytjaþýðingar (ÞÝÐ803F)

Nemendur æfa nytjaþýðingar á mismunandi nytjatextum. Nemendur þýða á móðurmál sitt undir leiðsögn kennara. Nemendur æfa sjálfstæð vinnubrögð og samvinnu við þýðingar. Farið verður yfir gagnleg hjálpartæki og vinnulag sem nýtist í störfum þýðenda. Áhersla er á hagnýt verkefni og umræður um áskoranir tengdar þýðingarvinnunni.

Nánar um námskeiðið

Íðorðafræði (ÞÝÐ001F)

Markmið þessa námskeiðs: Að nemendur fái undirstöðuþekkingu á íðorðafræði. Að þeir læri um tengsl íðorðafræði við aðrar greinar og skilji mun á almennu máli og sérhæfðu máli. Að þeir læri vensl milli hugtaka og íðorða, einkenni hugtaka, inntak og umtak hugtaka, hugtakakerfi og hugtakasvið, skilgreiningar, einyrt og fleiryrt íðorð, umdæmistap (domænetab), íðorðasöfn og íðorðaverkefni. Kennsla er formi í fyrirlestra, umræðna og æfinga- og verkefnatíma.

Nánar um námskeiðið

Þýðingasaga (ÞÝÐ030F)

Fjallað um sögu þýðinga, einkum á Vesturlöndum og svo á Íslandi. Farið verður yfir helstu hátinda þýðingasögunnar frá fornöld til nútíma. Litið verður á valda texta sem markað hafa þáttaskil í þýðingasögu eins og reyndar bókmennta- og mannkynssögunni (Cicero, Hóras, Hierónymus, Erasmus, Lúther, Oddur, Dolet o.fl.). Einkum verður litið til röksemda og verka þýðenda á sömu sviðum til samanburðar, t.d. biblíuþýðenda, ljóðaþýðenda o.s.frv. Nemendur taka fyrir einn fræðimann eða stefnu og halda erindi auk þess sem þýddur verður texti á því sviði. Einnig þýða nemendur bókmenntatexta frá því fyrir 1900. Námskeiðinu lýkur síðan með málstofu í þýðingarýni þar sem nemendur rýna í eina þýðingu að eigin vali.

Nánar um námskeiðið