Edda Doris Þráinsdóttir, MS frá Iðnaðarverkfræði-, vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild
„Veruleg þróun hefur orðið í rannsóknum umferðarslysa á undanförnum áratugum til að bæta öryggi farþega. Með hjálp árekstraherma og með rannsóknum á gögnum úr raunverulegum árekstrum er skilningur vísindamanna á hegðun fólksbifreiða í árekstrum og á þeim áverkum sem farþegar hljóta í þeim sífellt að aukast.“
Þetta segir Edda Doris Þráinsdóttir sem í meistararannsókn sinni skoðaði framárekstra bifreiða og greindi þá áverka sem farþegar hlutu í slíkum bílslysum. Rannsóknarverkefnið fól í sér að skoða tengslin á milli einstakra áverka sem hver farþegi hlaut í slíkum árekstri auk þess sem reynt var að greina orsök áverkanna sjálfra.
„Skoðuð var sérstaklega hraðabreytingin sem varð á bifreiðum fyrir sjálfan áreksturinn. Þeir áverkar sem farþegar hlutu voru einnig metnir og reynt að finna hver meginorsök þeirra væri,“ segir Edda Doris.
„Enn fremur var skoðað hvernig hraðabreytingin hafði áhrif á rýmið inni í bifreiðinni, það er hversu mikið farþegarýmið afmyndaðist við höggið sem bifreiðin varð fyrir, og metið hvort áverkana mætti rekja til slíkra breytinga á innra rými bifreiðanna.“
Edda Doris Þráinsdóttir
„Skoðuð var sérstaklega hraðabreytingin sem varð á bifreiðum fyrir sjálfan áreksturinn. Þeir áverkar sem farþegar hlutu voru einnig metnir og reynt að finna hver meginorsök þeirra væri.“
Edda Doris segir að notuð hafi verið ákveðin reikniaðferð til að sjá tengslin á milli ákveðinna þátta, þ.e. áverka á farþega, afmyndunar á farþegarými bifreiðarinnar, hraðabreytingarinnar á henni auk höggsins sem farþeginn hlaut við áreksturinn. Höggið í þessu tilviki orsakast af því þegar öryggisbeltið grípur farþegann. „Þegar áreksturinn á sér stað kastast farþeginn til þar til beltið nær að grípa hann og farþeginn skellur á beltinu. Þetta högg var m.a. reiknað út frá hraðabreytingunni. Í heildina voru 268 farþegar skoðaðir í rannsókninni.“
Edda Doris segir að rannsóknin hafi dregið fram að höggið sem farþeginn varð fyrir við áreksturinn sýndi sterkari tengsl við minni háttar áverka á meðan hraðabreytingin hafði sterkari tengsl við alvarlegri áverka. „Jákvætt samband var á milli aukinnar hraðabreytingar og hversu mikil afmyndun varð á farþegarými bifreiðarinnar. Breyting á farþegarými bifreiðarinnar jók hættu á áverkum.“
Edda Doris segir að öðlast þurfi frekari þekkingu til að skilja áhættuþætti í árekstrum og til að meta líkur á áverkum hjá farþegum í slíkum óhöppum. Hún segir mjög brýnt að skilja það flókna orsakasamband sem valdi slysum á fólki í árekstrum. „Hér er ekki bara horft til andlegra og líkamlegra þjáninga þeirra sem slasast heldur einnig til þess fjárhagslega ávinnings sem fæst af því að draga úr slysum. Rannsókn af þeim toga sem ég vann hjálpar til við að skilja þetta betur. Með auknum rannsóknum eykst skilningur okkar á flóknum veruleika sem mun nýtast okkur sjálfum og ekki síður komandi kynslóðum.“
Leiðbeinendur: Gunnar Stefánsson og Magnús Þór Jónsson, prófessorar við Iðnaðarverkfræði-, vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild, og Robert Thomson, prófessor í öryggisþáttum bifreiða við Chalmers í Gautaborg.