Fræði og ritun (ENS231F)

Á þessu námskeiði fjöllum við um menningar-, frásagnar- og aðlögunarfræði. Virk þátttaka er nauðsynleg.

MA-málstofa: Ráðstefna framhaldsnema (ENS113F)

Þetta er skyldunámskeið fyrir alla meistaranema í ensku. Haldnar eru stuttar málstofur þar sem nemendur fá tækifæri til að ræða stefnur og tilgátur tengdum enskum fræðum og undirbúa sig fyrir að kynna eigin verk og annarra á vettvangi sinna fræða, heima eða erlendis. Mat er byggt á þátttöku í námskeiðinu: 2 stuttum verkefnum og kynningu á rannsóknarverkefni sem unnið er í tengslum við námskeið valnámskeið eða lokaverkefni.

Tungumál og menning I (MOM301F)

Viðfangsefni námskeiðsins eru margvísleg tengsl menningar og tungumála út frá hugmyndasögulegum, félags- og málvísindalegum forsendum. Gömul og ný heimsmál verða kynnt, tilurð þeirra, áhrif og afleiðingar. Fjallað verður um talmál og ritmál: Hvað er skrifað, hvers vegna og hvernig? Reglur og ólík viðhorf til tungumála eru rædd og velt verður upp spurningum um tengsl mannsins við hugsun og tungumál.

Kenningar um tileinkun og kennslu erlendra mála (ENS034F)

Í námskeiðinu verða kynntar helstu kenningar um máltöku annars máls og erlendra mála og áhrif kenninga á kennslu. Skoðaðar verða mállegar, félagslegar, sálfræðilegra og námslegar breytur sem áhrif hafa á málanám og málfærni. Til að mynda verður fjallað um máltöku annars máls og erlendra mála hjá börnum og unglingum. Tvítyngi verður skoðað og áhrif þess á málþroska, læsi og námsframvindu barna. Einnig, verður farið yfir helstu kenningar um eðli máltileinkunnar hjá fullorðnum. Nemendur munu leysa verkefni sem skoða máltöku og kennsluaðferðir á mismunandi efni á öðru eða erlendu máli. 

Austur-asísk heimspeki menntunar A: konfúsíanismi og daoismi (INT007M)

Inntak námskeiðsins er kínversk menntaheimspeki fyrri tíma með áherslu á konfúsíanisma og viðbrögð við henni úr röðum daoisma. Gerð verður grein fyrir konfúsíanískum hugmyndum um menntun og sjálfsrækt sem fram koma í Speki Konfúsíusar (Lunyu 论语, Analects). Síðan verður vikið að völdum köflum í öðrum mikilvægum konfúsíanískum ritum á borð við Zhongyong (e. Doctrine of the Mean), Daxue (e. The Great Learning), Xueji (e. Records of Learning), Mengzi, Xunzi, ritum Zhu Xi og kennslurit sem ætluð voru konum. Grundvallarhugtök konfúsíanískrar menntaheimspeki verða kynnt til sögunnar og þau útskýrð, þ.á.m. jiao 教 (kennsla), xue 学 (að læra, að líkja eftir, að taka sér til fyrirmyndar), xiuji 修己 og xiushen 修身 (að rækta sjálfan sig), li 礼 (helgiathafnir, siðir), xing 性 (náttúrulegar tilhneigingar, mannlegt eðli) og junzi 君子 (fyrirmyndarpersóna), auk annarra. Í því samhengi verður hugað vel að vægi fyrirmynda í konfúsíanískri menntun. Hugsuðir sem kenndir eru við daoisma, einkum höfundar Bókarinnar um veginn/Ferlisins og dygðarinnar (Daodejing 道德经) og Zhuangzi 庄子, brugðust með gagnrýnum hætti við ákveðnum þáttum í menntaheimspeki konfúsíanisma og héldu því m.a. fram að hún leiddi til kredduhyggju og hræsni. Þess í stað lögðu þeir til annars konar lærdóm eða sjálfsrækt sem væri sjálfstæðari undan samfélagsleg gildum og byggði fremur á „heimsrásinni“ eða „vegi veraldarinnar“, þ.e. heimsfræðilegum tilhneigingum náttúrunnar, og leituðu leiða til að tileinka sér lífsmáta sem væri í samræmi við þær tilhneigingar. Í því samhengi nefna þeir til sögunnar hugmyndir á borð við það að „aflæra“ og „draga úr sjálfinu“. Í stað þess að læra af fornritum siðmenningarinnar leggja þeir áherslu á að aðlaga sig náttúrunni og athafna sig með háttum sem þeir kenna við ziran 自然 (sjálfkrafa) og wuwei 无为 (ógjörð).

Markmið
Meðal þeirra spurninga sem varpað verður fram (og reynt að svara) í námskeiðinu eru: Hvernig er menntun skilin í kínverskri menningu fyrri tíma? Hver eru helstu markmið hennar? Hvað á sér stað þegar menntun nær ekki markmiðum sínum? Getur menntun verið óæskileg eða hættuleg? Hvaða félagslegu og einstaklingsbundu þættir felast í menntun og sjálfsrækt? Að hvaða leyti getur menntun eins haft áhrif á aðra? Hvaða hlutverki gegnir annað fólk í menntun manns? Eru fyrirmyndir nauðsynlegar? Hvaða hlutverki gegna hefðir og fyrirmyndir sem aðferðir í menntun? Er hægt að gera of mikið úr þeim? Hvaða almenna vægi hefur menntun í heimspeki konfúsíanismans? Getur daoismi verið þarfur gagnrýnandi konfúsíanisma? Leitast verður við að setja efnið í samhengi við samtímahugmyndir um menntun.

Nálgun og námsefni
Við lesum bókina Confucian Philosophy for Contemporary Education eftir Charlene Tan (Routledge 2020). Að öðru leyti er stuðst við heimspekilega frumtexta, þ.e. Speki Konfúsíusar (e.Analects), Zhongyong (e. Doctrine of the Mean), Daxue (e. The Great Learning), Xueji (e. Records of Learning), Mengzi, Xunzi, Daodejing og Zhuangzi. Stúdentar geta nýtt sér hvaða þýðingu á þessum grundvallarritum sem er (á ensku eða öðrum málum). Á vefnum ctext.org má finna alla þessa texta í enskri þýðingu en kennari mun láta stúdentum aðrar útgáfur í té. Engar forkröfur eru gerðar til þekkingar á kínverskri heimspeki.

Rannsóknarverkefni: Jane Austen and her Feminist Legacy (ENS501F)

Jane Austen may be a recognizable staple of classic English literature in the 21^st century, but her mass popularity is a fairly recent development. This course will go back to Austen’s beginnings and investigate her as a female pioneer that she was, offering new, refreshing insight into some of her most beloved works, and reframing her importance through a feminist lens. The critical analysis will focus primarily on the late 20^th/early 21^st century reception and (re)framing of Austen’s work; we will investigate Austen’s role in the creation of the chick-lit and rom-com genres, and her overall influence on modern (post-) feminist literature.

Rannsóknarverkefni: Tudor tímabilið í nútíma bókmenntum og kvikmyndum (ENS022F)

Í þessu námskeiði verður skoðað hvernig fjallað er um Túdorana og valdatíð þeirra í 21. aldar skáldsögum, kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Sérstök áhersla er lögð á túlkanir á Hinriki áttunda og dóttur hans, Elísabetu fyrstu.

Þetta rannsóknarverkefni tengist námskeiðinu ENS505G – Tudor tímabilið í nútíma bókmenntum og kvikmyndum. Mælt er með því að nemendur sem taka ENS022F mæti samhliða í fyrirlestra í ENS505G.

ATH. Nemendur sem hafa áður lokið ENS505G geta ekki tekið þetta námskeið.

Theory applied to Videogame Studies (ENS508M)

This course provides an overview of different theoretical ways to approach videogames. Individual learning will be fostered through selected texts, in-class and online discussion, and the practical application of the theories studied. Students will explore current issues in game studies from the perspective of the humanities and the use of narratology and other literary theories for the scholarly study of videogames as texts.

Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar (FRA501F)

Ævintýri settu svip sinn á elstu verk franskra bókmennta eins og sjá má, t.d. í Strengleikum. Ævintýraritun hófst svo af kappi í lok 17. aldar þegar Mme d‘Aulnoy, Charles Perrault, Mlle L‘Héritier de Villandon og fleiri gáfu út verk sín (Öskubuska, Bláskeggur, Sælueyjan, Blái fuglinn, Ricdin Ricdon …). Stuttu síðar kom út þýðing Antoines Gallands á Þúsund og einni nótt og ýtti hún enn frekar undir áhuga á bókmenntagreininni. Sagan um Fríðu og Dýrið var gefin út árið 1740 og var, ásamt fleiri ævintýrum, tekin inn í safnrit ætlað börnum, í styttri útgáfu og endurskoðaðri. Í námskeiðinu verða lesin ævintýri eftir ýmsa höfunda og einkenni þeirra skoðuð með hliðsjón af tísku og tíðaranda. Sjónum verður beint að hlut þeirra kvenna sem stigu fram á ritvöllinn á þessum tíma, myndun ævintýrasafna og rammafrásagna, og ævintýrum í barnabókmenntum á síðari hluta 18. aldar. Einnig verður litið til íslenskra þýðinga á frönskum ævintýrum á tímabilinu.

Námskeiðið verður kennt á íslensku. Fyrir nemendur í frönsku verður boðið upp á vikulegan aukatíma (40 mín.) á frönsku.

Samhliða þessu námskeiði geta nemendur skráð sig í FRA022F Sérverkefni: Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar 4e. Þar fá þeir tækifæri til að vinna nánar með efni námskeiðsins.

Sérverkefni: Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar (FRA022F)

Þetta verkefni er ætlað þeim nemum sem skráðir eru í námskeiðið FRA501F Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar og hafa áhuga á að kynna sér efni námskeiðsins frekar. 

Þrettán hlutir (FOR701M)

Conventional sociological or historical accounts tend to portray human life as if objects either are irrelevant or at best, passive and inert. This course follows the ‘material turn’ that has occurred in the social sciences and the humanities in the past 20 years and explores the importance of things for understanding human society and history. Drawing on examples from a wide range of disciplines from design history to archaeology, each week a different object is taken for study, illustrating the various disciplinary and theoretical approaches that have been taken to material culture in recent years. The course will be organized around weekly lectures, reading and discussion.  The course will be taught in english.

Hollywood: Place and Myth (ENS352M)

What does Sunset Boulevard, double entendres, self-censorship, the Coen Brothers, and #metoo have in common? They all reveal that Hollywood is not quite the fantasy it poses to be.

A very real place and industry within Los Angeles, California, Hollywood has led in film production since the beginning of narrative film, yet its magic is created within the bland and sometimes devastating concrete lots, sound stages and offices of producers and agents.

This course aims to explore the reality of Hollywood and how it has functioned over time, to examine and critique its presentation and reputation through film and media. The course includes critical viewings of films that are based on both the myth and reality of Hollywood as well as critical readings on historical context, news/gossip, and the history of American narrative film.

Only 35 seats are available for ENS352M. Once the course is filled please contact Nikkita (nhp1@hi.is) to be added onto a waiting list in case a spot opens up.

Tileinkun orðaforða: Rannsóknir og kenningar (ENS344M)

Á námskeiðinu verður farið í ýmsar aðferðir til að auka orðaforða eins og tengiorðaaðferðina, notkun flýtispjalda og gildi yfirgripsmikils lestrar. Þá verður eðli orðaforðatileinkunar gerð skil t.d. hvað felst í að læra nýtt orð auk ýmis konar tölfræði varðandi mismunandi kunnáttu í orðaforða.

Skapandi skrif (enska) (ENS817M)

Ef þú hefur brennandi löngun til þess að skrifa skáldsögur, smásögur eða ljóð á ensku, og hefur ánægju af lestri góðra bóka, er þetta námskeið fyrir þig.

Tilgangur námsins er m.a.

1. Að skerpa hæfni nemenda með ritæfingum og ritskoðun á eigin texta.

2. Að auka hæfni nemenda til þess að veita öðrum uppbyggjandi gagnrýni á verk þeirra í ritsmiðju og gefa góð ráð um ritskoðun og endurritun.

Auk þess að örva andagiftina læra nemendur nytsama hluti eins og skipulagningu, uppbyggingu, fléttu, sögusvið, persónusköpun og ritun samtala.

Nemendur skoða einnig og skilgreina verk frægra höfunda til þess að uppgötva hvernig hægt er að nýta bestu tækni til áhrifa á lesandann. Stöðugt endurmat á námsekiðinu tryggir að nemendur bæti verk sín og verði í kjölfarið betri gagnrýnendur á verk annarra. Í lok námskeiðsins skrifar hver nemandi eina smásögu í fullri lengd eða skrifar samansafn ljóða, auk annarra ritæfinga.

Krafist er 100% mætingarskyldu og því hentar námskeiðið ekki fyrir fjarnemendur. Nemendur mæta einu sinni í viku - á fyrirlestur og ritsmiðju (3 kennslustundir í senn).

Nemendur sem uppfylla forkröfur námskeiðins verða skráðir í það. 6 sæti eru ætluð MA nemendum og 6 sæti eru ætluð BA nemendum og þegar kemur að skráningu þá er það fyrstur kemur fyrstur fær. Öll sæti sem eru laus í námskeiðið 30. ágúst verða boðin út til nemenda á biðlista. 

Ritstjórn og fræðileg skrif (ÍSL101F)

Þjálfun í ýmsum þáttum er varða ritun fræðilegs efnis og ritstjórn. Ólíkar gerðir fræðilegra ritsmíða skoðaðar og metnar. Þjálfun í því að gera athugasemdir við skipulag og framsetningu á fræðilegum texta og í öðrum þáttum ritstjórnar. Áhersla lögð á ritun fræðilegra greina, en einnig hugað að samningu smærri verka (ráðstefnuútdrátta, ritdóma) og stærri (M.A.-ritgerða, doktorsritgerða, bóka). Fjallað um rannsóknaráætlanir, frágang handrita og ritstuld. Tekin dæmi af textum um ýmis efni, einkum málfræðileg,  bókmenntaleg og sagnfræðileg. Stuðst við bókina Skrifaðu bæði skýrt og rétt (Höskuldur Þráinsson 2015).

Námskeiðið er opið nemendum á mörgum námsleiðum í MA-námi á Hugvísindasviði skv. reglum viðkomandi greina. Nemendur á MA-stigi í íslenskum bókmenntum, íslenskri málfræði, íslenskum fræðum og íslenskukennslu geta fengið námskeiðið metið sem hluta af þeirri skyldu sem þeir þurfa að uppfylla í meistarastigsnámskeiðum í íslenskum bókmenntum eða íslenskri málfræði. Nemendur í MA-námi í íslenskukennslu geta þó ekki haft þetta námskeið sem eina málfræði- eða bókmenntanámskeiðið á MA-ferlinum.

Aðlaganir (ENS217F)

Í þessu námskeiði verður rýnt í bókmenntaverk sem hafa verið aðlöguð yfir í sjónvarpsseríur og kvikmyndir og glímt við hin fjölmörgu hugtök og kenningar sem tengjast þessari tiltölulega nýju og sívaxandi fræðigrein. Námsefnið samanstendur af sérvöldum fræðigreinum, smásögum auk skyldutexta námskeiðsins, Adaptation and Appropriation, eftir Julie Sanders, New Critical Idiom 2015.

Með þessu verður leitast við að skilja hvernig aðlaganir myndast og geta nýst til að brjóta niður hefðir og menningarmúra.

Skoðaðar verða sérvaldir þættir úr nokkrum sjónvarpsseríum sem byggðar hafa verið á skáldsögum eða smásögum, s.s. Saga þernunnar, e. Margaret Atwood, Hroki og hleypidómar og eða Vonir og væntingar, e. Jane Austen og Big Little Lies, e. Liane Moriarty ofl.

Tungumál og menning II: Evrópsk menntahefð (MOM402M)

Evrópsk mennta- og umræðuhefð einkennist af sterkum tengslum háskóla og samfélags. Margir áhrifamestu hugsuða Evrópu á 19. og 20. öld störfuðu utan háskólanna og margir þeirra sem áttu hefðbundinn starfsferil innan háskólanna voru líka virkir samfélagsgagnrýnendur, skiptu sér af stjórnmálaumræðu dagsins og höfðu jafnvel talsverð áhrif. Í námskeiðinu lítum við á verk nokkurra valinna evrópskra hugsuða sem eiga það sameiginlegt að hafa verið áhrifamiklir jafnt í fræðunum sem á vettvangi samfélagsumræðunnar. Um leið hugleiðum við stöðu hins „evrópska“ – að hvaða leyti verk þessara hugsuða eru í eðli sínu evrópumiðuð og að hvaða marki við sjáum skilning á menningarlegri óvissu koma fram.

Amerískar bókmenntir um kreppu samtímans: Frá 11. september til Covid-19 (ENS521M)

Smásaga Deborah Eisenberg sem kom út eftir 11. september „Twilight of the Heroes“ hefst á ímynduðu samtali milli söguhetjunnar og ímyndaðra framtíðarbarnabarna hans. Hann rifjar upp söguna af Y2K vandanum, „Árið tvö þúsund! Nýtt ný öld!“ þegar sumir voru sannfærðir um að heimurinn myndi enda. Þegar uppi var staðið gerðist ekkert; „Þetta var kraftaverk. Á allri jörðinni, frá austri til vesturs og aftur til baka, gerðist alls ekkert skelfilegt“ (38).  Þetta „kraftaverk“ var skammlíft. 21. öldin hefur verið mörkuð af kreppu og hörmungum, sérstaklega í Bandaríkjunum. Í þessu námskeiði munu nemendur lesa frásagnir sem tengjast krísum samtímans, sérstaklega ellefta september, fellibylnum Katrínu, fjármálahruninu 2008, kynþáttaofbeldi gegn blökkufólki og Covid-19 heimsfaraldrinum. Námskeiðið einblínir á  bókmenntir til að leggja áherslu á vef sem tengja þessar kreppur hver við aðra - til dæmis hvernig kynþáttafordómar eftir 11. september höfðu áhrif á björgunaraðgerðir í fellibylnum Katrínu og hvernig fellibylurinn Katrina undirstrikaði kerfisbundið kynþáttamisrétti sem kom í hámæli á tímum Black Lives Matter hreyfingarinnar.  Lesin verða verk eftir Jonathan Safran Foer, Khaled Hosseini, Dave Eggers, Jesmyn Ward, Michael Lewis, Celeste Ng, Ta-Nehisi Coates, Brit Bennett og Gary Shteyngart. Nemendur munu læra og nýta viðeigandi bókmenntafræði, þar á meðal áfallafræði, femíníska kenningu, gagnrýna kynþáttafræði, póstmódernisma, menningarfræði og “new sincerity”.

Ísland í hljóði og myndum. Ímyndir Íslands í dægurtónlist, kvikmyndum og sjónvarpsefni 1975-2025 (MFR603F)

Viðfangsefni námskeiðsins eru ímyndir Íslands og ímyndarsköpun eins og þau birtast í vinsælum menningarafurðum samtímans, þ.e. dægurtónlist, kvikmyndum og leiknu sjónvarpsefni. Í námskeiðinu verður könnuð sú hugmynd að slíkar ímyndir séu búnar til, þeim viðhaldið og þær iðkaðar í hverjum samtíma. Framsetning og iðkun ímynda Íslands og Norðursins verða jafnframt sett í samhengi sögulegra rannsókna á sviði ímyndarfræða (imagology). Þannig eru nemendur hvattir til gagnrýninnar skoðunar og markvissrar greiningar á því hvernig ímyndir lands og þjóðar eru skapaðar, mótaðar og iðkaðar í virku samspili innri og ytri áhrifa.

Austur-asísk heimspeki menntunar B: búddismi (INT008M)

Búddismi er meðal mikilvægustu trúarbragða heims en þó gerir hann ekki ráð fyrir að uppspretta gilda sé í handanveruleika eða ytri guðdómi heldur innra með hverri manneskju. Af þessum sökum krefst búddismi vakningar sem umbreytir manneskjunni úr ómótuðum einstaklingi í Búdda.Segja má að þrjú grundvallarlögmál búddisma séu í eðli sínu menntunarfræðileg: að segja sannleikann (höfða til skynsemi og sjálfræði einstaklingsins), að holdgera sannleikann (að sýna sanngirni, íbyggni, gagnrýni, hugulsemi, o.s.frv.) og að sýna öðrum ástríðufulla umhyggju (að taka frumkvæði að því að hjálpa þeim sem eru í neyð).Við byrjum á að skoða þann Búdda sem þessi lögmál eru komin frá og þær leiðir sem hann fór í kennslu á þeim ríflega 40 árum sem hann miðlaði hugmyndum sínum á Indó-Gangetik svæðinu. Síðan hugum við að kennslufræði sem hefur verið leidd af þremur leiðum búddisma: Hinayana (eða, einstaklingsmiðuð), Mahayana (eða, hina almennu) og loks Vajrayana (eða, leið demantsins). Tvennskonar samhengi verður til skoðunar:1) Hvernig búddísk kennslufræði var upphaflega þróuð út frá siðum og hegðun Búdda, sem er fyrirmynd hefðarinnar, og 2) hvernig aðferðir og leiðir sem hafa þróast í sögu búddisma eru notaðar til að kenna búddískar hugmyndir og lögmál, og hvernig megi nota þær með umbreytandi hætti í menntun.Í námskeiðinu munum við sjá búddisma sem þrunginn margvíslegum kennslufræðilegum leiðum sem setja ekki bara skynsemina í brennidepil heldur einnig djúpa innri íhugun og líkamlega, verklega heimspeki sem miðar að því að uppræta þjáningu og leggja rækt við visku og samkennd. Þannig leggur búddismi til mjög jákvæða sýn á möguleika manneskjunnar til umbreytingar, sem einmitt er mikilvæg í menntun.Atriði sem verða tekin til skoðunar innihalda:

• Hvernig (ekki bara hvað) kenndi Búdda?
• Sagði Búdda eitthvað um nám eða menntun? Hvaða suttas/sútra?
• Er til algilt safn búddískra lögmála um nám og menntun? Ef svo, hver eru þau lögmál?

Merking sagnorða og staða rökliða (ENS718F)

Viðurkenndar skoðanir í málvísindum ganga út frá að merking sagna ráði að hluta til þeim setningafræðilegu mynstrum sem rökliðir sagnorða birtast í. Til dæmis eru gerendur alltaf frumlög og sagnir í ensku sem merkja breytingu ástandi vegna ytri áhrifa geta almennt bæði verið áhrifssagnir og áhrifslausar. Í þessu námskeiði er lagt mat á rök og fræðikenningar sem málfræðingar hafa notað til að ná utan um alhæfingar á þessu sviði.

Leynilögreglusögur (ENS519M)

Í þessu námskeiði er leitast við að rannsaka hina dularfullu og karismatísku persónu spæjarans í spæjaraskáldskap sem og nokkrar af algengum sviðum í bókmenntaverkum af þessu tagi. Oft sérvitur og dásamlega fyndinn, persóna fagmannsins eða áhugamannsins er sú sem hefur heillað og glatt lesendur frá því hún var fundin upp. Leynilögreglumaðurinn, ásamt undirtegundinni sem nefnd er eftir þessari persónu, hefur laðað að hersveitir aðdáenda og áhugamanna sem laðast að leyndardómum og eru fúsir til að leysa þrautir eða gátur, ásamt uppáhalds einkaspæjaranum sínum. Oft fylgt eftir af vel meinandi en hugmyndalausum hliðarmanni, miðlar spæjarinn þekkingu sinni og niðurstöðum til aðstoðarmanns síns og áhorfenda, og varpar ljósi á myrkustu og óvæntustu málin, til mikillar lotningar og spennu þeirra sem eru á meðal hans.

Fjölmiðla- og netlæsi: Ratað um hið stafræna landslag (ENS520M)

Eftir því sem internetið verður sífellt stærri hluti af daglegu lífi, er nauðsynlegt að skilja hvernig slík hnattræn sítenging hefur áhrif á samfélag okkar og menningu. Námskeiðið miðar að því að veita nemendum skilning á netlífi þeirra og þeim öflum sem hafa áhrif á þá þegar þeir eiga í samskiptum á samfélagsmiðlum. Við munum skoða hvernig fjölmiðlar hafa lagað sig að stafrænum heimi og hvernig þessar tvær upplýsingarásir móta hvor aðra. Nemendur verða hvattir til að gaumgæfa sitt eigið samband við samfélagsmiðla, ræða reynslu sína af stafrænu umhverfi og hugmyndir sínar um hlutverk samfélagsmiðla í samfélaginu. Í námskeiðinu skoðum við efni þar sem tekur á mótun samfélagsmiðla, dreifingu upplýsinga yfir fjölmiðla, mannlegri hegðun á netinu og utan þess og áhrif samfélagsmiðla á félagslegar og pólitískar hreyfingar. Nemendur munu læra að nálgast heimildir á netinu með gagnrýnum hætti og öðlast innsýn í internetið sem fræðilegt rannsóknarsvið. Þeir munu fræðast um samskipta- og félagsfræðikenningar, gagnrýna fjölmiðlakenningu og kenningar um siðfár, róttækni og fjandsemi á netinu. Við munum kanna þá kima netsins sem oft eru hudlir, en eru djúpt innfléttaðir í dægurmenningu, rangfærslur og samsæriskenningar.

Menning og andóf (MFR703M)

Í námskeiðinu er fjallað um samspil pólitískrar róttækni, menningar, hefðar og valds. Sérstaklega er hugað að birtingarmyndum andófs í samtímanum, orðræðu lýðræðis og menningarlegs mismunar og viðbrögðum við gagnrýni og andófi innan hefðar nútímastjórnmála. Fjallað er um þátt menntamanna og rithöfunda og vægi listrænnar tjáningar og hönnunar við umbreytingu félagslegs og menningarlegs umhvefis. Þá er fjölmiðlaorðræða skoðuð og greind og fjallað um hin ólíku og oft andstæðu markmið sem sjá má í starfsemi stofnana samfélagsins. Valdir eru nokkrir átakapunktar menningar- og samfélagsorðræðu sem draga fram grundvallartogstreitu frjálslyndra lýðræðissamfélaga, svo sem spurningar um visku eða fávisku almennings, viðbrögð við loftslagsbreytingum, óöfnuð og ofsafátækt. Loks er fjallað um spillingu og vald, félagslega og menningarlega tjáningu, möguleika og takmarkanir tjáningarfrelsis, notkun og misnotkun upplýsinga, leynd, fals og falsfréttir.

Gagnaöflun og tölfræðiúrvinnsla í hugvísindum og máltækni  (ÍSL612M)

Á undanförnum árum hefur vægi gagnasöfnunar og tölfræðiúrvinnslu aukist í hugvísindum. Þetta kemur skýrt fram í undirgreinum á borð við sálfræðileg málvísindi (e. psycholinguistics), hugræna bókmenntafræði (e. cognitive literary studies) og tilraunaheimspeki (e. experimental philosophy). Þessi aukna áhersla á megindlega aðferðafræði í hugvísindum á sér stað á sama tíma og réttmæti rótgróinna tölfræðiaðferða er dregið í efa í öðrum greinum og hertar kröfur eru um að hægt sé að endurtaka rannsóknir og nálgast gögn í opnum aðgangi um leið og persónuverndar er gætt. Í þessu námskeiði munu nemendur rýna í vægi megindlegra aðferða í sínum greinum og fá þjálfun í öflun og úrvinnslu gagna. Fjölbreyttar rannsóknaraðferðir verða til umfjöllunar, allt frá greiningu textasafna yfir í skoðanakannanir og tilraunir þar sem skynjun áreita (svo sem orða, texta eða myndbrota) er mæld. Einnig verður farið yfir grunnhugtök og aðferðir í tölfræði svo nemendur þekki muninn á lýsandi tölfræði og ályktunartölfræði, skilji tölfræðilega marktækni og kunni að lesa úr myndrænni framsetningu gagna í gröfum. Lögð er áhersla á að nemendur spreyti sig undir leiðsögn kennara og bæði safni gögnum og greini þau. Nemendur vinna verkefni innan eigin fræðigreinar en kanna einnig grundvöll fyrir þverfaglegu samstarfi. Öll verkefni verða unnin í opnum hugbúnaði á borð við R Studio en engin fyrri þekking á forritinu né tölfræði er nauðsynleg. Námskeiðið hentar öllum nemendum á Hugvísindasviði sem vilja safna megindlegum gögnum til að svara áhugaverðum spurningum og gæti þannig reynst vel sem undirbúningur fyrir BA- eða MA-verkefni.

Rannsóknir á tileinkun og kennslu erlendra mála (ENS235F)

Í námskeiðinu verða kynntar helstu rannsóknir á máltöku og kennslu annars máls og erlendra mála. Fjallað verður um eigindlegar og megindlegar rannsóknaraðferðir sem notaðar eru við könnun á máltöku og kennsluaðferðum. Nemendur fá innsýn í raunveruleg dæmi og takast sjálfir á við rannsóknir á þessu sviði.  

Englar, hreinar meyjar, nornir og hórur: Endurritun kvenna úr sögunni í skáldskap (ENS448F)

Í námskeiðinu verður skoðað hvernig saga kvenna og reynsla þeirra hefur verið endurrituð í sögulegum skáldskap, með áherslu á bókmenntatexta gefna út frá árinu 2000.  Við skoðum hinar ýmsu hliðar á því hvernig sögulegar bókmenntir skapa nýtt rými fyrir konur í annars karllægri mannkynssögu, og hvernig þær vinna gegn hinum ýmsu staðalmyndum um konur. Kenningar og gagnrýni tengt efninu verður einnig lesið og rætt, með áherslu á femínisma, endurskoðunarstefnu og póstmódernisma.

ATH. Þetta námskeið er ekki skráð sem fjarnámskeið en nemendur sem hafa áhuga á að taka það utanskóla eru hvattir til að hafa samband við kennara varðandi mögulegar ráðstafanir.

Sjálfsögur (FRA402F)

Námskeiðið fjallar um  sjálfsævisögur, sjálfssögur og minnistexta frá seinni hluta 20. aldar og upphafi 21. aldar í Frakklandi og öðrum frönskum málsvæðum, svo sem Senegal, Alsír og Marokkó. Skoðað verður hvernig þrír þættir sjálfsævisögunnar – sjálfið, ævin og sagan  –  sameinast eða takast á í verkum ólíkra höfunda. Áherslan verður á sjálfs(ævi)söguleg skrif sem lýsa samfélagslegum, mennningarlegum og pólitískum aðstæðum og byggja á minni. Spurt verður hvernig endurminningar og upprifjun birtast í bókmenntum og kannað með hvaða hætti gleymskan gegnir lykilhlutverk í slíkum frásögnum. Verk þar sem höfundar gera glímu sína við minnið og gleymskuna og mörkin milli skáldskapar og veruleika að viðfangsefni verða í fyrirrúmi. 

Námskeiðið verður kennt á íslensku með einum aukatíma á frönsku á viku fyrir nemendur í Frönskum fræðum.

Nemendur í námskeiðinu geta tekið 4 eininga sérverkefni samhliða því, FRA026F, og verða að tala við kennara fyrir 1. október til að skrá sig í verkefnið. 

Tungumál og kímni (ENS349M)

Í þessu námskeiði er varpað ljósi á málfræðihugtök með því að nota teiknimyndir, brandara og atriði úr gamanþáttum og myndum. Fjallað verður um öll helstu undirstöðuatriði í rannsóknum á mannlegu máli, þar á meðal samskiptakerfi, hljóð, orð, setningarliði, setningar, málnotkun, orðræðu, máltöku barna, og breytileika í máli og málbreytingar. Það óvenjulega við þetta námskeið er að málfræðidæmin sem eru notuð tengjast kímni, skopi og hæðni, sem oft grundvallast á tvíræðni. Markmiðið er að auðvelda skilning á tvíræðum upplýsingum sem eru svo algengar í tungumálinu.

Sérverkefni: Sjálfsögur (FRA026F)

Nemendur geta tekið þetta 4e sérverkefni samhliða námskeiðinu FRA402F Sjálfsögur til að fá tækifæri til að vinna nánar með efni námskeiðsins.

Nemendur skulu hafa samband við umsjónarmann verkefnisins til þess að óska eftir skráningu eigi seinna en 1. október 2024.

MA-málstofa: Ráðstefna framhaldsnema (ENS113F)

Þetta er skyldunámskeið fyrir alla meistaranema í ensku. Haldnar eru stuttar málstofur þar sem nemendur fá tækifæri til að ræða stefnur og tilgátur tengdum enskum fræðum og undirbúa sig fyrir að kynna eigin verk og annarra á vettvangi sinna fræða, heima eða erlendis. Mat er byggt á þátttöku í námskeiðinu: 2 stuttum verkefnum og kynningu á rannsóknarverkefni sem unnið er í tengslum við námskeið valnámskeið eða lokaverkefni.

Meistararitgerð í bókmenntum, menningu og miðlun (BMM441L)

Meistararitgerð í bókmenntum, menningu og miðlun.

Kenningar um tileinkun og kennslu erlendra mála (ENS034F)

Í námskeiðinu verða kynntar helstu kenningar um máltöku annars máls og erlendra mála og áhrif kenninga á kennslu. Skoðaðar verða mállegar, félagslegar, sálfræðilegra og námslegar breytur sem áhrif hafa á málanám og málfærni. Til að mynda verður fjallað um máltöku annars máls og erlendra mála hjá börnum og unglingum. Tvítyngi verður skoðað og áhrif þess á málþroska, læsi og námsframvindu barna. Einnig, verður farið yfir helstu kenningar um eðli máltileinkunnar hjá fullorðnum. Nemendur munu leysa verkefni sem skoða máltöku og kennsluaðferðir á mismunandi efni á öðru eða erlendu máli. 

Austur-asísk heimspeki menntunar A: konfúsíanismi og daoismi (INT007M)

Inntak námskeiðsins er kínversk menntaheimspeki fyrri tíma með áherslu á konfúsíanisma og viðbrögð við henni úr röðum daoisma. Gerð verður grein fyrir konfúsíanískum hugmyndum um menntun og sjálfsrækt sem fram koma í Speki Konfúsíusar (Lunyu 论语, Analects). Síðan verður vikið að völdum köflum í öðrum mikilvægum konfúsíanískum ritum á borð við Zhongyong (e. Doctrine of the Mean), Daxue (e. The Great Learning), Xueji (e. Records of Learning), Mengzi, Xunzi, ritum Zhu Xi og kennslurit sem ætluð voru konum. Grundvallarhugtök konfúsíanískrar menntaheimspeki verða kynnt til sögunnar og þau útskýrð, þ.á.m. jiao 教 (kennsla), xue 学 (að læra, að líkja eftir, að taka sér til fyrirmyndar), xiuji 修己 og xiushen 修身 (að rækta sjálfan sig), li 礼 (helgiathafnir, siðir), xing 性 (náttúrulegar tilhneigingar, mannlegt eðli) og junzi 君子 (fyrirmyndarpersóna), auk annarra. Í því samhengi verður hugað vel að vægi fyrirmynda í konfúsíanískri menntun. Hugsuðir sem kenndir eru við daoisma, einkum höfundar Bókarinnar um veginn/Ferlisins og dygðarinnar (Daodejing 道德经) og Zhuangzi 庄子, brugðust með gagnrýnum hætti við ákveðnum þáttum í menntaheimspeki konfúsíanisma og héldu því m.a. fram að hún leiddi til kredduhyggju og hræsni. Þess í stað lögðu þeir til annars konar lærdóm eða sjálfsrækt sem væri sjálfstæðari undan samfélagsleg gildum og byggði fremur á „heimsrásinni“ eða „vegi veraldarinnar“, þ.e. heimsfræðilegum tilhneigingum náttúrunnar, og leituðu leiða til að tileinka sér lífsmáta sem væri í samræmi við þær tilhneigingar. Í því samhengi nefna þeir til sögunnar hugmyndir á borð við það að „aflæra“ og „draga úr sjálfinu“. Í stað þess að læra af fornritum siðmenningarinnar leggja þeir áherslu á að aðlaga sig náttúrunni og athafna sig með háttum sem þeir kenna við ziran 自然 (sjálfkrafa) og wuwei 无为 (ógjörð).

Markmið
Meðal þeirra spurninga sem varpað verður fram (og reynt að svara) í námskeiðinu eru: Hvernig er menntun skilin í kínverskri menningu fyrri tíma? Hver eru helstu markmið hennar? Hvað á sér stað þegar menntun nær ekki markmiðum sínum? Getur menntun verið óæskileg eða hættuleg? Hvaða félagslegu og einstaklingsbundu þættir felast í menntun og sjálfsrækt? Að hvaða leyti getur menntun eins haft áhrif á aðra? Hvaða hlutverki gegnir annað fólk í menntun manns? Eru fyrirmyndir nauðsynlegar? Hvaða hlutverki gegna hefðir og fyrirmyndir sem aðferðir í menntun? Er hægt að gera of mikið úr þeim? Hvaða almenna vægi hefur menntun í heimspeki konfúsíanismans? Getur daoismi verið þarfur gagnrýnandi konfúsíanisma? Leitast verður við að setja efnið í samhengi við samtímahugmyndir um menntun.

Nálgun og námsefni
Við lesum bókina Confucian Philosophy for Contemporary Education eftir Charlene Tan (Routledge 2020). Að öðru leyti er stuðst við heimspekilega frumtexta, þ.e. Speki Konfúsíusar (e.Analects), Zhongyong (e. Doctrine of the Mean), Daxue (e. The Great Learning), Xueji (e. Records of Learning), Mengzi, Xunzi, Daodejing og Zhuangzi. Stúdentar geta nýtt sér hvaða þýðingu á þessum grundvallarritum sem er (á ensku eða öðrum málum). Á vefnum ctext.org má finna alla þessa texta í enskri þýðingu en kennari mun láta stúdentum aðrar útgáfur í té. Engar forkröfur eru gerðar til þekkingar á kínverskri heimspeki.

Rannsóknarverkefni: Jane Austen and her Feminist Legacy (ENS501F)

Jane Austen may be a recognizable staple of classic English literature in the 21^st century, but her mass popularity is a fairly recent development. This course will go back to Austen’s beginnings and investigate her as a female pioneer that she was, offering new, refreshing insight into some of her most beloved works, and reframing her importance through a feminist lens. The critical analysis will focus primarily on the late 20^th/early 21^st century reception and (re)framing of Austen’s work; we will investigate Austen’s role in the creation of the chick-lit and rom-com genres, and her overall influence on modern (post-) feminist literature.

Rannsóknarverkefni: Tudor tímabilið í nútíma bókmenntum og kvikmyndum (ENS022F)

Í þessu námskeiði verður skoðað hvernig fjallað er um Túdorana og valdatíð þeirra í 21. aldar skáldsögum, kvikmyndum og sjónvarpsþáttum. Sérstök áhersla er lögð á túlkanir á Hinriki áttunda og dóttur hans, Elísabetu fyrstu.

Þetta rannsóknarverkefni tengist námskeiðinu ENS505G – Tudor tímabilið í nútíma bókmenntum og kvikmyndum. Mælt er með því að nemendur sem taka ENS022F mæti samhliða í fyrirlestra í ENS505G.

ATH. Nemendur sem hafa áður lokið ENS505G geta ekki tekið þetta námskeið.

Theory applied to Videogame Studies (ENS508M)

This course provides an overview of different theoretical ways to approach videogames. Individual learning will be fostered through selected texts, in-class and online discussion, and the practical application of the theories studied. Students will explore current issues in game studies from the perspective of the humanities and the use of narratology and other literary theories for the scholarly study of videogames as texts.

Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar (FRA501F)

Ævintýri settu svip sinn á elstu verk franskra bókmennta eins og sjá má, t.d. í Strengleikum. Ævintýraritun hófst svo af kappi í lok 17. aldar þegar Mme d‘Aulnoy, Charles Perrault, Mlle L‘Héritier de Villandon og fleiri gáfu út verk sín (Öskubuska, Bláskeggur, Sælueyjan, Blái fuglinn, Ricdin Ricdon …). Stuttu síðar kom út þýðing Antoines Gallands á Þúsund og einni nótt og ýtti hún enn frekar undir áhuga á bókmenntagreininni. Sagan um Fríðu og Dýrið var gefin út árið 1740 og var, ásamt fleiri ævintýrum, tekin inn í safnrit ætlað börnum, í styttri útgáfu og endurskoðaðri. Í námskeiðinu verða lesin ævintýri eftir ýmsa höfunda og einkenni þeirra skoðuð með hliðsjón af tísku og tíðaranda. Sjónum verður beint að hlut þeirra kvenna sem stigu fram á ritvöllinn á þessum tíma, myndun ævintýrasafna og rammafrásagna, og ævintýrum í barnabókmenntum á síðari hluta 18. aldar. Einnig verður litið til íslenskra þýðinga á frönskum ævintýrum á tímabilinu.

Námskeiðið verður kennt á íslensku. Fyrir nemendur í frönsku verður boðið upp á vikulegan aukatíma (40 mín.) á frönsku.

Samhliða þessu námskeiði geta nemendur skráð sig í FRA022F Sérverkefni: Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar 4e. Þar fá þeir tækifæri til að vinna nánar með efni námskeiðsins.

Sérverkefni: Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar (FRA022F)

Þetta verkefni er ætlað þeim nemum sem skráðir eru í námskeiðið FRA501F Frönsk ævintýri, frá miðöldum til upplýsingar og hafa áhuga á að kynna sér efni námskeiðsins frekar. 

Þrettán hlutir (FOR701M)

Conventional sociological or historical accounts tend to portray human life as if objects either are irrelevant or at best, passive and inert. This course follows the ‘material turn’ that has occurred in the social sciences and the humanities in the past 20 years and explores the importance of things for understanding human society and history. Drawing on examples from a wide range of disciplines from design history to archaeology, each week a different object is taken for study, illustrating the various disciplinary and theoretical approaches that have been taken to material culture in recent years. The course will be organized around weekly lectures, reading and discussion.  The course will be taught in english.

Hollywood: Place and Myth (ENS352M)

What does Sunset Boulevard, double entendres, self-censorship, the Coen Brothers, and #metoo have in common? They all reveal that Hollywood is not quite the fantasy it poses to be.

A very real place and industry within Los Angeles, California, Hollywood has led in film production since the beginning of narrative film, yet its magic is created within the bland and sometimes devastating concrete lots, sound stages and offices of producers and agents.

This course aims to explore the reality of Hollywood and how it has functioned over time, to examine and critique its presentation and reputation through film and media. The course includes critical viewings of films that are based on both the myth and reality of Hollywood as well as critical readings on historical context, news/gossip, and the history of American narrative film.

Only 35 seats are available for ENS352M. Once the course is filled please contact Nikkita (nhp1@hi.is) to be added onto a waiting list in case a spot opens up.

Tileinkun orðaforða: Rannsóknir og kenningar (ENS344M)

Á námskeiðinu verður farið í ýmsar aðferðir til að auka orðaforða eins og tengiorðaaðferðina, notkun flýtispjalda og gildi yfirgripsmikils lestrar. Þá verður eðli orðaforðatileinkunar gerð skil t.d. hvað felst í að læra nýtt orð auk ýmis konar tölfræði varðandi mismunandi kunnáttu í orðaforða.

Skapandi skrif (enska) (ENS817M)

Ef þú hefur brennandi löngun til þess að skrifa skáldsögur, smásögur eða ljóð á ensku, og hefur ánægju af lestri góðra bóka, er þetta námskeið fyrir þig.

Tilgangur námsins er m.a.

1. Að skerpa hæfni nemenda með ritæfingum og ritskoðun á eigin texta.

2. Að auka hæfni nemenda til þess að veita öðrum uppbyggjandi gagnrýni á verk þeirra í ritsmiðju og gefa góð ráð um ritskoðun og endurritun.

Auk þess að örva andagiftina læra nemendur nytsama hluti eins og skipulagningu, uppbyggingu, fléttu, sögusvið, persónusköpun og ritun samtala.

Nemendur skoða einnig og skilgreina verk frægra höfunda til þess að uppgötva hvernig hægt er að nýta bestu tækni til áhrifa á lesandann. Stöðugt endurmat á námsekiðinu tryggir að nemendur bæti verk sín og verði í kjölfarið betri gagnrýnendur á verk annarra. Í lok námskeiðsins skrifar hver nemandi eina smásögu í fullri lengd eða skrifar samansafn ljóða, auk annarra ritæfinga.

Krafist er 100% mætingarskyldu og því hentar námskeiðið ekki fyrir fjarnemendur. Nemendur mæta einu sinni í viku - á fyrirlestur og ritsmiðju (3 kennslustundir í senn).

Nemendur sem uppfylla forkröfur námskeiðins verða skráðir í það. 6 sæti eru ætluð MA nemendum og 6 sæti eru ætluð BA nemendum og þegar kemur að skráningu þá er það fyrstur kemur fyrstur fær. Öll sæti sem eru laus í námskeiðið 30. ágúst verða boðin út til nemenda á biðlista. 

Ritstjórn og fræðileg skrif (ÍSL101F)

Þjálfun í ýmsum þáttum er varða ritun fræðilegs efnis og ritstjórn. Ólíkar gerðir fræðilegra ritsmíða skoðaðar og metnar. Þjálfun í því að gera athugasemdir við skipulag og framsetningu á fræðilegum texta og í öðrum þáttum ritstjórnar. Áhersla lögð á ritun fræðilegra greina, en einnig hugað að samningu smærri verka (ráðstefnuútdrátta, ritdóma) og stærri (M.A.-ritgerða, doktorsritgerða, bóka). Fjallað um rannsóknaráætlanir, frágang handrita og ritstuld. Tekin dæmi af textum um ýmis efni, einkum málfræðileg,  bókmenntaleg og sagnfræðileg. Stuðst við bókina Skrifaðu bæði skýrt og rétt (Höskuldur Þráinsson 2015).

Námskeiðið er opið nemendum á mörgum námsleiðum í MA-námi á Hugvísindasviði skv. reglum viðkomandi greina. Nemendur á MA-stigi í íslenskum bókmenntum, íslenskri málfræði, íslenskum fræðum og íslenskukennslu geta fengið námskeiðið metið sem hluta af þeirri skyldu sem þeir þurfa að uppfylla í meistarastigsnámskeiðum í íslenskum bókmenntum eða íslenskri málfræði. Nemendur í MA-námi í íslenskukennslu geta þó ekki haft þetta námskeið sem eina málfræði- eða bókmenntanámskeiðið á MA-ferlinum.

Meistararitgerð í bókmenntum, menningu og miðlun (BMM441L)

Meistararitgerð í bókmenntum, menningu og miðlun.

Tungumál og menning II: Evrópsk menntahefð (MOM402M)

Evrópsk mennta- og umræðuhefð einkennist af sterkum tengslum háskóla og samfélags. Margir áhrifamestu hugsuða Evrópu á 19. og 20. öld störfuðu utan háskólanna og margir þeirra sem áttu hefðbundinn starfsferil innan háskólanna voru líka virkir samfélagsgagnrýnendur, skiptu sér af stjórnmálaumræðu dagsins og höfðu jafnvel talsverð áhrif. Í námskeiðinu lítum við á verk nokkurra valinna evrópskra hugsuða sem eiga það sameiginlegt að hafa verið áhrifamiklir jafnt í fræðunum sem á vettvangi samfélagsumræðunnar. Um leið hugleiðum við stöðu hins „evrópska“ – að hvaða leyti verk þessara hugsuða eru í eðli sínu evrópumiðuð og að hvaða marki við sjáum skilning á menningarlegri óvissu koma fram.

Amerískar bókmenntir um kreppu samtímans: Frá 11. september til Covid-19 (ENS521M)

Smásaga Deborah Eisenberg sem kom út eftir 11. september „Twilight of the Heroes“ hefst á ímynduðu samtali milli söguhetjunnar og ímyndaðra framtíðarbarnabarna hans. Hann rifjar upp söguna af Y2K vandanum, „Árið tvö þúsund! Nýtt ný öld!“ þegar sumir voru sannfærðir um að heimurinn myndi enda. Þegar uppi var staðið gerðist ekkert; „Þetta var kraftaverk. Á allri jörðinni, frá austri til vesturs og aftur til baka, gerðist alls ekkert skelfilegt“ (38).  Þetta „kraftaverk“ var skammlíft. 21. öldin hefur verið mörkuð af kreppu og hörmungum, sérstaklega í Bandaríkjunum. Í þessu námskeiði munu nemendur lesa frásagnir sem tengjast krísum samtímans, sérstaklega ellefta september, fellibylnum Katrínu, fjármálahruninu 2008, kynþáttaofbeldi gegn blökkufólki og Covid-19 heimsfaraldrinum. Námskeiðið einblínir á  bókmenntir til að leggja áherslu á vef sem tengja þessar kreppur hver við aðra - til dæmis hvernig kynþáttafordómar eftir 11. september höfðu áhrif á björgunaraðgerðir í fellibylnum Katrínu og hvernig fellibylurinn Katrina undirstrikaði kerfisbundið kynþáttamisrétti sem kom í hámæli á tímum Black Lives Matter hreyfingarinnar.  Lesin verða verk eftir Jonathan Safran Foer, Khaled Hosseini, Dave Eggers, Jesmyn Ward, Michael Lewis, Celeste Ng, Ta-Nehisi Coates, Brit Bennett og Gary Shteyngart. Nemendur munu læra og nýta viðeigandi bókmenntafræði, þar á meðal áfallafræði, femíníska kenningu, gagnrýna kynþáttafræði, póstmódernisma, menningarfræði og “new sincerity”.

Ísland í hljóði og myndum. Ímyndir Íslands í dægurtónlist, kvikmyndum og sjónvarpsefni 1975-2025 (MFR603F)

Viðfangsefni námskeiðsins eru ímyndir Íslands og ímyndarsköpun eins og þau birtast í vinsælum menningarafurðum samtímans, þ.e. dægurtónlist, kvikmyndum og leiknu sjónvarpsefni. Í námskeiðinu verður könnuð sú hugmynd að slíkar ímyndir séu búnar til, þeim viðhaldið og þær iðkaðar í hverjum samtíma. Framsetning og iðkun ímynda Íslands og Norðursins verða jafnframt sett í samhengi sögulegra rannsókna á sviði ímyndarfræða (imagology). Þannig eru nemendur hvattir til gagnrýninnar skoðunar og markvissrar greiningar á því hvernig ímyndir lands og þjóðar eru skapaðar, mótaðar og iðkaðar í virku samspili innri og ytri áhrifa.

Austur-asísk heimspeki menntunar B: búddismi (INT008M)

Búddismi er meðal mikilvægustu trúarbragða heims en þó gerir hann ekki ráð fyrir að uppspretta gilda sé í handanveruleika eða ytri guðdómi heldur innra með hverri manneskju. Af þessum sökum krefst búddismi vakningar sem umbreytir manneskjunni úr ómótuðum einstaklingi í Búdda.Segja má að þrjú grundvallarlögmál búddisma séu í eðli sínu menntunarfræðileg: að segja sannleikann (höfða til skynsemi og sjálfræði einstaklingsins), að holdgera sannleikann (að sýna sanngirni, íbyggni, gagnrýni, hugulsemi, o.s.frv.) og að sýna öðrum ástríðufulla umhyggju (að taka frumkvæði að því að hjálpa þeim sem eru í neyð).Við byrjum á að skoða þann Búdda sem þessi lögmál eru komin frá og þær leiðir sem hann fór í kennslu á þeim ríflega 40 árum sem hann miðlaði hugmyndum sínum á Indó-Gangetik svæðinu. Síðan hugum við að kennslufræði sem hefur verið leidd af þremur leiðum búddisma: Hinayana (eða, einstaklingsmiðuð), Mahayana (eða, hina almennu) og loks Vajrayana (eða, leið demantsins). Tvennskonar samhengi verður til skoðunar:1) Hvernig búddísk kennslufræði var upphaflega þróuð út frá siðum og hegðun Búdda, sem er fyrirmynd hefðarinnar, og 2) hvernig aðferðir og leiðir sem hafa þróast í sögu búddisma eru notaðar til að kenna búddískar hugmyndir og lögmál, og hvernig megi nota þær með umbreytandi hætti í menntun.Í námskeiðinu munum við sjá búddisma sem þrunginn margvíslegum kennslufræðilegum leiðum sem setja ekki bara skynsemina í brennidepil heldur einnig djúpa innri íhugun og líkamlega, verklega heimspeki sem miðar að því að uppræta þjáningu og leggja rækt við visku og samkennd. Þannig leggur búddismi til mjög jákvæða sýn á möguleika manneskjunnar til umbreytingar, sem einmitt er mikilvæg í menntun.Atriði sem verða tekin til skoðunar innihalda:

• Hvernig (ekki bara hvað) kenndi Búdda?
• Sagði Búdda eitthvað um nám eða menntun? Hvaða suttas/sútra?
• Er til algilt safn búddískra lögmála um nám og menntun? Ef svo, hver eru þau lögmál?

Merking sagnorða og staða rökliða (ENS718F)

Viðurkenndar skoðanir í málvísindum ganga út frá að merking sagna ráði að hluta til þeim setningafræðilegu mynstrum sem rökliðir sagnorða birtast í. Til dæmis eru gerendur alltaf frumlög og sagnir í ensku sem merkja breytingu ástandi vegna ytri áhrifa geta almennt bæði verið áhrifssagnir og áhrifslausar. Í þessu námskeiði er lagt mat á rök og fræðikenningar sem málfræðingar hafa notað til að ná utan um alhæfingar á þessu sviði.

Leynilögreglusögur (ENS519M)

Í þessu námskeiði er leitast við að rannsaka hina dularfullu og karismatísku persónu spæjarans í spæjaraskáldskap sem og nokkrar af algengum sviðum í bókmenntaverkum af þessu tagi. Oft sérvitur og dásamlega fyndinn, persóna fagmannsins eða áhugamannsins er sú sem hefur heillað og glatt lesendur frá því hún var fundin upp. Leynilögreglumaðurinn, ásamt undirtegundinni sem nefnd er eftir þessari persónu, hefur laðað að hersveitir aðdáenda og áhugamanna sem laðast að leyndardómum og eru fúsir til að leysa þrautir eða gátur, ásamt uppáhalds einkaspæjaranum sínum. Oft fylgt eftir af vel meinandi en hugmyndalausum hliðarmanni, miðlar spæjarinn þekkingu sinni og niðurstöðum til aðstoðarmanns síns og áhorfenda, og varpar ljósi á myrkustu og óvæntustu málin, til mikillar lotningar og spennu þeirra sem eru á meðal hans.

Fjölmiðla- og netlæsi: Ratað um hið stafræna landslag (ENS520M)

Eftir því sem internetið verður sífellt stærri hluti af daglegu lífi, er nauðsynlegt að skilja hvernig slík hnattræn sítenging hefur áhrif á samfélag okkar og menningu. Námskeiðið miðar að því að veita nemendum skilning á netlífi þeirra og þeim öflum sem hafa áhrif á þá þegar þeir eiga í samskiptum á samfélagsmiðlum. Við munum skoða hvernig fjölmiðlar hafa lagað sig að stafrænum heimi og hvernig þessar tvær upplýsingarásir móta hvor aðra. Nemendur verða hvattir til að gaumgæfa sitt eigið samband við samfélagsmiðla, ræða reynslu sína af stafrænu umhverfi og hugmyndir sínar um hlutverk samfélagsmiðla í samfélaginu. Í námskeiðinu skoðum við efni þar sem tekur á mótun samfélagsmiðla, dreifingu upplýsinga yfir fjölmiðla, mannlegri hegðun á netinu og utan þess og áhrif samfélagsmiðla á félagslegar og pólitískar hreyfingar. Nemendur munu læra að nálgast heimildir á netinu með gagnrýnum hætti og öðlast innsýn í internetið sem fræðilegt rannsóknarsvið. Þeir munu fræðast um samskipta- og félagsfræðikenningar, gagnrýna fjölmiðlakenningu og kenningar um siðfár, róttækni og fjandsemi á netinu. Við munum kanna þá kima netsins sem oft eru hudlir, en eru djúpt innfléttaðir í dægurmenningu, rangfærslur og samsæriskenningar.

Menning og andóf (MFR703M)

Í námskeiðinu er fjallað um samspil pólitískrar róttækni, menningar, hefðar og valds. Sérstaklega er hugað að birtingarmyndum andófs í samtímanum, orðræðu lýðræðis og menningarlegs mismunar og viðbrögðum við gagnrýni og andófi innan hefðar nútímastjórnmála. Fjallað er um þátt menntamanna og rithöfunda og vægi listrænnar tjáningar og hönnunar við umbreytingu félagslegs og menningarlegs umhvefis. Þá er fjölmiðlaorðræða skoðuð og greind og fjallað um hin ólíku og oft andstæðu markmið sem sjá má í starfsemi stofnana samfélagsins. Valdir eru nokkrir átakapunktar menningar- og samfélagsorðræðu sem draga fram grundvallartogstreitu frjálslyndra lýðræðissamfélaga, svo sem spurningar um visku eða fávisku almennings, viðbrögð við loftslagsbreytingum, óöfnuð og ofsafátækt. Loks er fjallað um spillingu og vald, félagslega og menningarlega tjáningu, möguleika og takmarkanir tjáningarfrelsis, notkun og misnotkun upplýsinga, leynd, fals og falsfréttir.

Gagnaöflun og tölfræðiúrvinnsla í hugvísindum og máltækni  (ÍSL612M)

Á undanförnum árum hefur vægi gagnasöfnunar og tölfræðiúrvinnslu aukist í hugvísindum. Þetta kemur skýrt fram í undirgreinum á borð við sálfræðileg málvísindi (e. psycholinguistics), hugræna bókmenntafræði (e. cognitive literary studies) og tilraunaheimspeki (e. experimental philosophy). Þessi aukna áhersla á megindlega aðferðafræði í hugvísindum á sér stað á sama tíma og réttmæti rótgróinna tölfræðiaðferða er dregið í efa í öðrum greinum og hertar kröfur eru um að hægt sé að endurtaka rannsóknir og nálgast gögn í opnum aðgangi um leið og persónuverndar er gætt. Í þessu námskeiði munu nemendur rýna í vægi megindlegra aðferða í sínum greinum og fá þjálfun í öflun og úrvinnslu gagna. Fjölbreyttar rannsóknaraðferðir verða til umfjöllunar, allt frá greiningu textasafna yfir í skoðanakannanir og tilraunir þar sem skynjun áreita (svo sem orða, texta eða myndbrota) er mæld. Einnig verður farið yfir grunnhugtök og aðferðir í tölfræði svo nemendur þekki muninn á lýsandi tölfræði og ályktunartölfræði, skilji tölfræðilega marktækni og kunni að lesa úr myndrænni framsetningu gagna í gröfum. Lögð er áhersla á að nemendur spreyti sig undir leiðsögn kennara og bæði safni gögnum og greini þau. Nemendur vinna verkefni innan eigin fræðigreinar en kanna einnig grundvöll fyrir þverfaglegu samstarfi. Öll verkefni verða unnin í opnum hugbúnaði á borð við R Studio en engin fyrri þekking á forritinu né tölfræði er nauðsynleg. Námskeiðið hentar öllum nemendum á Hugvísindasviði sem vilja safna megindlegum gögnum til að svara áhugaverðum spurningum og gæti þannig reynst vel sem undirbúningur fyrir BA- eða MA-verkefni.

Rannsóknir á tileinkun og kennslu erlendra mála (ENS235F)

Í námskeiðinu verða kynntar helstu rannsóknir á máltöku og kennslu annars máls og erlendra mála. Fjallað verður um eigindlegar og megindlegar rannsóknaraðferðir sem notaðar eru við könnun á máltöku og kennsluaðferðum. Nemendur fá innsýn í raunveruleg dæmi og takast sjálfir á við rannsóknir á þessu sviði.  

Englar, hreinar meyjar, nornir og hórur: Endurritun kvenna úr sögunni í skáldskap (ENS448F)

Í námskeiðinu verður skoðað hvernig saga kvenna og reynsla þeirra hefur verið endurrituð í sögulegum skáldskap, með áherslu á bókmenntatexta gefna út frá árinu 2000.  Við skoðum hinar ýmsu hliðar á því hvernig sögulegar bókmenntir skapa nýtt rými fyrir konur í annars karllægri mannkynssögu, og hvernig þær vinna gegn hinum ýmsu staðalmyndum um konur. Kenningar og gagnrýni tengt efninu verður einnig lesið og rætt, með áherslu á femínisma, endurskoðunarstefnu og póstmódernisma.

ATH. Þetta námskeið er ekki skráð sem fjarnámskeið en nemendur sem hafa áhuga á að taka það utanskóla eru hvattir til að hafa samband við kennara varðandi mögulegar ráðstafanir.

Sjálfsögur (FRA402F)

Námskeiðið fjallar um  sjálfsævisögur, sjálfssögur og minnistexta frá seinni hluta 20. aldar og upphafi 21. aldar í Frakklandi og öðrum frönskum málsvæðum, svo sem Senegal, Alsír og Marokkó. Skoðað verður hvernig þrír þættir sjálfsævisögunnar – sjálfið, ævin og sagan  –  sameinast eða takast á í verkum ólíkra höfunda. Áherslan verður á sjálfs(ævi)söguleg skrif sem lýsa samfélagslegum, mennningarlegum og pólitískum aðstæðum og byggja á minni. Spurt verður hvernig endurminningar og upprifjun birtast í bókmenntum og kannað með hvaða hætti gleymskan gegnir lykilhlutverk í slíkum frásögnum. Verk þar sem höfundar gera glímu sína við minnið og gleymskuna og mörkin milli skáldskapar og veruleika að viðfangsefni verða í fyrirrúmi. 

Námskeiðið verður kennt á íslensku með einum aukatíma á frönsku á viku fyrir nemendur í Frönskum fræðum.

Nemendur í námskeiðinu geta tekið 4 eininga sérverkefni samhliða því, FRA026F, og verða að tala við kennara fyrir 1. október til að skrá sig í verkefnið. 

Tungumál og kímni (ENS349M)

Í þessu námskeiði er varpað ljósi á málfræðihugtök með því að nota teiknimyndir, brandara og atriði úr gamanþáttum og myndum. Fjallað verður um öll helstu undirstöðuatriði í rannsóknum á mannlegu máli, þar á meðal samskiptakerfi, hljóð, orð, setningarliði, setningar, málnotkun, orðræðu, máltöku barna, og breytileika í máli og málbreytingar. Það óvenjulega við þetta námskeið er að málfræðidæmin sem eru notuð tengjast kímni, skopi og hæðni, sem oft grundvallast á tvíræðni. Markmiðið er að auðvelda skilning á tvíræðum upplýsingum sem eru svo algengar í tungumálinu.

Sérverkefni: Sjálfsögur (FRA026F)

Nemendur geta tekið þetta 4e sérverkefni samhliða námskeiðinu FRA402F Sjálfsögur til að fá tækifæri til að vinna nánar með efni námskeiðsins.

Nemendur skulu hafa samband við umsjónarmann verkefnisins til þess að óska eftir skráningu eigi seinna en 1. október 2024.

Miðlunarleiðir I, heimildamyndir, textagerð, myndanotkun (HMM122F)

Í námskeiðunum Miðlunarleiðir I og Miðlunarleiðir II eru kynnt grunnatriði aðferða við miðlun menningarefnis í hug- og félagsvísindum. Miðlunarleiðir I eru á haustönn en Miðlunarleiðir II eru á vorönn. 

Í Miðlunarleiðum I verður unnið með:

1. Texta og myndir í fyrri hluta annarinnar. Nemendur munu fá þjálfun við greinaskrif og orðræðugreiningu annars vegar og myndanotkun og myndgreiningu hins vegar.
2. Stuttmyndagerð í síðari hluta annarinnar. Þar vinna nemendur að gerð  stuttmynda. Í því felst grunnþjálfun í handritagerð, tökum og klippi og nemendur vinna í hópum að stuttmynd í samræmi við tiltekið þema. Hvor efnisþáttur um sig vegur 50% í námskeiðinu.

Engin próf eru í námskeiðinu. Þess í stað vinna nemendur verkefni, einstaklings- og hópverkefni. Þau eru eftirfarandi:

1. Greiningar á textum og myndum
2. Grein með mynd um tiltekið þema til opinberrar birtingar, um 800 orð.
3. Hópverkefni þar sem nemendur vinna að stuttmynd sem er sýnd við lok námskeiðsins. Áhersla er lögð á hópavinnu og hagnýt verkefni.

Námskeiðið er ekki kennt í fjarnámi.

Miðlunarleiðir II: Munnleg framsetning, sýningar, stafræn miðlun (HMM242F)

Í Miðlunarleiðum II á vorönn er unnið með eftirfarandi miðlunarleiðir: a) munnleg framsetning og b) sýningar á menningarsögulegu efni. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í báða þætti. 

Nemendur fara yfir grunnatriði í munnlegri framsetningu og æfa sig í minni og stærri hópum. Einnig verður farið yfir grunnatriði varðandi skipulagingu á ráðstefnum og málþingum og stjórnun þeirra. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í kynningarhluta þessa viðfangsefnis. Við lok þess þáttar er haldin ráðstefna þar sem allir nemendur kynna verkefni sín. Að honum loknum tekur við þáttur um sýningar með tengingu við stafræna miðlun. Fjallað verður um grunnatriði sýninga og ólíkar leiðir við framsetningu mynda og texta og hvaða reglur gilda um framsetningu texta á netinu. Nemendur vinna við hagnýt verkefni í þessu samhengi.  Samhliða verður farið yfir grunnatriði í stafrænni miðlun, hverjar eru helstu miðlunarleiðir, kostir og gallar. 

Engin próf eru í námskeiðinu. Þess í stað vinna nemendur verkefni, einstaklings- og hópverkefni. Þau eru eftirfarandi:

1. fyrirlestur á ráðstefnu og önnur verkefni í því samhengi
2. Sýningagreining og hagnýtt verkefni í tengslum við sýningar á vegum Borgarsögusafns
3. Stafræn miðlun verður fléttuð inn í báða þætti. Áhersla er lögð á sameiginleg þemu og hópavinnu í námskeiðinu.

Námskeiðið er ekki kennt í fjarnámi.