Doktorsvörn í þjóðfræði - Jón Þór Pétursson

Föstudaginn 22 maí næstkomandi ver Jón Þór Pétursson doktorsritgerð sína sem ber heitið Matarnánd: Myndun sambanda innan matarvirðiskeðjunnar (e. Food Intimacy: Establishing Relationships within the Food Chain.

Vörnin fer fram á netinu og er öllum opin.

Hér má finna tengil á streymið: https://livestream.com/hi/doktorsvornjonthorpetursson

Andmælendur eru dr. Monique Scheer, prófessor við Háskólann í Tübingen, og dr. Virginie Amilien, rannsóknarprófessor við OsloMet háskólann í Osló.

Leiðbeinendur eru dr. Valdimar Tr. Hafstein, prófessor í þjóðfræði við Háskóla Íslands og dr. Håkan Jönsson, dósent í þjóðfræði við Háskólann í Lundi.
Að auki situr í doktorsnefnd dr. Bernhard Tschofen, prófessor við Háskólann í Zürich.

Doktorsvörn stýrir dr. Stefán Hrafn Jónsson, deildarforseti Félagsfræði-, mannfræði- og þjóðfræðideildar.

Athygli er vakin á því að doktorsefnið og andmælendur munu taka þátt í athöfninni í gegnum fjarfundarbúnað en gestum er velkomið að fylgjast með úr Hátíðasal Háskóla Íslands en athöfnin hefst kl. 11:00 að íslenskum tíma.

Um doktorsefnið

Jón Þór er fæddur á Húsavík árið 1979. Hann lauk BA prófi í sagnfræði frá Háskóla Íslands árið 2005 og MA prófi í þjóðfræði frá sama skóla árið 2009. Hann hefur kennt um árabil við Háskóla Íslands og Háskólann í Lundi. Maki Jóns Þórs er Helga Tryggvadóttir læknir og dætur þeirra eru Rán og Saga. Þau eru búsett í Lundi, Svíþjóð.

Jón Þór veitir frekari upplýsingar um doktorsritgerð sína í síma
+46 720238349 eða í gegnum netföngin jthp@hi.is, jon_thor.petursson@kultur.lu.se.

Ágrip

Í rannsókninni er skoðað hvernig fólk myndar merkingarbær sambönd innan matarvirðiskeðjunnar í gegnum framleiðslu, sölu og neyslu lífræns, staðbundins og menningararfsmatar.

Lífræn epli og „gamaldags“ skyr vekja upp minningar og tilfinningar sem seðja líkamlegt og andlegt hungur og tengja saman fólk, staði og mat. Framleiðsla og neysla á slíkum mat mótast sem andsvar við iðnvæddri og nafnlausri matarframleiðslu samtímans. Í þessu andsvari felst vilji til þess að skapa nánari tengsl milli framleiðenda, milliliða og neytenda, sem og milli staðar og matar.

Auknar vinsældir lífræns matar, stað- og menningararfsbundins matar undanfarna áratugi eru til marks um viðbrögð gegn þeirri staðleysu, stöðlun og rofi sem margir upplifa að einkenni matarframleiðslu nú til dags. Þrá eftir því að brúa bilið milli framleiðenda og neytenda er um leið þrá eftir því að tengja saman hlekki matarvirðiskeðjunnar og ljá hversdagslegum matarháttum merkingu.

 Nokkur hugtök eru notuð til að greina tengslin milli fólks, staða og matar innan matarvirðiskeðjunnar. Þessi hugtök eru: neysla og smekkur; tilfinningar og áhrif; flutningur og frásagnir; menningararfur og hefð. Ritgerðin sýnir þannig fram á hversu flókin matarvirðiskeðja samtímans er og spannar allt frá eplaframleiðanda til lífrænnar smásölu og frá lífrænum neytendasamtökum til mjólkurafurðarinnar skyrs. Í rannsókninni er sjónum beint að fjórum hlekkjum innan matarvirðiskeðjunnar: framleiðslu; smásölu, heildsölu og innflutningi; neyslu; og afurðum. Rannsóknin sýnir fram á hvernig þessir hlekkir matarvirðiskeðjunnar tengjast og hvernig má öðlast nýjan skilning á þeim með því að rannsaka matarvirðiskeðjuna í heild sinni. Í rannsókninni er varpað fram nokkrum lykilhugtökum til þess að greina hvernig fólk myndar tengsl innan matarvirðiskeðjunnar. Þessi hugtök eru: „samframleiðsla“, „lífræn nánd“, „samneysla“ og „menningararfsvæðing“. Doktorsritgerðin sýnir þannig fram á hvernig matarnánd (e. food intimacy) er sköpuð í gegnum tilfinninga-athafnir (e. emotional practices) mismunandi aðila innan matarvirðiskeðjunnar.