Mál og menning á umbrotatímum (MOM101G, MOM102G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að veita nemendum grunnþjálfun í meðferð ritaðs máls og fræðilegum skrifum. Nemendur hljóta þjálfun í ritun með vikulegum heimaverkefnum, fyrirlestrum, umræðum og ritstundum. Auk þess heimsækja nemendur Ritver Háskóla Íslands og fá þar ráðgjöf. Í námskeiðinu er fjallað um vinnulag við ritun fræðilegra texta, val og afmörkun viðfangsefnis, byggingu ritsmíðarinnar, heimildanotkun og frágang. Nemendur fá einnig þjálfun í málnotkun í fræðilegum textum og fjallað verður meðal annars um málsnið, stíl, stafsetningu, greinarmerkjasetningu og hjálpargögn málnotenda. Nemendur skrifa fræðilega ritgerð í leiðsagnarmati og fá reglulega endurgjöf kennara og aðstoðarkennara. Námsmat byggist á vikulegum heimaverkefnum, miðmisserisverkefni, lokaverkefni og virkri þátttöku nemenda í tímum, ritstundum og heimsóknum í Ritverið. 

ATHUGIÐ! NÁMSKEIÐIÐ ER KENNT Á ÍSLENSKU OG Í STAÐNÁMI. ÞEIR SEM TAKA NÁMSKEIÐIÐ Á ENSKU OG Í FJARNÁMI EIGA AÐ VERA SKRÁÐIR Í MOM102G.

MOM101G er ætlað nemendum í erlendum tungumálum ÖÐRUM en ensku. Nemendur í ensku og þeir sem ekki eiga íslensku að móðurmáli eiga að vera skráðir í MOM102G.

Mál og menning I: Vinnulag og aðferðir í hugvísindum (MOM101G, MOM102G)

Námskeiðið er inngangsnámskeið í Mála- og menningardeild. Megin markmið og tilgangur námskeiðsins er kynning á grundvallar hugtökum og sértækum orðaforða á þessu sviði, skoðun á gagnrýnni hugsun til að auka lesskilning akademískra texta, innleyðing gagnlegra námsaðferða og fræðilegra vinnubragða er stuðla að árangursríku háskólanámi, umræður um ritstuld og fræðilegan heiðarleika, mat á fræðilegum kröfum o.s.frv. Nemendur fá hagnýta þjálfun í gagnrýnu mati á fræðilegum textum og gagnrýnni greiningu innihalds þeirra, að þekkja/auðkenna ákveðna orðræðu (munstur) og uppbyggingu ýmissa textategunda, að velja viðeigandi og trúverðugar heimildir og kynningu á greinandi lestri. Að auki fá nemendur að kynnast mikilvægi akademísks læsis til að auka skilning á fræðilegu efni, ritun þess og framsetningu.

Námskeiðið er kennt á ensku og er ætlað nemendum:

1. Í ensku til BA
2. Annarra erlendra tungumála en ensku

*Þeir nemendur sem vantar einingar vegna breyts fyrirkomulags Mála og menningar námskeiðana, þar sem MOM102 var áður 5 einingar, þurfa að bæta við sig einstaklingsverkefni (MOM001G, 1 eining) innan MOM102 námskeiðsins.

• Þetta einstaklingsverkefni er einungis ætlað þeim nemendum sem sátu MOM202G fyrir skólaárið 2024-2025, og eru núna í MOM102G, og því einungis með 9 einingar í Mála og menningar námskeiðunum.
• Nemendur sem ætla að bæta upp einingafjöldann með 6 eininga námskeiði innan greinar er frjálst að gera það og taka ekki þetta einstaklingsverkefni.

Til að skrá sig í einstaklingsverkefnið þarf að hafa samband við kennara MOM102G.

Þýskur framburður (ÞÝS101G)

Framburðaræfingar í málveri.

Þýskt mál I (ÞÝS103G)

Til að koma til móts við mjög mismunandi færnistig nemenda í upphafi náms hefst námskeiðið á stöðuprófi. Á grundvelli niðurstaðna þess verður námskeiðinu síðan að líkindum skipt upp í tvö mismunandi námskeið:

Nemendur, sem ekki eru komnir á færnistig B1, munu taka þátt í almennu þýskunámskeiði á færnistigi A2 til B1. Þar verður unnið með kennslubók og gerðar æfingar sem lúta að ritun, hlustun og lestri (og að nokkru leyti tali). Haldin verða styttri próf á kennslutímabilinu.

Ef til skiptingar námskeiðsins kemur verður einnig komið á laggirnar sjálfstæðu B1+-námskeiði sem nálgast orðaforða og málfræði þýsks nútímamáls á ýmsa lund. Vinna í námskeiðinu byggist einkum á fjölbreyttum verkefnum sem farið er yfir í tímum og sem inniheldur málfræði-, orðaforða- og textaæfingar. Rættar verða algengar villur sem erlendir nemendur gera í þýsku. Einnig verða þýðingar á þýsku og þýskar framburðarreglur á grunni hljóðritunar tekin fyrir.

Allir nemendur (bæði nemendur á A2-B1 stígi og nemendur á B1+ stígit) vinna úr bókinni "Deutsche Grammatik 2.0 - Übungsbuch 1"  á eigin spýtur.

Ritfærni í þýsku I (ÞÝS105G)

Ritun stuttra texta sem fela í sér lýsingar af ýmsu tagi, þ. á m. á fólki, staðháttum og athöfnum. Munnlegar lýsingar og orðaforðaæfingar til stuðnings. Vinnan í námskeiðinu byggist á hópvinnu og samspili stuttra kynninga og umræðna

Talfærni í þýsku I: Tjáskipti (ÞÝS106G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur nái tökum á þýsku til tjáskipta. Áhersla lögð á talmál og hlustun. Nemendur flytja stutta fyrirlestra um ýmis efni. Notaðir verða ýmsir miðlar (tölvur, hljóðsnældur, myndbönd og ritaðir textar). Kennsla fer bæði fram í einum stórum hóp og 2-4 manna smáhópum. Ef fjöldi nemenda gefur tilefni til verður stóra hópnum skipt í tvo hópa.

Þýsk málfræði I (ÞÝS108G)

Málfræði þýsks nútímamáls í formi fyrirlestra og æfinga.

Sérstaklega er fjallað um margvísleg birtingarform sagnarinnar að viðtengingarhætti undanskildum.

Verkefni eru rædd og aðallega leiðrétt í kennslustundum. Skyndipróf eru lögð fyrir reglulega til að nemendur geti metið stöðu sína í málfræðilegri leikni.

Ritfærni í þýsku II: Þýðingar á þýsku (ÞÝS201G)

Þýðing stuttra texta úr íslensku á þýsku. Lögð er áhersla á hagnýtan orðaforða og algeng málfræðiatriði. Farið verður ítarlega í villugreiningu og stílfræðileg atriði. Nemendur fá fyrir fram skriflegar ábendingar um vandasöm atriði í hverri þýðingu. - Einnig verður gerðar æfingar sem lúta að algengum villum erlendra þýskunema.

Vinna nemenda byggist á skriflegum verkefnum, hlutaprófum og undirbúningi fyrir þýðingar sem unnar eru sameiginlega í tímum. Í tímum fara fram umræður um þýðingarvillur, -vandamál og -valkosti.

Landeskunde I (ÞÝS203G)

Fjallað verður um þýskumælandi ríki með tilliti til eftirfarandi viðfangsefna: landafræði og merkir staðir; stjórnmál, efnahagsmál, umhverfismál og þjóðfélagsgerð; menntakerfi; fjölmiðlar; daglegt líf.

Þýskar bókmenntir I: Inngangur að bókmenntafræði (ÞÝS205G)

Kynnt verða grundvallarhugtök í bókmenntafræði og nemendur þjálfaðir í beitingu þeirra. Lesnir verða valdir textar þýskra bókmennta, þeir greindir, skýrðir og settir í sögulegt og menningarsögulegt samhengi. Vinna í námskeiðinu byggist á hópvinnu, umræðum og samspili stuttra kynninga og umræðna.

Þýsk málfræði II (ÞÝS206G)

Beint, sjálfstætt framhald af námskeiðinu ÞÝS108G Þýsk málfræði I.

Byrjað verður á að fjalla um viðtengingarhátt sagna, síðan taka aðrir orðflokkar við eins og nafnorð, lýsingarorð, forsetningar, samtengingar, neitunarorð o.s.frv.

Verkefni eru rædd og aðallega leiðrétt í kennslustundum. Skyndipróf eru lögð fyrir reglulega til að nemendur geti metið stöðu sína í málfræðilegri leikni.

Talfærninámskeið í Þýskalandi (ÞÝS208G, ÞÝS207G)

Tveggja vikna „samþjappað“ talfærni- og þjóðlífsnámskeið (Intensivkurs) í febrúarmánuði. Ef af þessu námskeiði verður kemur það í stað námskeiðsins ÞÝS207G Talfærni í þýsku II. (Sjá einnig ÞÝS207G).

Talfærni í þýsku II: Endursögn, samantekt, rökræður (ÞÝS208G, ÞÝS207G)

Þjálfun í því að endursegja texta og draga saman aðalatriði þeirra á skipulagðan og markvissan hátt. Þjálfun í rökræðum og miðlun orðaforða sem almennt nýtist í skoðanaskiptum. Kennsla fer bæði fram í einum stórum hóp og 2-4 manna smáhópum. Ef fjöldi nemenda gefur tilefni til verður stóra hópnum skipt í tvo hópa. Ef af námskeiðinu ÞÝS208G Talfærninámskeið í Þýskalandi verður fellur þetta námskeið niður. Nemendum, sem ekki fara til Tübingen, verður samt gefinn kostur á að taka próf upp úr þessu námskeiði.

Ritfærni í þýsku V: Ritgerðasmíð (ÞÝS307G)

Í þessu námskeiði læra nemendur að skrifa fræðilega ritgerð. M.a. verður farið í eftirfarandi atriði: upplýsingaöflun; afmörkun, niðurskiptingu og úrvinnslu viðfangsefnisins; heimildanotkun; tilvísanir; röksemdafærslu; frágang.

Námskeiðið er skyldunámskeið fyrir nemendur sem lesa þýsku til 180 eininga en valnámskeið fyrir þá sem lesa þýsku til 120 eininga.

Þýskt mál II (ÞÝS308G)

Vinna í námskeiðinu byggist á fjölbreyttum lestrar-, hlustunar- og málfræðiverkefnum sem og orðaforðaæfingar af ýmsu tagi. Einnig vinna nemendur málfræðibók "Deutsche Grammatik 2.0 - Übungsbuch 2" á eigin spýtu. Fyrir munnlegt próf er lesin skáldsagan "Tschick" eftir Wolfgang Herrndorf.

Ritfærni í þýsku III: Textategundir (ÞÝS310G)

Þjálfun í samningu texta af ýmsum gerðum, einkum nytjatexta. Nemendur glöggva sig á eðli og uppbyggingu ólíkra textagerða.

Saga og menning þýska málsvæðisins (ÞÝS311G)

Fjallað um sögu og menningarsögu þýskumælandi landa. Áhersluatriði námskeiðsins verða valin í samráði við nemendur.

Þýðingar í þýsku A: Þýðingar í ferðaþjónustu (ÞÝS410G, ÞÝS604G)

Þýðing algengra textategunda í ferðaþjónustu (svo sem upplýsingatexta af Netinu, auglýsingapésa, leiðarlýsinga og matseðla) úr íslensku á þýsku. Leiðbeiningar um þýðingatækni og notkun hjálpargagna.

Þýsk málvísindi III B: Notkun þýsku í auglýsingatextum (ÞÝS502G, ÞÝS701M)

Fjallað verður um málfar í þýskum auglýsingatextum í blöðum, tímaritum og sjónvarpi. Textagreining. Áhrif annarra tungumála í þessari textagerð verða könnuð. Fjallað verður um orð og orðtök, orðaleiki og skírskotanir í auglýsingatextum og könnuð verða tengsl talaðs orðs og myndefnis.

Landeskunde II: Efst á baugi (ÞÝS306G)

Í námskeiðinu verður rætt um mikilvæg málefni sem setja svip sinn á líðandi stund í þýskumælandi ríkjum, á grundvelli umfjöllunar mismunandi fjölmiðla. Einnig verður fjallað um menningarlega þætti á borð við hefðir og gildismat þýskumælandi þjóða.

Einstaklingsverkefni í þýsku (ÞÝS303G)

Þessi valkostur er eingöngu ætlaður nemendum sem eiga eftir mjög fáar einingar til útskriftar en hafa þegar sótt flest eða öll valnámskeið sem í boði eru. Nemendur vinna þá sjálfstætt verkefni í samráði við kennara. Nauðsynlegt er að nemendur hafi samband við skráða umsjónarmenn/kennara í upphafi misseris.

Mál og menning II: Hugmynda- og málvísindasaga (MOM201G, MOM202G)

Falsfréttir, falsanir byggðar á gervigreind og afneitun á vísindalegum og sögulegum staðreyndum verður stöðugt algengari í okkar samtíma. Því er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að vera fær um að greina og skilja stjórnmál, menningu og samfélagið með gagnrýnu hugarfari.

Í námskeiðinu er athygli beint að menningu og málvísindum í þeim tilgangi að efla getu ykkar sem nemendur og borgarar til þess að túlka sjónræna menningu, texta og tungumál. Þið fáið þjálfun í að beita hæfileikum ykkar með greiningu á stuttum frásögnum, skoðun á ljósmyndum og með því í rýna í nokkur áhugaverð einkenni tungumálsins. Stuðst verður við valda kafla eða greinar um bókmenntafræði, menningarfræði, sjónræn menning og málvísindi.

Megináhersla í kennslustundum verður lögð á að efla gagnrýna hugsun og umræður. Þið fáið tækifæri til að deila skoðunum ykkar með samnemendum og verða þátttakendur í umræðusamfélagi um viðfangsefni námskeiðsins.

Námskeiðshlutar:

1. Textar undir smásjá
2. Sjónræn menning og myndlæsi
3. Að skilja tungumál

Mál og menning II: Hugmynda- og málvísindasaga (MOM201G, MOM202G)

Falsfréttir, falsanir byggðar á gervigreind og afneitun á vísindalegum og sögulegum staðreyndum verður stöðugt algengari í okkar samtíma. Því er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að vera fær um að greina og skilja stjórnmál, menningu og samfélagið með gagnrýnu hugarfari.

Í námskeiðinu er athygli beint að menningu og málvísindum í þeim tilgangi að efla getu ykkar sem nemendur og borgarar til þess að túlka sjónræna menningu, texta og tungumál. Þið fáið þjálfun í að beita hæfileikum ykkar með greiningu á stuttum frásögnum, skoðun á ljósmyndum og með því í rýna í nokkur áhugaverð einkenni tungumálsins. Stuðst verður við valda kafla eða greinar um bókmenntafræði, menningarfræði, sjónræn menning og málvísindi.

Megináhersla í kennslustundum verður lögð á að efla gagnrýna hugsun og umræður. Þið fáið tækifæri til að deila skoðunum ykkar með samnemendum og verða þátttakendur í umræðusamfélagi um viðfangsefni námskeiðsins.

Námskeiðshlutar:

1. Textar undir smásjá
2. Sjónræn menning og myndlæsi
3. Að skilja tungumál

Ritfærni í þýsku IV: Tjáningarhæfni (ÞÝS408G)

Markmið námskeiðsins er að bæta tjáningarhæfni nemenda með sérstöku tilliti til texta almenns eðlis (Sachtexte), m.a. fræðitexta. Æfingar beinast að margvíslegum atriðum sem tengjast málsniði og stíl, orðavali, málfræði, setningagerð og textabyggingu.

Vinna í námskeiðinu byggist einkum á fjölbreyttum verkefnum  sem mynda grunninn fyrir heimaverkefnin.

Þýskar bókmenntir III: 20. öldin (ÞÝS412G)

Textar frá 20. öld lesnir og skýrðir. Nemendur öðlast yfirsýn yfir skáldverk frá þýskumælandi löndum þessa tímabils í menningarsögulegu samhengi. Vinna í námskeiðinu byggist á umræðum og flutningi erinda.

Þýsk málvísindi I: Inngangur að málvísindum (ÞÝS426G)

Viðfangsefni og undirgreinar málvísinda. Helstu hugtök og aðferðir í hljóðfræði, hljóðkerfisfræði, orðhlutafræði, setningafræði og merkingarfræði. Sérstök áhersla verður lögð á greiningu setningarhluta. 

Vinnan í námskeiðinu byggist á fyrirlestrum kennara, umræðum um efni þeirra og fjölmörgum stuttum verkefnum sem farið er yfir í tímum.

Námskeiðið var áður ÞÝS202G. Þeir sem luku því þurfa ekki að taka þetta námskeið.

Tungumál og leiklist (MOM401G)

Valnámskeið í leiklist fyrir nemendur í Mála- og menningardeild, á 2. og 3. ári BA-náms, er samstarfsverkefni deildarinnar.

Nemendur vinna með þekkt leikverk á því tungumáli sem þeir eru að læra, en kennslan fer fram á íslensku og nemendur geta nýtt sér íslensku þýðinguna ef vill.

Nemendur velja senur úr verkinu með sviðsetningu í huga.

Þessi hluti skiptist í upphitunaræfingar, slökunaræfingar og ýmis konar framburðaræfingar. Vinna nemenda felst í samvinnu að leita leiða við uppsetningu þeirra sena sem valdar voru í fyrri hlutanum.

Kennarar í þeim tungumálum sem taka þátt aðstoða við framburð og tjáningu í viðkomandi tungumáli.

Kennslan fer fram í fyrirlestrasal Veraldar á miðvikudögum frá kl. 15:00 til 18:00 og er mæting forsenda þess að þetta verkefni nái markmiðum sínum.

Hámarksfjöldi nemenda er 15.

Einstaklingsverkefni í þýsku (ÞÝS405G)

Þessi valkostur er eingöngu ætlaður nemendum sem eiga  eftir mjög fáar einingar til útskriftar en hafa þegar sótt flest eða öll valnámskeið sem í boði eru. Nemendur vinna þá sjálfstætt verkefni í samráði við kennara. Nauðsynlegt er að nemendur hafi samband við skráða umsjónarmenn/kennara í upphafi misseris.

Þýðingar í þýsku B: Nytjaþýðingar úr þýsku (ÞÝS604GÞÝS808M)

Þýddir verða frétta-, menningar- og bókmenntatengdir textar úr þýskum miðlum. Leiðbeiningar um þýðingatækni og notkun hjálpargagna.

Þýska sem erlent mál B (ÞÝS603G, ÞÝS414G)

Nútímakennslufræði á sviði tungumála leggur áherslu á tjáskipti og orðaforða, en samhliða því á málfræðilega undirstöðu. Fjallað verður stuttlega um helstu kennslufræðileg hugtök. Aðaláhersla verður lögð á nýstárlegt efni af ýmsum gerðum, þar sem nemendur eiga sjálfir að velja texta eða annnað námsefni og skipuleggja og útbúa verkefni við það til notkunar í framhaldsskólum.

Þýska í ferðaþjónustu A: Landkynning fyrir þýskumælandi ferðamenn (ÞÝS420G, ÞÝS417G)

Teknir verða fyrir textar (bæklingar og annað auglýsingaefni á þýsku) úr ferðaþjónustugeiranum með tilliti til málfars og innihalds. Námskeiðið er jafnframt þjálfun í því að miðla upplýsingum til þýskumælandi ferðamanna, bæði skriflega og munnlega.

Þýska Weimar-lýðveldið (1919-1933) og kreppa nútímans (SAG452G)

Námskeiðið fjallar um samfélag og menningu Weimar-lýðveldisins frá lokum fyrri heimsstyrjaldar til valdatöku nasista 1933. Námskeiðið veitir nemendum innsýn í sögu millistríðsáranna í Evrópu, þar á meðal mikilvægi og afleiðingar fyrri heimsstyrjaldarinnar og Versalasamninganna, menningarlegrar gerjunar þriðja áratugarins, ástæðum og afleiðingum kreppunnar miklu og uppgangi öfgahreyfinga.

Í námskeiðinui kynnast nemendur helstu kenningum og söguskoðunum um Þýskaland millistríðsáranna, þar á meðal hugmyndina um „sérleiðina“ (Sonderweg), rýtingsstungumýtuna, auk hagræðingarhreyfingunni (rationalization movement) fordisma og Ameríkaníseringu. Áhersla námskeiðsins er á stjórnmál, samfélag og menningu Weimar, og andstæður amerískrar fjöldamenningar og avant-garde módernisma annars vegar og nánast viðvarandi efnahagslegrar og pólítískrar kreppu hins vegar. Þó ris andlýðræðislegrar þjóðernishyggju og nasisma séu aldrei langt undan í sögu Weimar, m.a. í ljósi kenninga um þýsku sérleiðina, þá er efni námskeiðsins ekki uppgangur nasismans, heldur það samfélag sem hann braut á bak.

Kennslubækur námskeiðsins eru klassískt brautryðjendaverk Detlev Peukert Weimar Republic: The Crisis of Classical Modernity (1993), og bók Eric Weitz, Weimar Germany: Promise and Tragedy (2007).

Þáttagerð. Vinnsla fræðilegs efnis fyrir útvarp (í samvinnu við RÚV) (BLF201M)

Markmiðið með námskeiðinu er að gefa nemendum tækifæri til að koma rannsóknum sínum og annarra á framfæri við hlustendur Ríkisútvarpsins, jafnframt því að rýna í samfélag og menningu á fræðilegum forsendum. Nemendum gefst um leið tækifæri til að kynnast útvarpinu sem miðli, fá reynslu af þáttagerð og kynnast verklagi reynds fjölmiðlafólks.

Á meðal þess sem rætt verður um á námskeiðinu er: Ríkisútvarpið sem miðill, útvarp sem farvegur fræða, gerð fléttuþátta fyrir útvarp, viðtöl við fræðimenn, hvernig nýta megi eigin sérfræðiþekkingu við dagskrárgerð og krafturinn sem býr í hinu ósagða.  Rætt verður um talmál og tónlist í safni Ríkisútvarpsins. Lögð verður áhersla á hvernig tækni hefur þróast varðandi varðveislu og afspilun og hvernig hægt er að flétta eldri upptökur inn í nýja dagskrá.

Auk þessa fræðast nemendur um handritsgerð, viðtöl og vinnu í hljóðstofu. Þættir nemenda verða á dagskrá Ríkisútvarpsins á komandi vetri.

Ritfærni í þýsku V: Ritgerðasmíð (ÞÝS307G)

Í þessu námskeiði læra nemendur að skrifa fræðilega ritgerð. M.a. verður farið í eftirfarandi atriði: upplýsingaöflun; afmörkun, niðurskiptingu og úrvinnslu viðfangsefnisins; heimildanotkun; tilvísanir; röksemdafærslu; frágang.

Námskeiðið er skyldunámskeið fyrir nemendur sem lesa þýsku til 180 eininga en valnámskeið fyrir þá sem lesa þýsku til 120 eininga.

Þýskt mál II (ÞÝS308G)

Vinna í námskeiðinu byggist á fjölbreyttum lestrar-, hlustunar- og málfræðiverkefnum sem og orðaforðaæfingar af ýmsu tagi. Einnig vinna nemendur málfræðibók "Deutsche Grammatik 2.0 - Übungsbuch 2" á eigin spýtu. Fyrir munnlegt próf er lesin skáldsagan "Tschick" eftir Wolfgang Herrndorf.

Ritfærni í þýsku III: Textategundir (ÞÝS310G)

Þjálfun í samningu texta af ýmsum gerðum, einkum nytjatexta. Nemendur glöggva sig á eðli og uppbyggingu ólíkra textagerða.

Saga og menning þýska málsvæðisins (ÞÝS311G)

Fjallað um sögu og menningarsögu þýskumælandi landa. Áhersluatriði námskeiðsins verða valin í samráði við nemendur.

Þýðingar í þýsku A: Þýðingar í ferðaþjónustu (ÞÝS410G, ÞÝS604G)

Þýðing algengra textategunda í ferðaþjónustu (svo sem upplýsingatexta af Netinu, auglýsingapésa, leiðarlýsinga og matseðla) úr íslensku á þýsku. Leiðbeiningar um þýðingatækni og notkun hjálpargagna.

Þýsk málvísindi III B: Notkun þýsku í auglýsingatextum (ÞÝS502G, ÞÝS701M)

Fjallað verður um málfar í þýskum auglýsingatextum í blöðum, tímaritum og sjónvarpi. Textagreining. Áhrif annarra tungumála í þessari textagerð verða könnuð. Fjallað verður um orð og orðtök, orðaleiki og skírskotanir í auglýsingatextum og könnuð verða tengsl talaðs orðs og myndefnis.

Landeskunde II: Efst á baugi (ÞÝS306G)

Í námskeiðinu verður rætt um mikilvæg málefni sem setja svip sinn á líðandi stund í þýskumælandi ríkjum, á grundvelli umfjöllunar mismunandi fjölmiðla. Einnig verður fjallað um menningarlega þætti á borð við hefðir og gildismat þýskumælandi þjóða.

Einstaklingsverkefni í þýsku (ÞÝS303G)

Þessi valkostur er eingöngu ætlaður nemendum sem eiga eftir mjög fáar einingar til útskriftar en hafa þegar sótt flest eða öll valnámskeið sem í boði eru. Nemendur vinna þá sjálfstætt verkefni í samráði við kennara. Nauðsynlegt er að nemendur hafi samband við skráða umsjónarmenn/kennara í upphafi misseris.

Mál og menning II: Hugmynda- og málvísindasaga (MOM201G, MOM202G)

Falsfréttir, falsanir byggðar á gervigreind og afneitun á vísindalegum og sögulegum staðreyndum verður stöðugt algengari í okkar samtíma. Því er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að vera fær um að greina og skilja stjórnmál, menningu og samfélagið með gagnrýnu hugarfari.

Í námskeiðinu er athygli beint að menningu og málvísindum í þeim tilgangi að efla getu ykkar sem nemendur og borgarar til þess að túlka sjónræna menningu, texta og tungumál. Þið fáið þjálfun í að beita hæfileikum ykkar með greiningu á stuttum frásögnum, skoðun á ljósmyndum og með því í rýna í nokkur áhugaverð einkenni tungumálsins. Stuðst verður við valda kafla eða greinar um bókmenntafræði, menningarfræði, sjónræn menning og málvísindi.

Megináhersla í kennslustundum verður lögð á að efla gagnrýna hugsun og umræður. Þið fáið tækifæri til að deila skoðunum ykkar með samnemendum og verða þátttakendur í umræðusamfélagi um viðfangsefni námskeiðsins.

Námskeiðshlutar:

1. Textar undir smásjá
2. Sjónræn menning og myndlæsi
3. Að skilja tungumál

Mál og menning II: Hugmynda- og málvísindasaga (MOM201G, MOM202G)

Falsfréttir, falsanir byggðar á gervigreind og afneitun á vísindalegum og sögulegum staðreyndum verður stöðugt algengari í okkar samtíma. Því er mikilvægara en nokkru sinni fyrr að vera fær um að greina og skilja stjórnmál, menningu og samfélagið með gagnrýnu hugarfari.

Í námskeiðinu er athygli beint að menningu og málvísindum í þeim tilgangi að efla getu ykkar sem nemendur og borgarar til þess að túlka sjónræna menningu, texta og tungumál. Þið fáið þjálfun í að beita hæfileikum ykkar með greiningu á stuttum frásögnum, skoðun á ljósmyndum og með því í rýna í nokkur áhugaverð einkenni tungumálsins. Stuðst verður við valda kafla eða greinar um bókmenntafræði, menningarfræði, sjónræn menning og málvísindi.

Megináhersla í kennslustundum verður lögð á að efla gagnrýna hugsun og umræður. Þið fáið tækifæri til að deila skoðunum ykkar með samnemendum og verða þátttakendur í umræðusamfélagi um viðfangsefni námskeiðsins.

Námskeiðshlutar:

1. Textar undir smásjá
2. Sjónræn menning og myndlæsi
3. Að skilja tungumál

Ritfærni í þýsku IV: Tjáningarhæfni (ÞÝS408G)

Markmið námskeiðsins er að bæta tjáningarhæfni nemenda með sérstöku tilliti til texta almenns eðlis (Sachtexte), m.a. fræðitexta. Æfingar beinast að margvíslegum atriðum sem tengjast málsniði og stíl, orðavali, málfræði, setningagerð og textabyggingu.

Vinna í námskeiðinu byggist einkum á fjölbreyttum verkefnum  sem mynda grunninn fyrir heimaverkefnin.

Þýskar bókmenntir III: 20. öldin (ÞÝS412G)

Textar frá 20. öld lesnir og skýrðir. Nemendur öðlast yfirsýn yfir skáldverk frá þýskumælandi löndum þessa tímabils í menningarsögulegu samhengi. Vinna í námskeiðinu byggist á umræðum og flutningi erinda.

Þýsk málvísindi I: Inngangur að málvísindum (ÞÝS426G)

Viðfangsefni og undirgreinar málvísinda. Helstu hugtök og aðferðir í hljóðfræði, hljóðkerfisfræði, orðhlutafræði, setningafræði og merkingarfræði. Sérstök áhersla verður lögð á greiningu setningarhluta. 

Vinnan í námskeiðinu byggist á fyrirlestrum kennara, umræðum um efni þeirra og fjölmörgum stuttum verkefnum sem farið er yfir í tímum.

Námskeiðið var áður ÞÝS202G. Þeir sem luku því þurfa ekki að taka þetta námskeið.

Tungumál og leiklist (MOM401G)

Valnámskeið í leiklist fyrir nemendur í Mála- og menningardeild, á 2. og 3. ári BA-náms, er samstarfsverkefni deildarinnar.

Nemendur vinna með þekkt leikverk á því tungumáli sem þeir eru að læra, en kennslan fer fram á íslensku og nemendur geta nýtt sér íslensku þýðinguna ef vill.

Nemendur velja senur úr verkinu með sviðsetningu í huga.

Þessi hluti skiptist í upphitunaræfingar, slökunaræfingar og ýmis konar framburðaræfingar. Vinna nemenda felst í samvinnu að leita leiða við uppsetningu þeirra sena sem valdar voru í fyrri hlutanum.

Kennarar í þeim tungumálum sem taka þátt aðstoða við framburð og tjáningu í viðkomandi tungumáli.

Kennslan fer fram í fyrirlestrasal Veraldar á miðvikudögum frá kl. 15:00 til 18:00 og er mæting forsenda þess að þetta verkefni nái markmiðum sínum.

Hámarksfjöldi nemenda er 15.

Einstaklingsverkefni í þýsku (ÞÝS405G)

Þessi valkostur er eingöngu ætlaður nemendum sem eiga  eftir mjög fáar einingar til útskriftar en hafa þegar sótt flest eða öll valnámskeið sem í boði eru. Nemendur vinna þá sjálfstætt verkefni í samráði við kennara. Nauðsynlegt er að nemendur hafi samband við skráða umsjónarmenn/kennara í upphafi misseris.

Þýðingar í þýsku B: Nytjaþýðingar úr þýsku (ÞÝS604GÞÝS808M)

Þýddir verða frétta-, menningar- og bókmenntatengdir textar úr þýskum miðlum. Leiðbeiningar um þýðingatækni og notkun hjálpargagna.

Þýska sem erlent mál B (ÞÝS603G, ÞÝS414G)

Nútímakennslufræði á sviði tungumála leggur áherslu á tjáskipti og orðaforða, en samhliða því á málfræðilega undirstöðu. Fjallað verður stuttlega um helstu kennslufræðileg hugtök. Aðaláhersla verður lögð á nýstárlegt efni af ýmsum gerðum, þar sem nemendur eiga sjálfir að velja texta eða annnað námsefni og skipuleggja og útbúa verkefni við það til notkunar í framhaldsskólum.

Þýska í ferðaþjónustu A: Landkynning fyrir þýskumælandi ferðamenn (ÞÝS420G, ÞÝS417G)

Teknir verða fyrir textar (bæklingar og annað auglýsingaefni á þýsku) úr ferðaþjónustugeiranum með tilliti til málfars og innihalds. Námskeiðið er jafnframt þjálfun í því að miðla upplýsingum til þýskumælandi ferðamanna, bæði skriflega og munnlega.

Þýska Weimar-lýðveldið (1919-1933) og kreppa nútímans (SAG452G)

Námskeiðið fjallar um samfélag og menningu Weimar-lýðveldisins frá lokum fyrri heimsstyrjaldar til valdatöku nasista 1933. Námskeiðið veitir nemendum innsýn í sögu millistríðsáranna í Evrópu, þar á meðal mikilvægi og afleiðingar fyrri heimsstyrjaldarinnar og Versalasamninganna, menningarlegrar gerjunar þriðja áratugarins, ástæðum og afleiðingum kreppunnar miklu og uppgangi öfgahreyfinga.

Í námskeiðinui kynnast nemendur helstu kenningum og söguskoðunum um Þýskaland millistríðsáranna, þar á meðal hugmyndina um „sérleiðina“ (Sonderweg), rýtingsstungumýtuna, auk hagræðingarhreyfingunni (rationalization movement) fordisma og Ameríkaníseringu. Áhersla námskeiðsins er á stjórnmál, samfélag og menningu Weimar, og andstæður amerískrar fjöldamenningar og avant-garde módernisma annars vegar og nánast viðvarandi efnahagslegrar og pólítískrar kreppu hins vegar. Þó ris andlýðræðislegrar þjóðernishyggju og nasisma séu aldrei langt undan í sögu Weimar, m.a. í ljósi kenninga um þýsku sérleiðina, þá er efni námskeiðsins ekki uppgangur nasismans, heldur það samfélag sem hann braut á bak.

Kennslubækur námskeiðsins eru klassískt brautryðjendaverk Detlev Peukert Weimar Republic: The Crisis of Classical Modernity (1993), og bók Eric Weitz, Weimar Germany: Promise and Tragedy (2007).

Þáttagerð. Vinnsla fræðilegs efnis fyrir útvarp (í samvinnu við RÚV) (BLF201M)

Markmiðið með námskeiðinu er að gefa nemendum tækifæri til að koma rannsóknum sínum og annarra á framfæri við hlustendur Ríkisútvarpsins, jafnframt því að rýna í samfélag og menningu á fræðilegum forsendum. Nemendum gefst um leið tækifæri til að kynnast útvarpinu sem miðli, fá reynslu af þáttagerð og kynnast verklagi reynds fjölmiðlafólks.

Á meðal þess sem rætt verður um á námskeiðinu er: Ríkisútvarpið sem miðill, útvarp sem farvegur fræða, gerð fléttuþátta fyrir útvarp, viðtöl við fræðimenn, hvernig nýta megi eigin sérfræðiþekkingu við dagskrárgerð og krafturinn sem býr í hinu ósagða.  Rætt verður um talmál og tónlist í safni Ríkisútvarpsins. Lögð verður áhersla á hvernig tækni hefur þróast varðandi varðveislu og afspilun og hvernig hægt er að flétta eldri upptökur inn í nýja dagskrá.

Auk þessa fræðast nemendur um handritsgerð, viðtöl og vinnu í hljóðstofu. Þættir nemenda verða á dagskrá Ríkisútvarpsins á komandi vetri.

BA-ritgerð í þýsku (ÞÝS261L)

BA-ritgerð í þýsku.