Leikur og hlutverk leikskólakennara (LSS101F)

Í námskeiðinu er fjallað um ólíkar kenningar um leik og áhrif þeirra á sýn á börn og leikskólastarf. Rýnt verður í ólíkar birtingarmyndir leiks og náms, annars vegar út frá sjónarhorni barna og hins vegar sjónarhorni fullorðinna. Áhersla er lögð á rannsóknir um samskipti barna og leik. Fjallað verður um hlutverk leikskólakennara og námskrár í tengslum við leik. Kynntar verðar athugunar- og skráningarleiðir sem nýttar eru í þeim tilgangi að meta og gera nám barna í leik sýnilegt. Auk þess verður skoðað hvernig námsumhverfi leikskólans hefur áhrif á þátttöku barna í leik.

Hluti námskeiðsins er tveggja vikna vettvangsnám (4Ve) sem fer fram í samstarfsskólum Menntavísindasviðs (ekki á eigin vinnustað). Í vettvangsnámi taka nemendur þátt í daglegum viðfangsefnum leikskóla, samhliða verkefnum námskeiða.

Forysta, samskipti og samstarf (LSS102F)

Á námskeiðinu er fjallað um helstu kenningar í stjórnun og forystu menntastofnana, samskipti og nám fullorðinna, leikskólann sem lærdómssamfélag, kyngervi, breytingaferli, leiðsögn, ágreiningsstjórnun og einelti í starfsmannahópi. Farið er yfir helstu verkefni deildarstjóra í leikskólum, fjallað um samstarf foreldra og starfsfólks og framkvæmdar æfingar í erfiðum viðtölum við foreldra og samstarfsfólk.

Menntunarfræði yngri barna (KME109F)

Á námskeiðinu verður fjallað um sýn á börn, rannsóknir á námi þeirra og þá hugmyndafræði sem þær byggja á og athyglinni beint að ýmsum áherslum og álitamálum á sviðinu. Kynntar verða innlendar og erlendar rannsóknir og kenningar á eftirfarandi sviðum: 

• Sýn á börn og nám í nútíma samfélagi: Fjallað verður um grundvallarhugmyndir um nám barna og hvernig þeim eru skapaðar námsaðstæður í skólum þar sem þátttaka, valdefling, lýðræði og vellíðan eru í brennidepli.
• Félagslegur raunveruleiki barna og áhrif  hans á virka þátttöku þeirra í skólastarfi, m.a. jafnrétti í víðum skilningi, foreldrasamskipti, tækni í lífi barna. 
• Þróun náms, skipulag námsumhverfis og fjölbreyttar leiðir til að meta nám ungra barna sem snerta meðal annars námssvið í leik- og grunnskóla.

Vinnulag:
Mætingarskylda er í tveimur staðlotum. Vikulegar kennslustundir eru yfir önnina þar sem nemendur geta valið mismunandi tíma dagsins í kennslustofu eða á neti.

Kennsla verður í formi fyrirlestra, umræðna og verkefna sem nemendur kynna og ræða. Nemendur athuga hvernig nýta má kenningar og niðurstöður rannsókna í skólastarfi. Þeir velja sér afmarkað svið til að dýpka þekkingu sína á með því að kynna sér niðurstöður rannsókna og starf á vettvangi. Dæmi um viðfangsefni eru: Mat í skólastarfi, margbreytilegur barnahópur (svo sem menningarlæsi, kynjagervi, fjölmenning) ákveðið námssvið, leik og námssamfélag barna, foreldrasamstarf, læsi, samfella í námi barna og skapandi starf.

Stefnumótun, námskrá og mat (LSS204F)

Námskeiðið miðar að því að nemendur öðlist þekkingu á þeim meginhugmyndum sem hafa áhrif á stefnumótun, námskrárgerð og mat í leikskólum, ásamt því að ígrunda eigin viðhorf og hvernig þau hafa áhrif á uppeldissýn, starfkenningu og starf á vettvangi.

Viðfangsefni
Í námskeiðinu er fjallað um þær hugmyndafræðilegu stefnur sem hafa áhrif á leikskólastarf nútímans og hvernig þær birtast í stefnumótun (aðalnámskrá), skólanámskrám, skipulagi og mati í leikskólastarfi. Fjallað er um hlutverk og fagmennsku leikskólakennara, þætti sem móta uppeldissýn og starf í leikskólum með áherslu á grunnþætti menntunar, starfslýsingar, siðareglur og jafnrétti. Jafnhliða er lögð áhersla á að nemendur temji sér gagnrýna hugsun og afstöðu til viðfangsefna í leikskólastarfi, ígrundi eigin viðhorf og meti hvernig þau hafa áhrif á uppeldissýn og starfskenningu.   

Vinnulag
Fyrirlestrar, kynningar af vettvangi, umræður, hópverkefni og vettvangstengd verkefni. Hluti námskeiðsins er sem svarar 30 klst. viðveru á vettvangi – nemendur geta valið að fara í samfellt vettvangsnám eða dreifa vettvangstímum yfir lengri tíma þar sem þeir tengjast einum leikskóla og útfæra verkefni sín þar.

Mætingarskylda er í staðlotur.

Skapandi skólastarf og skráningar (KME210F)

Fjallað verður um leik og sköpun almennt og aðferðir til að ýta undir leik og listir sem námsleiðir barna. Einnig verður fjallað um kenningar, rannsóknir og hugtök sem varpa ljósi á gildi leiks og skapandi starfs fyrir nám ungra barna og leik sem námsleið barnsins og kennsluaðferð kennarans.

Nýjar áherslur og rannsóknir um leik og tengsl hans við félagslega færni og skilning barna á t.d. frásögnum, sögugerð, stærðfræði, vísindum, gildum, máli, læsi og skrift verða ræddar auk þess sem fjallað verður um skipulag og uppbyggingu skapandi námsumhverfis; þ.e. umhverfis sem styður við leik og sköpun. Þá verður einnig fjallað um listgreinar sem uppsprettu fyrir nýjar hugmyndir og leiðir sem hvetja og örva börn í skapandi starfi.

Rædd verða tiltekin grundvallarhugtök og þau tengd við menntun barna í leik- og grunnskólum. Kynnt verða hugtök úr kenningum Bernsteins, einkum umgerð og flokkun og hvernig má nýta skilning hans í skráningu og ígrundun um skipulag og framkvæmd skapandi skólastarfs.

Í upphafi námskeiðs verður lagt upp með ákveðna hugmyndalega nálgun, tiltekin fræðilegur grunnur og hugtök verða rædd (t.d. sköpun, fegurð, lýðræði, vald, þátttaka, merking, samkennd, sameiginleg skynjun og sameiginleg uppbygging þekkingar). Þessi hugtök tengjast megin viðfangsefnum námskeiðsins og verða nýtt sem stuðningur við ígrundun nemenda og samræðu þar sem nemendur deila hugmyndum sínum með öðrum. Verkefni fela í sér símat á námsferli nemenda.

Starfendarannsóknir (MVS011F)

Inntak / viðfangsefni
Á námskeiðinu verður farið yfir tilurð og þróun starfendarannsókna í ýmsum löndum, m.a. Japan, Ástralíu, Bandaríkjunum og Bretlandi. Rýnt verður í hugmyndafræði slíkra rannsókna og hinar margvíslegu myndir sem þær hafa tekið á sig og birtast í ólíkum orðum sem notuð eru um slíkar rannsóknir, t.d. starfendarannsóknir (action research), kennararannsóknir (teacher research), kennslurýni (lesson study), starfstengd sjálfsrýni (self-study) og practitioner research. Sérstök áhersla verður lögð á starfendarannsóknir í skólum og öðrum vettvangi menntunnar, þar á meðal á Íslandi og ákveðin dæmi skoðuð í því sambandi. Megináherslan í námskeiðinu er á að þátttakendur geri rannsókn á eigin starfi/starfsháttum og kynni hana í námskeiðinu. Ekki er skilyrði að nemendur séu í starfi þegar þeir taka námskeiðið.

Vinnulag
Námskeiðið er vettvangs- og samstarfsmiðað. Grunnhugmyndin er sú að þátttakendur geri rannsókn í tengslum við eigið starf í samráði við kennara og aðra þátttakendur í námskeiðinu og vinni úr henni í nánu samstarfi við kennara og aðra þátttakendur, t.d. í gegnum ígrundanir, kynningar og samræður. Nemendur halda leiðarbók eða rannsóknardagbók um rannsókn sínar og gera lestrardagbók í tengslum við lestur fræðigreina. Að auki taka þeir þátt í ýmis konar verkefnum og umræðum á netinu.

Inngangur að megindlegum rannsóknaraðferðum (MVS213F, MVS212F, KME201F)

Markmiðið er að nemendur

• hafi innsýn í megindlega aðferðafræði á sviði rannsókna í uppeldis- og menntunarfræði
• þekki helstu rannsóknaraðferðir og hugtök sem þeim tengjast
• geti beitt algengum rannsóknaraðferðum og þannig aflað gagna, unnið úr þeim og túlkað á agaðan og viðurkenndan hátt
• séu færir um að rýna í rannsóknir og nýta sér niðurstöður þeirra
• hafi tileinkað sér rannsakandi hugarfar og gagnrýna hugsun

Kynnt verða algeng rannsóknarsnið megindlegra rannsókna, aðferðir við öflun gagna og greiningu þeirra, og fjallað um ritun og framsetningu niðurstaðna. Nemendur nota tölvuforrit til að reikna algenga tölfræðistuðla og halda utan um og vinna úr gögnum. Sérstök áhersla verður lögð á þjálfun í túlkun matsniðurstaðna sem líklegt er að verði á vegi þeirra hópa sem taka námskeiðið.

Fyrirlestrar á vef, umræður og verkefni. Námskeiðið er kennt vikulega en fyrirlestrar verða eingöngu á vef. Verkefnatímar verða ekki teknir upp. Ekki er mætingarskylda í námskeiðið en nemendur eru hvattir til að mæta í kennslustundir.

Nemendur verða að hafa Jamovi (sjá nýjustu útgáfu á https://www.jamovi.org) uppsetta á fartölvum sem þeir mæta með í kennslustundir. 

Lesefni: Kaflar 1-11 í Navarro DJ and Foxcroft DR (2019). Learning statistics with jamovi: a tutorial for psychology students and other beginners. (Version 0.70). DOI: 10.24384/hgc3-7p15. Rafræn ókeypis kennslubók sem hala má niður á síðunni https://www.learnstatswithjamovi.com.

Inngangur að eigindlegum rannsóknaraðferðum (MVS213F, MVS212F, KME201F)

Fjallað verður um ólíkar rannsóknarstefnur og tengsl þeirra við uppbyggingu og útfærslu rannsókna. Einnig um siðfræði vísinda með áherslu á hagnýt atriði og um gæðahugtök, s.s. réttmæti, trúverðugleika og ólíka sýn á þessi hugtök. Í námskeiðinu beinist athyglin að eigindlegum aðferðum. Kynnt verða algeng rannsóknarsnið eigindlegra rannsókna, aðferðir við öflun gagna og greiningu þeirra, og fjallað um ritun og framsetningu niðurstaðna. Nemar fá nokkra þjálfun í að beita algengum aðferðum rannsókna m.a. vettvangsathugunum, viðtölum og heimildaathugunum. Þá vinna nemar með öflun, skráningu, flokkun, greiningu og túlkun gagna, og með framsetningu þeirra og gera heildstæða rannsóknaræfingu.

Fyrirlestrar, umræður og verkefni. Skyldumæting er í staðlotum.

Rannsóknir með börnum og ungmennum (MVS213F, MVS212F, KME201F)

Í námskeiðinu verður fjallað um eigindlegar rannsóknaraðferðir með áherslu á að fá fram sjónarmið barna og ungmenna. Kynnt verða algeng rannsóknarsnið eigindlegra rannsókna, aðferðir við öflun gagna og greiningu þeirra, og fjallað um ritun og framsetningu niðurstaðna. Nemendur fá þjálfun í að beita algengum aðferðum rannsókna bæði með börnum og fullorðnum m.a., vettvangsathugunum, viðtölum og heimildaathugunum og gera heildstæða rannsóknaræfingu. Fjallað er sérstaklega um rannsóknir með börnum og ungmennum, þ.e. rannsóknir þar sem þátttakendur eru börn, ungmenni og aðrir sem eiga hættu á að vera jaðarsettir í samfélaginu. Gengið verður út frá Sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi barna til að hafa áhrif á eigið líf og félagsvísindalegum rannsóknum á bernskunni þar sem litið er á barnæsku sem afmarkað rannsóknarefni. Einnig verður byggt á félags- menningarkenningum og síðtímahugmyndum um börn sem sterk og hæf með eigið sjónarhorn á veröldina og réttindi þeirra sem borgara virt. 

Í umfjöllun námskeiðs verður velt upp álitamálum sem upp koma þegar börn og/eða ungmenni eru þátttakendur í rannsóknum. Fjallað verður m.a. um hugmyndafræði, siðferðislega þætti og áhersla lögð á ýmsar aðferðir sem nota má í rannsóknum með börnum. Nemendur vinna eigin rannsókn og fá tækifæri til að glíma við fjölbreyttar aðferðir.

Leikskólinn og yngstu börnin (LSS109F)

Í námskeiðinu er fjallað sjónarhorn, nám og þroska yngstu barnanna (1-3ja ára). Upphaf leikskólagöngu þar sem samskipti og tengsl leikskólakennara og fjölbreytts hóps foreldra og barna eru í brennidepli. Farið er yfir ytri og innri skilyrði leikskólastarfsins. Fjallað um lög og námskrá, gæði og starfshætti í námsumhverfi ungra barna. Rýnt í lykilhugtök svo sem umhyggju og nám, tjáningu, samskipti, leik, sköpun og skráningar á námi barna.

Fræði og starf á vettvangi I (LSS303F)

Markmið
Að nemendur öðlist þekkingu á þáttum sem hafa áhrif á þróun fagmennsku og eigin starfskenningu, þjálfi sig í að beita aðferðum starfendarannsókna við að rýna í eigið starf og stuðla að faglegri þróun á vettvangi.

Viðfangsefni
Í námskeiðinu verður fjallað um hugmyndafræði starfendarannsókna og þýðingu þeirra fyrir þróun skólastarfs. Stuðst er við rannsóknir sem sýna að með þátttöku í starfendarannsókn fá kennarar tækifæri til að ígrunda starf sitt og styrkja sig faglega. Með það að leiðarljósi kynna nemendur sér gildi og aðferðir starfendarannsókna ásamt því að vinna að rannsókn á eigin starfi, í samstarfi við samnemendur, háskólakennara og leiðsagnarkennara á vettvangi.

Á vettvangi rýna nemendur í eigið starf, þekkingu, gildi og skoðanir sem liggja þar að baki. Nemendur velja viðfangsefni sem þeir vilja beina sjónum sínum að, lesa fræðigreinar því tengdar, móta spurningar og setja fram áætlun um framkvæmd. Til þess ígrunda þeir þá faglegu þekkingu sem þeir hafa öðlast í námi sínu ásamt reynslu sinni af vettvangi leikskóla. Samhliða ferlinu safna þeir gögnum sem nýtast til að rýna í og greina eigin starfshætti, með það að markmiði að þá megi þróa.

Nemendur halda rannsóknardagbók, rýna í eigin athafnir og þá hugmyndafræði sem þær athafnir byggja á, ásamt því að setja fram drög að eigin starfskenningu. Í lok námskeiðs gera nemendur grein fyrir vinnu sinni á vettvangi í málstofu. 

Vettvangsnám
Vettvangsnámið dreifist yfir allt misserið, frá miðjum ágúst og fram í desember. Gert er ráð fyrir reglulegri mætingu á Menntavísindasvið - sjá nánar í náms-og kennsluáætlun námskeiðs.

Vinnulag
Nemendur mæta í staðbundna tíma í háskóla samkvæmt námsáætlun, þar sem markmiðið er að þeir fylgist að í gegnum ferlið og styðji hvern annan jafnt og þétt í framvindu rannsóknar sinnar á vettvangi. Í staðbundnum tímum verða tekin fyrir viðfangsefni sem tengd eru áherslum og ferli námskeiðsins hverju sinni; nemendur ræða og ígrunda þær áskoranir sem þeir standa frammi fyrir á vettvangi, greina þau tækifæri sem þeir sjá til faglegrar þróunar og leita leiða til lausna. Nemendur skila niðurstöðum í formi rannsóknardagbókar og málstofukynninga, þar sem ferlið er ígrundað í ljósi eigin starfskenningar og þeirrar þróunar sem átt hefur sér stað.

Skyldumæting er í áfangann. Nemendur mæta í staðbundna tíma í háskóla (miðvikudaga f.h.).

Samstarf á mótum skólastiga (KME004F)

Viðfangsefni á námskeiðinu eru hugmyndafræði og rannsóknir á námi barna þegar þau fara á milli skólastiga leikskóla, grunnskóla og frístundar. Skoðað verður hvað hugtökin þáttaskil (e. transition)samfella (e. continiuity) í námi barna og skólafærni (e. schoolreadiness) fela í sér. Byggt er á ólíkum sjónarhornum barna, foreldra og kennara. Rýnt verður í þætti, s.s. námskrár, viðhorf og hefðir sem hafa áhrif á þróun skólastarfs. Fjallað verður um fjölbreyttar námsleiðir barna á þessum tímamótum og kynntar verða nálganir í námi og kennslu sem byggja á rannsóknum og virkni barna með áherslu á leik, könnunaraðferð, (e. project approach), leik með einingakubba og heimspeki með börnum.

Fræði og starf á vettvangi II (LSS403F)

Markmið námskeiðs
Að nemendur öðlist þekkingu á þáttum sem hafa áhrif á þróun lærdómssamfélags í leikskóla, m.a. sameiginlegs náms barna, starfsfólks og foreldra. Þjálfi sig í að beita aðferðum starfendarannsókna við að vera í faglegri forystu í leikskóla.

Viðfangsefni og vinnulag
Fjallað verður um leiðandi hlutverk og ábyrgð leikskólakennara við þróun lærdómssamfélags leikskóla. Meðal þeirra viðfangsefna sem tekin verða til umfjöllunar eru fagleg forysta, lærdómssamfélag, ásamt gildi starfendarannsókna við að rýna í og þróa starf og starfshætti í leikskóla. Í því samhengi velja nemendur viðfangsefni til innleiðingar, lesa fræðigreinar tengdar viðfangsefninu, móta spurningar og setja fram áætlun um skipulag framkvæmdar á vettvangi.

Á vettvangi eru nemendur í faglegri forystu við framkvæmd starfendarannsóknar, með þátttöku samstarfsfólks, foreldra og barna, eftir því sem við á. Á námskeiðinu halda nemendur áfram vinnu við starfendarannsókn sem þeir hófu í Fræði og starf I.

Vettvangsnám
Vettvangsnámið dreifist yfir all skólaárið, frá miðjum ágúst og fram í miðjan maí. Gert er ráð fyrir að nemar mæti að jafnaði einn dag í viku í vinnu á Menntavísindasviði.

Vinnulag
Gert er ráð fyrir að nemendur séu starfandi í leikskóla og að vettvangshluti námskeiðsins fari fram þar, undir handleiðslu leikskólakennara á vettvangi. Nemendur mæta reglulega í staðbundna tíma í háskóla samkvæmt námskeiðsáætlun, þar sem þeir fylgjast að í gegnum ferli starfendarannsókna og styðja hvern annan. Þá verða tekin fyrir viðfangsefni sem tengd eru áherslum námskeiðsins hverju sinni ásamt því að nemendur ígrunda og fjalla um innleiðingarferlið og áskoranir á vettvangi. Niðurstöðum er skilað í formi rannsóknardagbókar og málstofukynninga þar sem ferlið er ígrundað í ljósi eigin starfskenningar og faglegrar forystu. 

Skyldumæting er í áfangann. Nemendur mæta hálfsmánaðarlega í staðbundna tíma (miðvikudaga f.h).

Málþroski og þróun málnotkunar (KME104F, KME002F)

Námskeiðinu er ætlað að efla skilning nemenda á þróun málþroska barna frá fæðingu og fram á unglingsár og á mikilvægum áhrifsþáttum á málþroska þeirra. Megin áhersla námskeiðsins er á að auka færni nemenda við að veita börnum árangursríka málörvun sem undirstöðu undir nám og lestur. Ennfremur eru nemendur hvattir til að tengja saman fræði og vettvang og máta viðfangsefnin við eigin reynslu. Áhersla er lögð á að nemendur kynnist íslenskum og erlendum rannsóknum á sviðinu og ígrundi hvaða lærdóm kennarar geta dregið af rannsóknaniðurstöðum um það hvers konar reynsla, uppeldi, samskipti og örvun heima og í skóla veita bestu forsendur fyrir góðan málþroska.

Meginumfjöllunarefni: Þróun málnotkunar í sögulegu samhengi, hvati, lífshættir og meðfæddir hæfileikar. Þróun málþroska frá fæðingu, hljóðþróun, þróun orðaforða, málfræði, og setningagerðar. Mikilvægi málörvunar heima og í skóla. Tengsl málþroska við annan þroska svo sem vitsmuna, félagsþroska og læsisþróun. Helstu frávik í máli og tali svo sem málþroskaröskun (DLD), framburðarfrávik og stam. Málþroski fjöl/tvítyngdra barna. Mikilvægi snemmtækrar íhlutunar og almennrar málörvunar. Mat á málþroska barna og margvísleg málörvun með það að meginmarkmiði að gefa börnum næg tækifæri til að efla málþroska sinn og til að verða öflugir málnotendur

Gleðin í málinu: Árangursríkt leik- og grunnskólastarf (KME104F, KME002F)

Tilgangur námskeiðsins er að þátttakendur efli þekkingu sína á mikilvægi málörvunar í leik og starfi með leik- og grunnskólabörnum. Þeir læri að beita árangursríkum aðferðum sem byggja á gleði og sköpun, styðja við aukinn málþroska og hvetja til virkrar málnotkunar barna.

Meginumfjöllunarefni eru: a) hvetjandi málumhverfi barna til aukinnar málnotkunar í daglegum aðstæðum b) ríkuleg gagnkvæm tjáskipti í leik barna, frjálsum og skipulögðum c) samveru- og lestrarstundir nýttar til eflingar orðaforða og samræðna þannig að öll börn taki þátt d) tónlist og söngur sem uppspretta eflingar málþroska barna e) leiklist sem tæki til aukinnar málnotkunar.

Vinnulag: Kennsla fer fram bæði í tímum og á vef námskeiðsins. Fyrirlestrar eru settir eru á vef námskeiðsins og nemendur taka þátt í umræðum í rauntíma og á vef.

Námskeiðið er vettvangs- og samstarfsmiðað og er gert ráð fyrir að þátttakendur myndi lærdómssamfélög. Í því felst að þátttakendur innan sama skóla eða milli skóla vinna sameiginlega að ákveðnum markmiðum sem þeir setja sér og viðhalda eftir að námskeiði lýkur. Þátttakendur fá tækifæri til að læra saman og styðja hver annan í að þróa starfshætti með börnum. Grunnhugmyndin er að þátttakendur líti á það sem sameiginlegt verkefni allra í skólasamfélaginu að styðja börn og hvetja til virkrar málnotkunar.

Þátttakendur halda leiðarbók, sem byggist á umfjöllun um hvert viðfangsefni, rýni í lesefni og eigið starf með börnum og ræða hvernig gengur að prófa leiðir sem kynntar eru á námskeiðinu. Auk þess taka þeir þátt í umræðum um valin umfjöllunarefni í tímum og á netinu.

Fyrir hverja er þetta námskeið?
Námskeiðið hentar öllum þeim sem vinna með börnum á aldrinum 1-7 ára. Námskeiðið er ætlað þeim sem starfa við leik- og grunnskóla, foreldrum og öðrum áhugasömum um málörvun barna. Námskeiðið gefur þátttakendum tækifæri til að afla sér góðrar grunnþekkingar á málþroska og helstu leiðum til að örva virka málnotkun barna. Námskeiðið gefur þannig góða undirstöðu fyrir fjölbreytt verkefni er varða málörvun barna almennt.

Hegðun og tilfinningar barna: Áskoranir og úrræði (MAL003F, KME115F, KME005F)

Markmiðið með námskeiðinu er að gefa þátttakendum kost á að kynnast völdum þáttum, bæði fræðilegum og hagnýtum, sem auðvelda almennum kennurum og sérkennurum að skilja, meta og bregðast við þörfum nemenda sem eiga við hegðunar- og/eða tilfinningavanda að etja. Fjallað verður um aðferðir við skimun og mat, áhrifaþætti og algengi mismunandi hegðunar- og/eða tilfinningalegra erfiðleika, s.s. mótþróa, þunglyndis og kvíða. Einnig verður fjallað um hegðunar- og/eða tilfinningalega erfiðleika nemenda með athyglisbrest með ofvirkni (ADHD) eða röskun á einhverfurófinu. Sérstök áhersla er á að auka færni þátttakenda í að sníða skólastarf og skólasamfélag betur að þörfum nemenda með hegðunar- og/eða tilfinningalega erfiðleika og veita kennurum og skólastjórnendum ráð um hvernig unnt er að gera slíkt og fjarlægja hindranir sem útiloka og einangra nemendur með slíkan vanda.

Nemendur hafi aflað sér grunnþekkingar á helstu hugtökum og sjónarhornum þroskasálfræði eða félagsvísinda á námsferli sínum áður en þeir sækja námskeiðið.  Reynsla af vinnu með börnum eða ungmennum æskileg.

Helstu efnisþættir

• Mismunandi skilgreiningar á hegðunar- og tilfinningaörðugleikum - alþjóðleg viðmið og flokkunarkerfi.
• Hegðunar- og tilfinningaörðugleikar í samfélagslegu samhengi.
• Helstu kenningar um hegðunar- og tilfinningaörðugleika barna og unglinga (conceptual models).
• Viðbrögð skólasamfélagsins; nemendasýn og skólastefna - skóli án aðgreiningar, sérdeildir eða sérskólar? Ólík sjónarhorn við að skilgreina vandann.
• Sértæk úrræði innan skólasamfélagsins og fræðilegur bakgrunnur þeirra.
• Mismunandi aðferðir við virknimat (functional behavioral assessment) til að ákvarða hvaða þættir ýta undir hegðunar- og/eða tilfinningalega erfiðleika nemenda.
• Gerð stuðningsáætlunar með margvíslegum aðferðum til að fyrirbyggja erfiða hegðun eða vanlíðan, kenna og styrkja viðeigandi hegðun og bregðast þannig við erfiðri hegðun þannig að dragi úr henni með tímanum og nemendum líði betur.
• Aðferðir til að auka félagsfærni og sjálfstæð vinnubrögð nemenda með hegðunar- og/eða tilfinningalega erfiðleika.

Vinnulag
Í staðlotum verða fyrirlestrar auk verkefnatíma. Á kennsluvefnum Canvas verða birtar hljóðglærur og kennslubréf, og þar fara fram umræður úr völdum efnisþáttum. Námskeiðið er kennt með fjarnámssniði en mætingarskylda er í staðlotur. Námsmat er að mestu leyti fólgið í hópverkefnum. 

Kennsla í margbreytilegum nemendahópi (MAL003F, KME115F, KME005F)

Markmið námskeiðsins er að starfandi kennarar og kennaranemar eflist í að nýta eigin auðlindir í vinnu með margbreytilegum nemendahópum.  Byggt er á kennslufræði menntunar fyrir alla (inclusive pedagogy) og kennslufræði nýsköpunarmenntar þar sem lögð er áhersla á heildstæða og skapandi nálgun við undirbúning og skipulag kennslu og að nýta auðlindir nemenda.

Viðfangsefni
Námskeiðið byggir á hugmyndafræði menntunar fyrir alla og nýsköpunar- og frumkvöðlamenntunar. Fjallað verður um mismunandi vinnubrögð og kynntir kennsluhættir og kennsluaðferðir sem hafa reynst vel í fjölbreyttum nemendahópum. Áhersla er á kennsluhætti og kennsluaðferðir nýsköpunarmenntar, samvirks náms, altæka hönnun náms, fjölmenningarlega kennslu og listrænar og skapandi aðferðir. Fjallað verður um samstarf við foreldra og aðrar starfsstéttir er starfa við eða tengjast skólastarfi. Þátttakendur skilgreina og þróa eigin starfskenningu.

Vinnulag
Námskeiðið er skipulagt sem blandað nám, bæði fjarnám og staðnám. Kennslan fer fram bæði í staðlotum og staðtímum milli staðlota og á netinu. Námskeiðinu er skipt upp í fjórar námslotur (tímabil) sem eru skipulagðar út frá ákveðnum þemum. Þau tengjast öll kennslu í margbreytilegum nemendahópi og eru: hugmyndafræði menntunar fyrir alla og nýsköpunarmenntar, fagmennska og forysta í kennslu margbreytilegra nemendahópa, kennsluhættir í margbreytilegum nemendahópum og samstarf í skóla fyrir alla. Hver námslota stendur yfir í þrjár til fjórar vikur. Kennsla og nám verður í formi fyrirlestra, umræðna í tímum og á Canvas, stuttra verkefna í tímum og á Canvas og verkefna með formlegum skilum. Námskeiðið byggir á sjálfstæðri vinnu, ábyrgð og þátttöku nemenda.

Gert er ráð fyrir 80% þátttöku í virkni á námskeiðinu (þátttaka og skil verkefna).