Fræðigreinar í læknisfræði

Forstöðumaður:
Gunnar Már Zoega

Fræðasvið augnlæknisfræði við Læknadeild er Hjarta-, augn- og krabbameinsþjónustu Landspítala og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði augnlækninga.

Kennsla í augnsjúkdómafræði fer fram á 5. ári í læknisfræði og samanstendur námskeiðið af einni fyrirlestraviku og einni viku á Augndeild Landspítala, þar sem nemendur fá að kynnast fjölbreyttri starfseminni. Markmið námskeiðsins er að nemendur læri grunnatriði augnlæknisfræði þannig að þeir séu færir um að takast á við einföld augnvandamál og að meta hvenær skal senda sjúkling áfram til sérfræðings. Áhugasamir unglæknar geta síðan undirbúið sérnám í faginu með starfi og námi á deildinni.

Augað er flókið líffæri og starfsemi þess getur truflast á ýmsan hátt. Augnsjúkdómar geta bæði verið tiltölulega einangraðir við augað, eins og t.d. þegar ský kemur á augastein eða hrörnun verður í augnbotnum. Augnvandræði geta einnig verið hluti af stærri sjúkdómi, eins og t.d. þegar sykursýki veldur sjónhimnusjúkdómi eða gigtsjúkdómur veldur svæsnum augnþurrki.

Þótt augað sé lítið er fræðigreinin fjölbreytt og tengist ýmsum öðrum sviðum læknisfræði. Ýmiss konar lyfjameðferð og skurðlækningum er beitt á augað og mikið er um háþróuð tæki eins og lasertæki og sérhæfðar myndavélar.

Öflugar rannsóknir eru stundaðar á fræðasviðinu og má þar nefna umfangsmiklar rannsóknir á lífeðlisfræði, lyfjafræði, faraldsfræði og erfðafræði augnsjúkdóma.

Dæmi um undirsérgreinar:
Hornhimna og ytra byrði augans
Gláka
Tauga-augnlæknisfræði
Meinafræði augans
Lýtalækningar augans og augnumgjarðar
Barnaaugnlækningar
Sjónhimnulækningar

Aðrir fastir starfsmenn:
Ólöf Birna Ólafsdóttir
Sveinn Hákon Harðarson
María Soffía Gottfreðsdóttir
Gauti Jóhannesson
Jóhann Ragnar Guðmundsson

Forstöðumaður:
Ásgeir Haraldsson

Fræðasvið barnalæknisfræði við Læknadeild er tengt  Barnaspítala Hringsins, Landspítala - Háskólasjúkrahúsi og sinnir rannsóknum og kennslu í barnalækningum.

Kennsla í barnalækninum fer fram á 5. ári í læknisfræði og er námið bæði bóklegt og verklegt. Námið fer fram á Barnaspítala Hringsins. Markmið námsins er að læknanemar fái staðgóða þekkingu í barnalæknisfræði. Verklega námið miðast við að læknanemar fái góða reynslu í að skoða, umgangast og sjúkdómsgreina veik börn og gera tillögur um rannsóknir og meðferð. Námskeiðið er átta vikur. Kennarar eru flestir barnalæknar Barnaspítalans auk annarra barnalækna utan háskólasjúkrahússins.

Vísindarannsóknir fræðasviðsins eru af ýmsum toga, þ.m.t. doktorsverkefni. Stór hluti rannsóknanna fjallar um árangur meðferðar á Barnaspítalanum auk tengdra klínískra atriða. Rannsóknir eru greiddar af ýmsum aðilum. Fræðasvið barnalækninga við Háskóla Íslands er í innlendu og erlendu samstarfi í rannsóknum. 

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Barnalæknisfræði, forsvarsmaður: Ásgeir Haraldsson

Aðrir fastir starfsmenn:
Ragnar Grímur Bjarnason
Viðar Örn Eðvarðsson
Valtýr Stefánsson Thors
Helga Elídóttir
Kristján Óskarsson
Ólafur Gísli Jónsson

Á Barnaspítala Hringsins starfa og kenna barnalæknar í flestum undirsérgreinum barnalækninga. Hjúkrunarfræðingar og annað starfsfólk Barnaspítala Hringsins taka þátt í kennslunni. 

Forsvarsmaður:
Hjalti Már Björnsson

Fræðasvið bráðalæknisfræði við Læknadeild er tengt bráðamóttöku LSH og sinnir rannsóknum og kennslu í bráðalækningum.

Bráðalæknisfræði fjallar um alla fyrstu greiningu og meðferð bráðra vandamála, slysa og veikinda. Kennsla í bráðalækningum fer fram á mörgum árum í læknisfræði og er bæði bókleg og verkleg. Í byrjun 1. árs fá læknanemar fræðslu um skyndihjálp, í samstarfi við Rauða Kross Íslands og Bjargráð, þar sem farið er að hluta í gegnum forsendur ráðlegginga til almennings um skyndihjálp. Á 4. ári er veitt kennsla í grunnatriðum öndunarvegar, inngangur að bráðaómskoðun ásamt mörgu öðru færnibúðum í upphafi námsársins sem og á vikulöngu verknámi í bráðalækningum. Þá er einnig kennt námskeið í grunnatriðum greiningar og meðferðar vegna fjöláverka.  Megin kennsla í bráðalækningum fer síðan fram á 6. ári þar sem læknanemar sitja námskeið í sérhæfðri endurlífgun og öndunarvegameðferð, fá sérstaka kennslu í hermisetri í erfiðum tilfellum og þjálfun í bráðaómskoðun. Þá er fræðsludagur um ofbeldi hluti námskeiðs á 6. ári auk þess sem læknanemar taka tvær vikur í verknámi á bráðamóttöku. Á verknámstíma fara læknanemar einnig í útköll með sjúkrabílum og kynnast starfsemi Neyðarlínu.

Bráðalæknar starfa að mestu leyti á bráðamóttökum sjúkrahúsa, auk þess að starfa við bráðaþjónustu utan sjúkrahúsa. Stafsemi bráðalækninga á Íslandi fer að mestu leyti fram á bráðamóttöku LSH í Fossvogi. Einnig er unnið að uppbyggingu bráðalækninga á Sjúkrahúsi Akureyrar, Heilbrigðisstofnun Suðurlands og Heilbrigðisstofnun Suðurnesja. Á bráðamóttöku LSH er sinnt u.þ.b. 70.000 sjúklingum á ári og er starfseminni skipt í nokkrar einingar eftir bráðleika vandamáls þeirra sem til deildarinnar leita. 

Undirsérgreinar:
Bráðalækningar utan sjúkrahúsa
Bráðalækningar barna
Klínísk eitrunarfræði

Í tengslum við fræðasviðið er starfrækt rannsóknarstofa í bráðafræðum.

Helstu áherslur rannsókna á fræðasviðinu eru:
Árangur endurlífgunartilrauna utan sjúkrahúsa
Greining bráðra vandamála á bráðamóttöku
Eðli, og orsakir áverka og afdrif áverkasjúklinga

Aðrir fastir starfsmenn:
Curtis Pendleton Snook

Forstöðumaður:
Halldór Jónsson

Fræðasvið bæklunarskurðlæknisfræði við Læknadeild er tengt skurðlæknissviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu í bæklunarskurðlækningum.

Kennsla í bæklunarskurðlækningum fer fram á 4. ári í læknisfræði og er bæði bókleg og verkleg. Fræðin snúast almennt um greiningu og meðferð áverka og sjúkdóma sem tengjast stoðkerfinu. Sérstakar undirgreinar eru: hjá börnum: meðfæddir sjúkdómar, þ.m.t. hryggskekkja og áverkar; hjá fullorðnum: sjúkdómar og áverkar á útlimi, hryggsúlu og mjaðmagrind, gerviliðir í axlir, mjaðmir og hné og handaskurðlækningar. Í fyrirlestrum er lögð áhersla á algengi, orsök, greiningu og meðferð. Í verknámi er lögð sérstök áhersla á skoðun, skurðmeðferð og vandamál sem geta komið upp á eftir aðgerðir.

Rannsóknir beinast að faraldsfræði sjúkdóma, áverka og árangri aðgerða.

Aðrir fastir starfsmenn:
Ólöf Sara Árnadóttir
Ásgeir Guðnason
Benedikt Árni Jónsson
Jóhann Róbertsson
Ólafur Sigmundsson
Sigurveig Pétursdóttir
Yngvi Ólafsson

Vefsíða HÍ um Bæklunarskurðlækningar

Fræðasvið endurhæfingarlækningar við Læknadeild er tengt Grensásdeild LSH og Reykjalundi og sinnir rannsóknum og kennslu í endurhæfingarlækningum. 
Kennsla í endurhæfingarlækningum fer fram á 6. ári og er bæði bókleg og verkleg. 

Forstöðumaður:
Karl Kristjánsson

Endurhæfingarmeðferð einstaklinga með færniskerðingu eða fötlun vegna sjúkdóma eða eftir slys, hefur að markmiði að hámarka getu og færni og stuðla þannig að aukinni virkni, þátttöku í samfélaginu og lífsgæðum. Endurhæfingin getur einnig snúist um að hjálpa fólki að aðlagast og læra að lifa með undirliggjandi sjúkdóma eða fötlun.

Í kennslunni á Grensási er aðaláherslan á endurhæfingarmeðferð eftir mænuskaða og heilaáverka. Á Reykjalundi er kynning á hjarta- og lungnaendurhæfingu og endurhæfingu einstaklinga með langvarandi verki.
Rannsóknir beinast aðallega að faraldursfræði sjúkdóma og árangursmati meðferða. 

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Læknisfræðilegar endurhæfingar, forsvarsmaður: Karl Kristjánsson
Sjúkraþjálfun, forsvarsmaður: NN

Aðrir starfsmenn:
Páll E. Ingvarsson 
Guðrún Karlsdóttir 
Hans Jakob Beck
Kristján G. Guðmundsson 

Forstöðumaður:
Jóhanna Gunnarsdóttir

Fræðasvið fæðinga- og kvensjúkdómafræði við Læknadeild er tengt kvennasviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum.

Kennslan í fæðinga- og kvensjúkdómalækningum fer fram á 5. ári í læknisfræði og er bæði bókleg og verkleg. Markmið námskeiðsins er að læknanemar fái innsýn í eðlilega meðgöngu og fæðingu og öðlist nægilega hæfni í greiningu og meðferð kvensjúkdóma og meðgöngusjúkdóma til að geta sinnt starfi almenns læknis á kvennadeild, bráðadeild eða heilsugæslu. 

Starfsmenn sviðsins eru virkir í rannsóknum og leiðbeina grunn- og framhaldsnemendum í rannsóknarnámi. Í tengslum við fræðasviðið er starfrækt Rannsóknarstofa í fæðinga-, kvenna, barna- og fjölskyldufræðum (RKB).

Undirsérgreinar:
Fósturgreining og meðgöngusjúkdómar 
Frjósemislækningar og innkirtlalækningar kvenna
Krabbameinslækningar kvenna
Þvagfæraskurðlækningar kvenna

Aðrir fastir starfsmenn:
Ragnheiður I Bjarnadóttir
Snorri Einarsson

Aðrir stundakennarar eru læknar kvennadeildar LSH ásamt ljósmæðrum.

Forstöðumaður:
Engilbert Sigurðsson

Fræðasvið geðlæknisfræði við Læknadeild er tengt geðsviði Landspítala og sinnir rannsóknum og kennslu í geðlækningum. Kennslan fer fram á 5. ári í læknisfræði.

Helstu markmið námsins eru:
Að fræðast um helstu geðraskanir og taugaþroskaraskanir, algengi, áhættuþætti, meingerð, sjúkdómsgang, greiningu, meðferð, endurhæfingu og horfur
Öðlast grunnfærni í að ræða við sjúklinga og aðstandendur og skilja áhrif geðraskana á líf þeirra
Fræðast um meðferðir, úrræði og sjálfshjálparleiðir
Að neminn geti eftir námskeiðið gert geðskoðun, greint helstu geðraskanir og sinnt meðferð á þeim algengari svo sem þunglyndi og kvíðaröskunum og greint alvarlegri veikindi svo með geðrof og örlyndi
Verið fær um að hefja meðferð, vísa sjúklingum áfram til frekara mats og meðferðar
Að skilja hvernig vímugjafar geta breytt geðhag heilbrigðra og geðsjúkra og að forsenda árangurs ef vímuvandi og geðröskun er til staðar er að ná tökum á
vímuvandanum sem fyrst
Að þekkja áhugahvetjandi samtal til að greina á hvaða stigi einstaklingur er á sviði áhugahvatar og vilja til breytinga á lífsháttum/neyslu
Að auka skilning læknanema á sjálfum sér og öðrum, tilfinningum, skynjun, hugsun, viðbrögðum og varnarháttum persónuleikans og hvaða áhrif áföll, álag og veikindi geta haft á ofangreinda þætti
Að átta sig á mikilvægi góðrar samskiptahæfni sem lið í fagmennsku fyrir lækna
 

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Almenn geðlæknisfræði, forsvarsmaður: Engilbert Sigurðsson
Sálarfræði, forsvarsmaður: Berglind Guðmundsdóttir
Barna- og unglingageðlæknisfræði, forsvarsmaður: Bertrand Andre Marc Lauth

Aðrir fastir starfsmenn:
Magnús Haraldsson
Halldóra Jónsdóttir
Guðrún Dóra Bjarnadóttir
Oddur Ingimarsson

Jafnframt koma þrír fastir stundakennarar að kennslu:
Bjarni Össurarson, Björn Hjálmarsson og Ísafold Helgadóttir

Einnig koma allir læknar geðþjónustunnar að kennslu í verknáminu auk þess sem fagaðilar úr fleiri fagstéttum (sálfræðingar, félagsráðgjafar og hjúkrunarfræðingar) halda erindi og koma að einstökum þáttum verknáms.

Forstöðumaður:
Emil Lárus Sigurðsson

Fræðasvið heimilislæknisfræði við Læknadeild er tengt heilsugæslunni og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði heimilislækninga.

Kennsla í heimilislækningum fer fram á 6. ári og er bæði bókleg og verkleg.

Bókleg kennsla fer fram í eina viku sem kennd er bæði á vor og haustönn. Í þeirri kennslu eru fyrirlestrar en megin áherslan lögð á kennslu sem fer fram í
umræðuhópum. Þar eru tekin fyrir algeng og mikilvæg viðfangsefni heimilislækna. Aðalþættir fræðilega hlutans beinast að læknisfræðilegri kunnáttu og viðhorfum. Kunnáttan getur til dæmis verið fólgin í því að læra að afla sér og nýta nýjustu þekkingu í meðferð á háþrýstingi eða þvagfærasýkingu. Síðarnefnda
markmiðið, viðhorfin, skiptir þó sköpum fyrir heimilislækningar. Hér er t.d. átt við að læknaneminn stefni að því að verða sérfræðingur í einstaklingnum sjálfum, en ekki líffærum eða ákveðnu aldursskeiði, að læknirinn noti tímann sem tæki til greiningar vandamála og öðlist heildarsýn á einstaklingnum sem félagsveru, hluta af fjölskyldu, samfélagi og umhverfi.

Verkleg kennsla skiptist í 3 vikur í þéttbýli og 1 vika í dreifbýli, alls fjórar vikur. Fjallað er um algengustu heilsufarsvandamál og önnur viðfangsefni
heilsugæslunnar og vinnuaðferðir. Kennd eru undirstöðuatriði klíniskrar skoðunar, vandaliðuð sjúkrasaga, klínisk færni og viðhorf við greiningu og vandalausn, heilsuverndarstarf og teymisvinna. Læknanemar tala við og skoða sjúklinga og setja fram greiningu og áætlun um meðferð. Þeir taka þátt í heilsuverndarstarfi,
s.s. skólaskoðunum, mæðravernd og ungbarnaeftirliti með læknum og hjúkrunarfræðingum eftir því sem kostur er.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Heimilislæknisfræði, forsvarsmaður: Emil Lárus Sigurðsson

Aðrir fastir starfsmenn:
Hannes Hrafnkelsson
Margrét Ólafía Tómasdóttir
Nanna Rún Sigurðardóttir
Pétur Heimisson
Unnur Þóra Högnadóttir

Forstöðumaður:
Sveinn Hákon Harðarson

Fræðasvið lífeðlisfræði/eðlisfræði við Læknadeild er tengt Lífeðlisfræðistofnun HÍ og klínísku þjónustusviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði lífeðlisfræði/eðlisfræði.

Lífeðlisfræðistofnun Háskóla Íslands er vettvangur rannsókna- og þróunarstarfs á fræðasviðum lífeðlisfræði. Stofnunin heyrir undir Læknadeild en veitir öllum fastráðnum kennurum HÍ í lífeðlisfræði rannsóknaraðstöðu, hvar í deild sem þeir eiga heima. Einnig veitir hún vísindamönnum á öðrum fræðasviðum aðstöðu eftir því sem aðstæður leyfa og efni standa til.

Sérfræðingar stofnunarinnar vinna að fjölmörgum rannsóknarverkefnum varðandi lífeðlisfræði manna, spendýra, fugla og fiska. Starfsmenn stofnunarinnar hafa birt fjölda vísindagreina í ritrýndum tímaritum, bókum, ráðstefnuritum og víðar.

Sérfræðingar stofnunarinnar annast alla kennslu í lífeðlisfræði við HÍ. Kennslan er þó formlega undir stjórn hverrar deildar fyrir sig. Kennsla í læknisfræðilegri eðlisfræði er einnig á verksviði Lífeðlisfræðistofnunar.

Hlutverk stofnunarinnar er fjölþætt:
Rannsóknir í lífeðlisfræði
Eflir tengsl rannsókna og lífeðlisfræðikennslu
Leggur til aðstöðu til verklegrar kennslu í lífeðlisfræði
Styður við kennslu og þjálfun í vísindalegum vinnubrögðum
Stuðlar að samstarfi við innlenda og erlenda rannsóknaraðila
Þjónusturannsóknir
Gefur út og kynnir niðurstöður rannsókna
Veitir upplýsingar og ráðgjöf
​Gengst fyrir ráðstefnum, námskeiðum og fyrirlestrum

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Lífeðlisfræði, forsvarsmaður: Þór Eysteinsson
Læknisfræðileg eðlisfræði, forsvarsmaður: Þór Eysteinsson

Aðrir fastir starfsmenn:
Sjá Lífeðlisfræðistofnun

Kennslustjóri: 
Sunna Björg Skarphéðinsdóttir

Forstöðumaður:
Jón Jóhannes Jónsson

Fræðasvið lífefna- og sameindalíffræði við Læknadeild er tengt erfða- og sameindalæknisfræðideild og klínískri lífefnafræðideild LSH og sinnir rannsóknum og kennslu í lífefnafræði, sameindalíffræði og erfðafræði auk þess að reka Lífefna- og sameindalíffræðistofu.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Lífefnafræði, forsvarsmaður: Jón Jóhannes Jónsson
Meinefnafræði, forsvarsmaður: Jón Jóhannes Jónsson
Sameindalíffræði, forsvarsmaður: Eiríkur Steingrímsson
Erfðalæknisfræði, forsvarsmaður: Reynir Arngrímsson

Aðrir fastir starfsmenn:
Hans Tómas Björnsson
Ingibjörg Harðardóttir
Stefán Þórarinn Sigurðsson
Óttar Rolfsson
Linda Viðarsdóttir

Forstöðumaður:
Þórarinn Guðjónsson

Fræðasvið líffærafræði við Læknadeild sinnir rannsóknum og kennslu í frumulífræði, fósturfræði, vefjafræði, taugalíffræði og almennri líffærafræði sem hagnýtri notkun þessara fræðigreina í læknisfræði og öðrum heilbrigðisvísindum. Fræðasvið líffærafræði er hluti af lífvísindasetri háskóla Íslands þar sem grunnrannsóknir fræðasviðsins fara fram. Mikil rannsóknavirkni er á fræðasviðinu og fjöldi meistara- og doktorsnema eru í námi við fræðasviðið.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu
Almenn líffærafræði, forsvarsmaður: Hannes Petersen

Fósturfræði, forsvarsmaður: Erna Magnúsdóttir

Frumulíffræði, forsvarsmenn: Guðrún Valdimarsdóttir & Margrét Helga Ögmundsdóttir

Taugalíffærafræði, forsvarsmaður: Pétur Henry Petersen

Vefjafræði, forsvarsmaður: Þórarinn Guðjónsson

Forstöðumaður:
Magnús Karl Magnússon

Fræðasvið lyfja- og eiturefnafræði við Læknadeild er tengt Lyfjafræðistofnun HÍ og lyflækningasviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði lyfja- og eiturefnafræði.

Vefur Rannsóknarstofu í Lyfja- og eiturefnafræði

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Lyfjafræði, forsvarsmaður: Magnús K. Magnússon
Eiturefnafræði, forsvarsmaður: Kristín Ólafsdóttir

Aðrir fastir starfsmenn:
Bjarni Sigurðsson

Forstöðumaður:
Einar Stefán Björnsson

Fræðasvið lyflæknisfræði við Læknadeild er tengt lyflækningasviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði lyflækninga.

Kennsla í lyflækningum fer fram á 4. ári í læknisfræði og skiptist í fræðilegan og klínískan hluta. Kennslan fer fram með hefðbundnu fyrirlestrasniði og klínísku námskeiði þar sem læknanemarnir dvelja í 14-15 vikur á lyflækningadeildum LSH í Fossvogi, við Hringbraut og á Landakoti, auk þess sem þeim býðst vist á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri hluta af námskeiðinu. Á klíníska námskeiðinu taka læknanemarnir þátt í starfi legudeildarteyma lyflækningasviða auk þess að fá formlega kennslu s.s. umræðufundi og klíníkur. Prófað er úr fræðilega hluta námskeiðsins í lyflæknisfræði með skriflegu prófi að vori. Námsmat í klíníska hlutanum fer annars vegar fram með mati á frammistöðu nemans á klíníska námskeiðinu og hins vegar með svokölluðu stöðvaprófi. Í stöðvaprófi er læknanemunum ætlað að skoða sjúklinga, taka af þeim sjúkrasögu og ráðleggja um rannsóknir og meðferð ásamt því að túlka niðurstöður rannsókna, t.d. blóðrannsókna og röntgenmynda.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Hjartalæknisfræði, forsvarsmaður: Karl Konráð Andersen
Smitsjúkdómalæknisfræði, forsvarsmaður: Magnús Gottfreðsson
Nýrnalæknisfræði, forsvarsmaður: Runólfur Pálsson
Meltingarlæknisfræði, forsvarsmaður: Einar Stefán Björnsson
Innkirtlalæknisfræði, forsvarsmaður: Rafn Benediktsson
Lungnalæknisfræði, forsvarsmaður: Gunnar Guðmundsson
Krabbameinslæknisfræði, forsvarsmaður: Sigurdís Haraldsdóttir
Öldrunarlæknisfræði, forsvarsmaður: Helga Eyjólfsdóttir
Gigtarlæknisfræði, forsvarsmaður: Gerður Gröndal

Aðrir fastir starfsmenn:
Björn Guðbjörnsson
Dóra Lúðvíksdóttir
Gunnar Þór Gunnarsson
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir
Sigurður Yngvi Kristinsson
Sædís Sævarsdóttir
Ásta Dögg Jónasdóttir
Guðbjörg Jónsdóttir
Kristín Þórarinsdóttir
Arna Guðmundsdóttir
Inga Jóna Ingimarsdóttir
Sif Hansdóttir
Steinunn Þórðardóttir
Elias Eyþórsson

Fulltrúar fræðasviðs lyflæknisfræði:
Hulda Pálsdóttir
Lilja Þorkelsdottir

Forstöðumaður:
Jón Gunnlaugur Jónasson

Fræðasvið meinafræði tengist meinafræðideild LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði meinafræði.

Kennsla í meinafræði fer fram á 3. ári í læknisfræði samhliða lyfjafræði og er kennd sem sjúkdómafræði og hefur verið góður undirbúningur nemenda undir nám í klínískum greinum læknisfræðinnar. Greinin myndar tengingu milli grunngreina og klínískra greina læknisfræðinnar á fjórða til sjötta ári. Í meinafræði hljóta læknanemar kennslu í sjúkdómum nánast í fyrsta skipti í náminu en fram að því hefur kennslan mest miðast við að þekkja líffærafræði líkamans og eðlis- og efnafræði hans í eðlilegu ástandi.

Kennslan fer fram með fyrirlestrum, verklegu námi og umræðutímum um sjúkratilfelli. Umræðutímar um sjúkratilfelli nýtast til tengingar við lyfjafræði og klínískar greinar læknisfræðinnar en þá eru klínísk tilfelli tekin fyrir til þess að kynna fyrir nemendum hvernig meinafræðin kemur að greiningu og meðhöndlun sjúkdóma. Að þessum tímum koma kennarar í meinafræði í samvinnu við kennara úr lyfjafræði og klínískum greinum. Markmið er að nemendur séu virkir í þessum tímum.

Verklegt nám fer fram á meinafræðideild Landspítalans þar sem nemendur skoða smásjársneiðar undir leiðsögn en einnig með sjálfsnámi. Nemendum gefst kostur á að sjá og fylgjast með móttöku og úrskurði vefjasýna sem berast rannsóknarstofunni og eftir því sem tök eru munu nemendur fylgjast með krufningum. Nemendur eru ávallt velkomnir á rannsóknarstofuna á meðan á námi stendur og síðar.

Kennarar í greininni eru öll læknar og sérfræðingar í meinafræði og starfa á meinafræðideild Landspítalans.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Meinafræði, forsvarsmaður: Jón Gunnlaugur Jónasson
Réttarlæknisfræði, forsvarsmaður: Pétur Guðmann Guðmannsson

Aðrir fastir starfsmenn:
Pétur Snæbjörnsson
Anna Margrét Jónsdóttir
Árni Kjalar Kristjánsson
Gunnlaugur Pétur Nielsen
Ingibjörg Guðmundsdóttir
Lárus Jónasson
Rebekka Guðrún Rúnarsdóttir
Sverrir Harðarson

Forstöðumaður:
Enrico Bernardo Arkink

Fræðasvið myndgreiningar við er tengt klínísku þjónustusviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu í myndgreiningu.

Kennsla í myndgreiningu fer fram á 4. ári. Fyrirlestrar eru 40 og eru bæði á haust- og vormisseri. Verklegt nám fer fram á Röntgendeild Landspítala háskólasjúkrahúss, bæði í Fossvogi og við Hringbraut. Kennsla í myndskoðun fer fram á Röntgendeild Landspítala (í Fossvogi) og í Orkuhúsinu.
Í náminu er farið yfir helstu tæki sem notuð eru í myndgreiningu og notkunarsvið þeirra. Þá er kennd myndgreining mismunandi líffærakerfa og grunnatriði í túlkun rannsókna.

Aðrir fastir starfsmenn:
Boris Brkljačić
Pétur Hörður Hannesson
Pir Abdul Ahad Aziz

Fjöldi stundakennara og lækna LSH tekur einnig þátt í kennslunni.

Forstöðumaður:
Björn Rúnar Lúðvíksson

Fræðasvið ónæmisfræði er tengt klínísku rannsókna- og stoðþjónustusviði og ónæmisfræðideild LSH og sinnir rannsóknum og kennslu.

Kennsla í grunnatriðum ónæmisfræðinnar fer fram á 2. ári í læknisfræði, en jafnframt er klínísk ónæmisfræði kennd sem hluti lyflæknisfræði á 4. ári.

Hlutverk deildarinnar er að stuðla að því að þekking og framfarir í ónæmisfræði komi íslensku samfélagi að sem bestum notum og jafnframt að afla nýrrar þekkingar á starfsemi ónæmiskerfisins.

Viðfangsefnum deildarinnar má skipta í fjögur meginsvið:
Alhliða klínísk þjónusta og ráðgjöf vegna sjúklinga með truflanir í ónæmiskerfi og rannsóknir til að greina ónæmissjúkdóma
Kennsla og vísindaleg þjálfun líffræðinga, lyfjafræðinga, lækna, lífeindafræðinga og annarra faghópa á sviði ónæmisfræði. Ráðgjöf og umsagnir fyrir heilbrigðisstofnanir og stjórnvöld
Fræðilegar rannsóknir á svið ónæmisfræði og þróunarvinna til að tryggja skilvirkni, áreiðanleika og hagkvæmni þjónustu viðfangsefna
Samskipti við erlenda aðila og almenn upplýsingamiðlun á sviði fræðigreinarinnar

Aðrir fastir starfsmenn:
Jóna Freysdóttir
Siggeir Fannar Brynjólfsson
Sólrún Melkorka Maggadóttir
Stefanía P Bjarnarson
Þórunn Ásta Ólafsdóttir

Forstöðumaður:
Tómas Guðbjartsson

Fræðasvið skurðlæknisfræði við Læknadeild er tengt skurðlækningasviði LSH og sinnir  rannsóknum og kennslu á sviði skurðlækninga. Kennsla í skurðlækningum fer fram á 4. ári í læknisfræði og er bæði bókleg og verkleg.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu og forsvarsmenn þeirra:
Í Fossvogi:
Háls-, nef- og eyrnaskurðlækningar: Geir Tryggvason
Heila- og taugaskurðlækningar: Elvar Úlfarsson
Lýtaskurðlækningar: Þórir Auðólfsson
Æðaskurðlækningar: Zoran Podzev

Á Hringbraut:
Skurðlæknisfræði brjósta, innkirtla og meltingarfæra: Páll Helgi Möller
Þvagfæraskurðlækningar: Sigurður Guðjónsson
Hjarta- og lungnaskurðlækningar: Tómas Guðbjartsson

Þessar fræðigreinar skiptast síðan í undirgreinar sem hver og ein er með tiltekna sérhæfingu.

Aðrir fastir starfsmenn:
Elsa Björk Valsdóttir
Kristín Huld Haraldsdóttir
Bjarni Geir Viðarsson
Guðjón Birgisson
Jóhann Jónsson
Jórunn Atladóttir
Lilja Þyri Björnsdóttir
Rafn Hilmarsson
Svanheiður Lóa Rafnsdóttir

Forstöðumaður:
Lena Rós Ásmundsdóttir

Fræðasvið sýkla- og veirufræði við Læknadeild er tengt sýkla- og veirufræðideild LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði sýkla- og veirufræði. Kennsla í sýkla- og veirufræði fer fram á vormisseri á 2. ári í læknisfræði.

Markmið námsins er að læknanemar öðlist góða þekkingu á þeim sýklum (bakteríur, veirur, sveppir og sníkjudýr) sem valda sjúkdómum í mönnum og hvernig staðið er að greiningu helstu sýkinga. Kennslan er í formi fyrirlestra, umræðutíma, teymisnáms (TBL, team-based learning) og verklegra æfinga.

Í fyrirlestrum er farið yfir grundvallaratriði sýkla- og veirufræði, helstu sýkingavalda í mönnum, faraldsfræði sýkinga, greiningu sýkla á rannsóknastofu og varnir gegn smitsjúkdómum. Jafnframt er farið í grunnatriði klínískrar sýkla- og veirufræði með áherslu á einkennamiðaða nálgun tengt einstökum líffærakerfum og fer sú kennsla meðal annars fram sem TBL. Í verklega hluta námsins fá nemendur þjálfun í notkun einfaldra aðferða við rannsóknir og greiningu algengra sýkingavalda og kennd eru grundavallaratriði við túlkun og mat á rannsóknaniðurstöðum.

Námsmat fer fram með mati á frammistöðu í TBL, skilaverkefnum og þátttöku í verklegum æfingum og rafrænu prófi í lok námskeiðs.

Rannsóknir innan fræðasviðsins eru af ýmsum toga. Helstu áherslur í rannsóknum hafa verið á faraldsfræði og sameindafaraldsfræði sýkinga, ífarandi sýkingar (þ.m.t. sýkingar af völdum pneumókokka, streptókokka, Haemophilus influenzae, stafýlókokka og sveppa), öndunarfærasýkingar og áhrif bólusetninga á faraldsfræði þeirra, sýklalyfjaónæmar bakteríur og faraldsfræði sýklalyfjaónæmis. Fræðasvið sýkla- og veirufræði er í innlendu og erlendu samstarfi í rannsóknum.

Fræðigreinar sem tilheyra fræðasviðinu:
Sýklafræði, forsvarsmaður: Lena Rós Ásmundsdóttir
Veirufræði, forsvarsmaður: Lena Rós Ásmundsdóttir

Aðrir fastir starfsmenn:
Brynja Ármannsdóttir
Ingibjörg Hilmarsdóttir

Auk þess taka smitsjúkdómalæknar og stundakennarar með sérfræðiþekkingu í sýkla-og veirufræði þátt í kennslunni, og lífeindafræðingar og annað starfsfólk sýkla- og veirufræðideildar LSH tekur þátt í verklegu kennslunni.

Forstöðumaður: 
Martin Ingi Sigurðsson

Fræðasvið svæfinga- og gjörgæslufræði við Læknadeild tengist svæfinga- og gjörgæsludeildum LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði svæfinga- og gjörgæslulækninga.

Kennsla í svæfinga- og gjörgæslulæknisfræði fer fram á 6. ári og er bæði bókleg og verkleg. Markmið námsins er að læknanemar fái staðgóða þekkingu í svæfinga- og gjörgæslulækningum. 

Verklega námið miðast við að læknanemar fái góða reynslu í að meta sjúklinga, setja upp  og taka þátt í framkvæmd svæfinga hjá sjúklingumem eru að fara í valaðgerðir eða bráðaaðgerðir. Einnig munu nemendur fá reynslu i meðferð sjúklingai sem eru að ná sér eftir skurðaðgerðir og í mati og meðferð bráðveikra gjörgæslusjúklinga. 

Kennslan fer fram  vendiformi, með hermikennslu og og klínískri námsveruþar sem læknanemarnir dvelja í 2 vikur á svæfinga- og gjörgæsludeildum LSH í Fossvogi, við Hringbraut og á Sjúkrahúsinu á Akureyri, auk þess sem þeim býðst vist á Sjúkrahúsinu á Akranesi hluta af námskeiðinu.

Fræðileg kennsla fer fram í byrjun námskeiðs að hausti eða voru. Í kennslunni er nemendum boðið upp á að kynna sér rafræna fyrirlestra sem fjalla um uppvinnslu, gerð svæfingaráætlunar, svæfingalyf og vökva, bráða og lanvinna verki, mat og meðferð sjúklinga í svæfingu og á gjörgæslu. Í kjölfarið hitta nemendur kennara í litlum hópum og vinna að tilfellamiðaðri kennslu sem byggir á námsefninu. Nemendur koma auk þess í hermisetur í einn dag í kennslu í loftvegameðferð og annan dag í hermikennslu sem miðar að mati og meðferð bráðveikra sjúklinga á sjúkrahúsi (Very Basic námskeið) Á verklega námskeiðinu taka læknanemar þátt í daglegu starfi svæfinga- og gjörgæslulækna á skurðstofum og á gjörgæsludeildum auk sjúklingagöngudeildar. Þar er auk þess formlegur umræðufundur með kennurum.

Námsmat fer fram með mati á frammistöðu nemans í vendikennslu og hermikennslu og rafrænu prófi úr námsefni.

Helstu áherslur í rannsóknum fræðasviðsins eru:
Rannsóknir á útkomum skurðaðgerða
Rannsóknir á bráðum nýrnaskaða
Rannsóknir á lyfjanotkun aðgerðasjúklinga og sjúklinga innlagðra á sjúkrahúsi
Þátttaka í fjölþjóðlegum rannsóknum á gjörgæslumeðferð

Aðrir fastir starfsmenn:
Sigurbergur Kárason
Auk þess taka allir læknar svæfinga- og gjörgæsludeildar Landspítala háskólasjúkrahúss (LSH) og Sjúkrahússins á Akureyri (SA) þátt í klínísku kennslunni.

Umsjónarlæknar klínískrar kennslu eru:
Kári Hreinsson, yfirlæknir, svæfinga-og gjörgæsludeild Landspítala
Katrín M Þormar, yfirlæknir, Landspítala við Hringbraut,
Sigrún Ásgeirsdóttir, yfirlæknir, Landspítala í Fossvogi,
Oddur Ólafsson yfirlæknir Sjúkrahúsinu á Akureyri 
Björn Gunnarsson yfirlæknir Sjúkrahúsinu á Akranesi

Fulltrúi fræðasviðsins:
Halldóra Hilmarsdóttir
Einnig sinnir skrifstofa Læknadeildar fræðasviði svæfinga- og gjörgæslulækninga
 

Forstöðumaður:
Ólafur Árni Sveinsson

Fræðasvið taugasjúkdómafræði við Læknadeild er tengt lyflækningasviði LSH og sinnir rannsóknum og kennslu á sviði taugasjúkdóma. Kennsla í taugasjúkdómafræði fer fram á 5. ári í læknisfræði og er bæði bókleg og verkleg.

Aðrir fastir starfsmenn:
Haukur Hjaltason