Doktorsvörn í lögfræði - Valgerður Sólnes

Doktorsefni: Valgerður Sólnes.

Heiti ritgerðar: Eignarhald á landi: Dómar Hæstaréttar í þjóðlendumálum (e. Clarifying land title: Land reform to eliminate terra nullius in Iceland). 

Andmælendur: Dr. Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor við Lagadeild Háskóla Íslands, dr. Mads Bryde Andersen prófessor við Lagadeild Kaupmannahafnarháskóla og dr. Arnfinn Bårdsen dómari við Hæstarétt Noregs.

Leiðbeinendur: Dr. Davíð Þór Björgvinsson rannsóknaprófessor við Lagadeild Háskóla Íslands og dr. Peter Pagh prófessor við Lagadeild Kaupmannahafnarháskóla.

Doktorsvörninni stýrir: Dr. Eiríkur Jónsson deildarforseti Lagadeildar. 

Efniságrip:

Alþingi samþykkti lög nr. 58/1998 um þjóðlendur og ákvörðun marka eignarlanda, þjóðlendna og afrétta til að skýra og skilgreina eignarhald á landinu öllu, í því skyni að útkljá ágreining um eignarhald einkum á hálendum landsvæðum utan byggðar. Miðuðu lögin að því að unnt væri að bera kennsl á eigendalaust land og koma því í ríkiseigu. Ráðgert var að þeir, sem tilkall gerðu til eignarréttar yfir landi, gætu haldið til streitu eignarréttartilkalli sínu fyrir stjórnvöldum og dómstólum á grundvelli sérstakrar málsmeðferðar sem mælt var fyrir um í lögunum. Rannsóknin leiðir í ljós hvernig færðar eru sönnur á eignarrétt á landi í íslenskum rétti á grundvelli laga nr. 58/1998, eins og fyrirmælum þeirra hefur verið beitt í dómaframkvæmd Hæstaréttar Íslands, og í því skyni er dogmatískri aðferð beitt til að komast að niðurstöðu um gildandi rétt. Í rannsókninni er íslenska kerfið, sem byggir samkvæmt áðurgreindu á fyrirmælum laga nr. 58/1998 og dómaframkvæmd Hæstaréttar, meðal annars borið saman við um margt hliðstætt kerfi í Noregi sem varðar úrlausn eignarhalds á nánar tilgreindu landsvæði þar. Loks gefur rannsóknin til kynna hvernig íslenska kerfið hefur að geyma aðferð til að skýra og skilgreina eignarhald á landi, þar sem stuðst er við málsmeðferðarreglur sem tryggja lágmarkskröfur um réttindavernd, ekki aðeins samkvæmt íslenskum rétti heldur og í samevrópsku tilliti.

Abstract:

Ambiguities regarding ownership of rural land zones in Iceland have led to modern day disputes and land reform aimed at clarifying land title. A single Icelandic scheme was established via a 1998 legislation to determine the status of property in land, beyond privately held land, throughout Icelandic land territory. A mechanism for case proceedings was set in place (at administrative and court levels) intended to facilitate the substantiation of title and thus a clarification of land ownership. The research portrays via doctrinal means how land title is clarified under Icelandic law according to the 1998 legislation, through an investigation of the 1998 legislation's statutory provisions and their application in practice as per the accompanying case law of the Icelandic Supreme Court. It also relies on a comparative law analysis to portray how the Icelandic scheme operates in comparison with external property institutions, including a Norwegian clarifying scheme. The research further illustrates how the Icelandic scheme achieves its aim of clarifying land title whilst upholding a minimum standard of rights' protection (with reference to the criteria for rights' protection in a European context).

Um Valgerði Sólnes:

Valgerður Sólnes lauk BA í lögfræði frá Lagadeild Háskóla Íslands 2007, mag.jur. frá sömu deild 2009 og LL.M. gráðu frá Fordham Law School 2010.

Valgerður starfaði sem aðstoðarmaður hæstaréttardómara á árunum 2010 til 2015. Hún hefur verið stundakennari við Lagadeild Háskóla Íslands frá 2012 og aðjunkt við sömu deild frá 2015.

Á árunum 2015 til 2018 lagði Valgerður stund á sameiginlegt doktorsnám Lagadeildar Háskóla Íslands og Lagadeildar Kaupmannahafnarháskóla.