Doktorsvörn í menntavísindum: Jóhann Örn Sigurjónsson

Jóhann Örn Sigurjónsson ver doktorsritgerð sína í menntavísindum við Deild kennslu- og menntunarfræði.

Vörnin fer fram föstudaginn 27. janúar kl. 9.00 í Hátíðarsal Háskóla Íslands og verður einnig streymt hér 

Heiti ritgerðar: Gæði kennslu í stærðfræði á Íslandi: Hugræn virkjun í kennslustundum í stærðfræði í norrænu samhengi.

Andmælendur: Dr. Eckhard Klieme, rannsakandi við Leibniz Institute for Research and Information in Education (DIPF), í Þýskalandi og dr. Kjersti Wæge, stjórnandi Norwegian Centre for Mathematics Education við NTNU Háskólann í Noregi.

Aðalleiðbeinandi: Dr. Anna Kristín Sigurðardóttir prófessor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands.

Meðleiðbeinandi: Dr. Berglind Gísladóttir lektor við Menntavísindasvið Háskóla Íslands.

Auk þeirra sat í doktorsnefnd dr. Jorryt van Bommel dósent við Háskólann í Karlstad í Svíþjóð. Dr. Kristín Jónsdóttir, forseti Deildar kennslu- og menntunarfræði stjórnar athöfninni.

Um verkefnið:

Í rannsókninni var miðað að því að þróa skilning á hugrænni virkjun í stærðfræðikennslu á Íslandi og á Norðurlöndum með því að rýna kerfisbundið myndbandsupptökur úr kennslustundum og greina nemendakönnun. Tíu stærðfræðikennarar á Íslandi tóku þátt. Þrjár til fjórar aðliggjandi kennslustundir í 8. bekk voru teknar upp á myndband. Í heild voru 34 kennslustundir greindar með greiningarrammanum PLATO. Stærðfræðileg viðfangsefni voru greind með The Task Analysis Guide. Nemendur á aldrinum 13-14 ára (N = 217) svöruðu Tripod nemendakönnuninni og svör þeirra voru borin saman við athugunargildi út frá myndbandsgreiningu með PLATO. Til nánari greiningar voru valdar tvær kennslustundir frá hverju landi, þar sem hugræn virkjun var metin á háu stigi: Íslandi, Danmörku, Noregi og Svíþjóð. Þessar átta kennslustundir voru greindar eigindlega út frá bæði samskiptum kennara við nemendur og kennslusniði.
Niðurstöðurnar sýna að athugunargildi fyrir hugræna virkjun voru lág í meirihluta kennslustundanna frá Íslandi. Tíminn í kennslustundunum var að mestu notaður til einstaklingsvinnu nemenda og útfærsla kennarans á verkefnum leiddi oft til þess að gildi voru lág. Greining stærðfræðilegu viðfangsefnanna sýndi að flest verkefni miðuðu að færni nemenda í að beita aðferðum á meðan tengsl við skilning á stærðfræðilegum hugtökum voru takmörkuð. Tengslin milli athugunargilda og skynjun nemenda sem mælinga á hugrænni virkjun voru veik. Dreifni í svörum nemenda var almennt meiri innan nemendahópa en á milli þeirra. Eigindleg greining á norrænu kennslustundunum sem metnar voru á háu stigi sýnir bæði fjölbreytt stærðfræðileg efnistök og kennslusnið. Hópvinna og bekkjarumræða voru fyrirferðarmikil snið, en allar kennslustundir innihéldu beina kennslu yfir stuttan tíma. Margar kennslustundir höfðu „hefðbundna“ einstaklingsvinnu í stuttum sprettum. Kennslan í þessum kennslustundum einkenndist af áherslu á stærðfræðilegan skilning nemenda í gegnum tengsl stærðfræðilegra hugtaka, tíðar breytingar á tegundum samskipta, skýr hlutverk nemenda í skólastofunni til að stuðla að þátttöku þeirra, og endurgjöf til leiðsagnar.

Um doktorsefni:

Jóhann Örn Sigurjónsson fæddist 1991 á Selfossi. Hann lauk stúdentsprófi frá Fjölbrautaskóla Suðurlands árið 2010 og hefur lokið þremur gráðum frá Háskóla Íslands: B.Ed.-gráðu í faggreinakennslu (2014), M.Ed.-gráðu í stærðfræðimenntun (2017) og B.S.-gráðu í tölvunarfræði (2019). Jóhann hefur kennt við Háskóla Íslands síðan 2013, einkum námskeið í aðferðafræði, forritun og stærðfræði. Foreldrar hans eru Sigrún Guðmundsdóttir og Sigurjón Valdimar Jónsson. Unnusta Jóhanns er Sólrún Svana Pétursdóttir og saman eiga þau köttinn Skottu.

Öll velkomin / Fylgjast með doktorsvörn í streymi hér