Meistararitgerð í lögfræði (LÖG441L, LÖG441L, LÖG441L)

Vinna við meistararitgerð eða annað lokaverkefni skal byggja á sjálfstæðri rannsóknavinnu nemanda undir handleiðslu og eftirliti umsjónarkennara. Nemandi ber ábyrgð á að afla heimilda, úrvinnslu þeirra og lögfræðilegum ályktunum. Notkun heimilda, tilvísanir til þeirra, svo og gerð heimildaskrár og annarra skráa skal vera í samræmi við reglur Lagadeildar þar að lútandi.

Nemendur þurfa alltaf að byrja á því að ráðfæra sig við fastan kennara Lagadeildar á því sviði sem þeir hyggjast skrifa á.  Allar nánari upplýsingar um sérsvið kennara, ritgerðarskrif og skil má finna í Uglu

Meistararitgerð í lögfræði (LÖG441L, LÖG441L, LÖG441L)

Vinna við meistararitgerð eða annað lokaverkefni skal byggja á sjálfstæðri rannsóknavinnu nemanda undir handleiðslu og eftirliti umsjónarkennara. Nemandi ber ábyrgð á að afla heimilda, úrvinnslu þeirra og lögfræðilegum ályktunum. Notkun heimilda, tilvísanir til þeirra, svo og gerð heimildaskrár og annarra skráa skal vera í samræmi við reglur Lagadeildar þar að lútandi.

Nemendur þurfa alltaf að byrja á því að ráðfæra sig við fastan kennara Lagadeildar á því sviði sem þeir hyggjast skrifa á.  Allar nánari upplýsingar um sérsvið kennara, ritgerðarskrif og skil má finna í Uglu

Meistararitgerð í lögfræði (LÖG441L, LÖG441L, LÖG441L)

Vinna við meistararitgerð eða annað lokaverkefni skal byggja á sjálfstæðri rannsóknavinnu nemanda undir handleiðslu og eftirliti umsjónarkennara. Nemandi ber ábyrgð á að afla heimilda, úrvinnslu þeirra og lögfræðilegum ályktunum. Notkun heimilda, tilvísanir til þeirra, svo og gerð heimildaskrár og annarra skráa skal vera í samræmi við reglur Lagadeildar þar að lútandi.

Nemendur þurfa alltaf að byrja á því að ráðfæra sig við fastan kennara Lagadeildar á því sviði sem þeir hyggjast skrifa á.  Allar nánari upplýsingar um sérsvið kennara, ritgerðarskrif og skil má finna í Uglu

Lögfræðirannsóknir á meistarastigi (LÖG169F)

Markmið þessa námskeiðs er að gera nemendur í stakk búna til að skrifa vandaða rannsóknarritgerð (meistararitgerð) í lögfræði.  Fjallað verður um val rannsóknarefnis, mótun rannsóknarspurninga og uppbyggingu rannsóknarritgerðar.  Viðmið vandaðrar fræðimennsku og þau siðferðilegu gildi sem liggja þurfa til grundvallar verða einnig rædd, þ.m.t. heimildameðferð, heimildarýni og það að finna eigin rödd við rannsóknina. Þá verða helstu nálganir og aðferðir lögfræðirannsókna (dogmatík, samanburðarrannsóknir og mismunandi gagnrýnar nálganir) kynntar fyrir nemendum með það fyrir augum að gera þeim kleift að móta eigin aðferðafræði.  Loks verða fræðilegir gagnagrunnar sem nýtast við lögfræðirannsóknir kynntir fyrir nemendum.

Efnahagsleg- og félagsleg réttindi (LÖG191F)

Fjallað verður nokkuð ítarlega um álitaefni um dómaframkvæmd um efnahagsleg og félagsleg réttindi. Er þar átt við stjórnskipulegar röksemdir og aðrar röksemdir með og á móti dómhæfi svo og umfjöllun um lykildóma frá erlendum dómstólum. Einnig er gert ráð fyrir að fjallað verði um þróun dómaframkvæmdar á Íslandi eftir árið 2000. Einn hluti málstofunnar verður helgaður hönnun og rekstri dómsmála á þessu sviði þar sem tekin verða til náinnar skoðunar hvernig ákvörðun um málsókn er tekin, hvernig mál eru valin, hverjar væntingar aðila eru, hvernig dómsmál tengjast öðrum aðferðum í störfum hagsmunasamtaka o.fl.  Að lokinni umfjöllun um dómaframkvæmd er gert ráð fyrir að setja réttindin í stærra samhengi og fjalla um tengsl þeirra við hinar stóru línur í þróun efnahagskerfa á síðustu áratugum í flestum þróuðum lýðræðisríkjum í átt til aukinnar markaðshugsunar og aukins tekju- og eignaójöfnuðar og verður fjallað um hvort og þá hvernig réttindahugsun samræmist eða sé í andstöðu við slíkt efnahagsskipulag

Félagaréttur og stjórnarhættir (LÖG190F)

Meginmarkmið málstofunnar er að nemandi geti að henni lokinni komist að niðurstöðu um hvaða atriði einkenni bestu framkvæmd í þágu farsælla stjórnarhátta fyrirtækja, sem við geta átt eftir atvikum á Íslandi, í Bandaríkjum Norður-Ameríku, Þýskalandi og Japan. Nemandi skal hafa öðlast þekkingu á hlutverki innanhúslögmanna og annarra lögfræðinga sem veita hagsmunaaðilum, stjórnum, framkvæmdastjórn, hluthöfum og eftirlitsaðilum ráðgjöf.

Bandarískt réttarkerfi og stjórnskipun (LÖG172F)

Farið verður yfir nokkur af grunnatriðum bandarísks réttarkerfis og stjórnskipunar. Þá verður farið yfir nokkra tímamótadóma sem hafa fallið í Hæstarétti Bandaríkjanna, allt frá 1803 til dagsins í dag, og hvaða afleiðingar þessir dómar hafa haft á réttarkerfið og samfélagið sem slíkt.

Félagaréttur I (LÖG102F)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur öðlist góða grunnþekkingu á helstu þáttum félagaréttar sem er ein af undirgreinum fjármunaréttar. Nemandinn á að vera fær um að skilja og greina lögfræðileg álitaefni tengd félögum, ekki síst hlutafélögum og einkahlutafélögum, svo sem takmarkaða ábyrgð hluthafa og stjórnenda á skuldbindingum félags, stofnun hlutafélaga, réttarsamband hluthafa innbyrðis, reglur um hluti, samþykktir félags og hluthafasamninga. Þá verður fjallað um fjármögnun hlutafélaga og vernd kröfuhafa, þ.m.t. reglur um hækkun og lækkun hlutafjár, stjórnskipulag hlutafélaga, umboðsreglur og minnihlutavernd. Loks verður fjallað um skaðabótareglur, þ.m.t. réttarreglur um skaðabótaábyrgð stjórnarmanna og framkvæmdastjóra, og málshöfðunarreglur.

Ofbeldisbrot frá sjónarhóli kvennaréttar (LÖG104F)

Í kjörgreininni verður fjallað um eftirfarandi fjóra brotaflokka: Nauðgun og önnur brot gegn kynfrelsi fólks. Kynferðisbrot gegn börnum. Vændi. Heimilisofbeldi. Gerð verður grein fyrir skilyrðum refsiábyrgðar fyrir brot, sem falla undir þessa brotaflokka og viðurlögum fyrir þau. Þá verður fjallað um nokkra þætti opinbers réttarfars sem sérstaklega tengjast meðferð þessara brota, t.d. reglur um sönnun og réttarstöðu brotaþola. Sérstök áhersla verður lögð á að nálgast viðfangsefnið út frá þeim sjónarmiðum sem fram hafa komið í kvennarannsóknum síðustu ára. Auk þess að fjalla um refsiréttarlega þætti efnisins verður vikið að refsipólitískum viðhorfum, þ.e. á hvern hátt þyrfti að breyta gildandi ákvæðum, svo að þau þjóni betur hagsmunum kvenna. Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist þekkingu á eðli og inntaki kynbundins ofbeldis og verði færir um að leysa úr lögfræðilegum álitaefnum á því sviði. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Samkeppnisréttur I (LÖG106F)

Í námskeiðinu verður fjallað um helstu efnisákvæði samkeppnislaga nr. 44/2005 og ákvæði samningsins um Evrópubandalagið og Evrópska efnahagssvæðisins um tengd atriði. Fjallað verður um uppruna og tilgang samkeppnisreglna. Vikið verður að gildissviði samkeppnisreglna og hugtakinu fyrirtæki. Fjallað verður einng um bann samkeppnislaga við samkeppnishamlandi samningum og samstilltum aðgerðum og undanþágur frá því banni. Einnig verður vikið að banni við misnotkun á markaðsráðandi stöðu og gerð verður grein fyrir samrunaákvæðum. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Íslenskur skattaréttur- almennur hluti (LÖG107F)

Fjallað verður um fræðigreinina skattarétt, megindrætti íslenska skattkerfisins og skattalöggjafar. Þá er gerð grein fyrir skattheimildum, lögmætisreglu, skýringu skattalaga og skatthugtakinu og þjónustugjöldum m.a. með hliðsjón af ákvæðum stjórnarskrárinnar. Ennfremur er fjallað um skattskyldu lögaðila og manna, skattaréttarlegan samruna og slit félaga, ásamt umfjöllun um skattfrjálsa aðila, um skattskyldar tekjur og frádráttarliði við ákvörðun skattstofna, ásamt umfjöllun um hvað teljast ekki skattskyldar tekjur samkvæmt skattalögum og ófrádráttarbæran kostnað. Þá verður fjallað um skattlagningu við andlát, skattasniðgöngu og vikið að milliverðlagninu milli íslenskra skattaðila eftir því sem efni gefst til.

Námskeiðið verður kennt sem hraðnámskeið á fyrri hluta haustmisseris.

Basic Course in Public International Law (LÖG109F)

Kennt fyrri hluta haustmisseris, lýkur með munnlegu prófi í október.  Um er að ræða undirstöðunámskeið í almennum þjóðarétti þar sem fjallað er um helstu álitaefni á borð við réttarheimildir þjóðaréttar, þjóðréttaraðild, landsvæði og ríkisyfirráð, lögsögu, úrlendisrétt, gerð þjóðréttarsamninga, ábyrgð ríkja, alþjóðastofnanir, Sameinuðu þjóðirnar, valdbeitingu í alþjóðakerfinu og úrlausn deilumála.  Námskeiðið er einkum ætlað laganemum á meistarastigi en getur þó allt eins hentað nemendum í annars konar námi, t.d. í alþjóðasamskiptum, þar sem nokkur áhersla er lögð á að nálgast viðfangsefnin einnig frá þverfaglegu sjónarhorni.

International Human Rights Law (LÖG111F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist fræðilega og hagnýta þekkingu á alþjóðlegri samvinnu um vernd mannréttinda, helstu mannréttindi sem vernduð eru af alþjóðlegum mannréttindasamningum og eftirlit með framkvæmd þeirra. Fjallað er um uppruna mannréttindahugtaksins og þróun alþjóðlegrar samvinnu um vernd mannréttinda. Sérstök áhersla er lögð á umfjöllun um mannréttindastarf og helstu mannréttindasamninga Sameinuðu þjóðanna. Einnig er gefið yfirlit yfir svæðabundna mannréttindasamvinnu einkum í Evrópu.  Námskeiðið er kennt á síðari hluta haustmisseris.

Themes on International and European Union Environmental Law (LÖG110F)

Í námskeiðinu er fjallað um lagalegan grundvöll og meginreglur alþjóðlegs umhverfisréttar og umhverfisréttar Evrópusambandsins. Námskeiðið er tvískipt. Í fyrri hluta þess, sem byggir á gagnvirkum fyrirlestrum með þátttöku nemenda, verður megináherslan lögð á að skýra og fjalla um lagalegan grundvöll umhverfisréttar hvors réttarsviðs, meginreglur þeirra, þ.m.t. sjálfbæra þróun, sjálfbærni og heimsmarkmið SÞ, áhrif alþjóðlegs umhverfisréttar á umhverfisrétt Evrópusambandsins, þróun lagalegra lausna og áhrif réttarframkvæmdar. Jafnframt verða helstu efnissvið réttarsviðanna kynnt. Í seinni hluta námskeiðsins, verða tiltekin efnissvið alþjóðlegs umhverfisréttar og umhverfisréttar Evrópusambandsins krufin til mergjar á gagnrýninn hátt sem krefst virkrar þátttöku og frumkvæði nemenda. Meðal þessara efnissviða er vernd líffræðilegar fjölbreytni, varnir gegn mengun, þátttökuréttindi og aðgangur að dómstólum, mannréttindi og umhverfið, og málefni norðurslóða. (Sjá einnig LÖG187.F, Þverþjóðlegur loftslagsréttur).

Verktaka- og útboðsréttur (LÖG118F)

Fjallað verður almennt um útboð sem leið til að koma á samningi milli verkkaupa og verktaka, m.a. með hliðsjón af lögum nr. 65/1993, um framkvæmd útboða. Megináherslan verður þó lögð á opinber innkaup sem taka mið af bæði einkaréttarlegum og opinberum reglum. Kennslan miðast því aðallega við lög nr. 84/2007, um opinber innkaup, með hliðsjón af dómum og úrlausnum kærunefndar útboðsmála.

Þá verður fjallað um helstu einkenni verksamninga, gerð verksamninga, íslenska verksamningastaðalinn (ÍST 30), túlkun verksamninga og samningsgagna, helstu skyldur aðilanna (verktaka og verkkaupa), áhættuskipti milli aðilanna, vanefndir verksamninga og réttaráhrif þeirra, ábyrgð tæknilegra ráðgjafa (einkum verkfræðinga og arkitekta) og lausn ágreiningsmála, en á þessu sviði reynir m.a. allmikið á gerðardóma. Jafnframt verður fjallað stuttlega um alþjóðlegan verksamningastaðal og nokkur einkenni hans. Verksamningar eru meðal hinna mikilvægustu samninga í íslensku viðskiptalífi og oft mjög miklir hagsmunir í húfi fyrir samningsaðiljana. Áhersla verður m.a. lögð á dómareifanir á þessu sviði, þ.á m. gerðardóma, og umræður um dómsúrlausnir.

Markmið kennslunnar er að gefa nemendum heildstætt yfirlit og umfjöllun um verktaka- og útboðsrétt. Fjárhagslegir hagsmunir eru óvíða meiri en í þeim samningum sem eru á þessu sviði. Þess er vænst, að nemendur hafi, að námskeiðinu loknu, öðlast haldgóða þekkingu á höfuðþáttum námsefnisins, sem nýtist í störfum fyrir einstaklinga, fyrirtæki og opinbera aðila. Ætlunin er að nemendur verði hæfari en áður til að mynda sér gagnrýnar og rökstuddar skoðanir á einstökum efnisþáttum auk hæfni til að taka þátt í þjóðfélagsumræðu um þau lögfræðilegu (og jafnvel stundum pólitísku álitaefni), sem fjallað er um á námskeiðinu. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Umhverfisréttur (LÖG122F)

Í námskeiðinu er fjallað um lagalegan grundvöll íslensks umhverfisréttar og meginreglur. Farið er yfir helstu lagabálka og viðeigandi réttarframkvæmd og áhrif ESB/EES gerða á þróun réttarsviðsins. Áhersla er lögð á umfjöllun um tiltekna þætti réttarsviðsins, þ.m.t. loftslagsmál, skipulagsmál, starfsleyfi fyrir mengandi atvinnustarfsemi, þátttöku almennings í undirbúningi ákvarðana sem áhrif hafa á umhverfið, endurskoðun ákvarðana, náttúruvernd, hlutverk mannréttinda og umhverfisábyrgð.

Að námskeiðinu loknu er ætlast til þess að nemendur hafi tileiknað sér helstu viðfangsefi og álitamál íslensks umhverfisréttar, geti sett fram og rökstutt sjálfstæðar lögfræðilegar niðurstöður á grundvelli viðurkenndra rannsóknaraðferða geti aflað, greint og metið á gagnrýninn hátt viðeigandi réttarheimildir og rannsóknir á sviði íslensks umhverfisréttar, þ.m.t. gögn í erlendum gagnasöfnum, og geti nýtt þekkingu sína við nýjar aðstæður til þess að leysa lögfræðileg vandamál sem m.a. krefjast yfirsýnar yfir réttarkerfið í heild sinni hafi þróað nauðsynlega námshæfni og sjálfstæð vinnubrögð til þess að geta tekist á við frekara nám í umhverfisrétti, geti átt frumkvæði að verkefnum, stýrt þeim, geti í ræðu og riti greint frá fræðilegum viðfangsefnum á réttarsviðinu, einn eða í samstarfi við aðra. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Viðurlög og viðurlagapólitík (LÖG123F)

Fjallað verður almennt um viðurlagakerfið, þróun þess og helstu einkenni, svo og um viðurlagapólitík, markmið hennar, forsendur og úrræði. Rætt verður ítarlega um fangelsismál, svo sem upphaf og þróun refsivistarstofnana, núverandi stofnanir, stjórn og skipulag fangelsismála, fangavist og réttarstöðu fanga með hliðsjón af mannréttindasáttmála Evrópu, evrópsku fangelsisreglurnar, öryggi í fangelsum og agaviðurlög, reynslulausn og náðun. Rætt verður ítarlega um refsigæslu utan stofnana, svo sem samfélagsþjónustu, sáttamiðlun og rafrænt eftirlit og barnaverndarúrræðum verða gerð nokkur skil. Fjallað verður um refsipólitísk sjónarmið við ákvörðun refsinga, þyngd refsinga og samanburð á refsingum fyrir einstaka brotaflokka. Loks verður fjallað um fésektir og sektafullnustu og um eignaupptöku.

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist þekkingu og skilning á viðurlagakerfinu og þeirri hugmyndafræði sem það byggir á og geti notað reglurnar til að leysa úr lögfræðilegum viðfangsefnum sem varða efni námskeiðsins. Einnig er miðað að því að nemendur öðlist þekkingu og skilning á helstu straumum og stefnum í viðurlagapólitík umdanfarinna áratuga og geti á grundvelli þekkingar sinnar tekið gagnrýna og rökstudda afstöðu til refsipólitískra málefna. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Íslenskur skattaréttur -sérstakur hluti (LÖG131F)

Námskeiðið verður kennt sem 6 vikna hraðnámskeið á seinni hluta haustmisseris. Viðfangsefni námskeiðsins eru lagareglur sem gilda um réttarfar í skattamálum og málsmeðferð í skattstjórnsýslunni. Fjallað verður um stjórnvöld skattamála og skipulag skattkerfisins og í því sambandi hugað að verkaskiptingu og valdmörkum, bæði almennt og í einstökum tilvikum, auk helstu heimilda og úrræða skattyfirvalda í þágu skatteftirlits og skattrannsókna. Þá verður fjallað um úrræði skattaðila til að fá úrlausn í skattamálum sínum, m.a. til þess að fá endurskoðun á álagningu skatts eða fyrri skattákvörðunum skattyfirvalda, og hugað að kæruleiðum í skattstjórnsýslu, endurupptöku skattamála og afturköllun á fyrri skattákvörðunum. Þá verður vikið að þeim reglum sem gilda um endurákvörðun skatta, m.a. með tilliti til tímamarka, bæði almennt og þegar slík ákvörðun á rót sína að rekja til ívilnandi breytinga á skattframkvæmd. Auk þess verður leitast við að gera grein fyrir helstu reglum og frávikum sem gilda um virðisaukaskatt.

Jessup málflutningskeppnin (LÖG133F)

Námskeiðið felst í þátttöku fjögurra eða fimm laganema í málflutningskeppni Philip C. Jessup þar sem keppt er á ensku í ágreiningi á sviði þjóðaréttar. Um er að ræða stærstu alþjóðlegu málflutningskeppnina í heimi en dómarar í lokakeppninni eru dómarar Alþjóðadómstólsins í Haag (ICJ). Námskeiðinu er skipt upp í tvo hluta, fyrri hlutinn er á haustmisseri en síðari hlutinn á vormisseri. Á haustmisserinu skrifa nemendur greinargerð í sókn og vörn sem er skilað í byrjun janúar til keppnisstjórnar. Á vormisserinu hefst undirbúningur fyrir munnlegan málflutning í sókn og vörn í landskeppni hérlendis eða erlendis, sem fer fram í febrúar, þar sem þátttökuliðin keppast um að komast í lokakeppnina sem fer fram í mars eða apríl í Washington, D.C., í Bandaríkjunum.

Stjórnsýsluréttur III (LÖG168F)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur kynnist nokkrum völdum álitaefnum íslensks stjórnsýsluréttar. Tilgangurinn er ekki að gefa heildstætt yfirlit yfir íslenskan stjórnsýslurétt, heldur að veita innsýn í tiltekin praktísk og fræðileg viðfangsefni sem eru eða hafa verið til umræðu í íslenskum stjórnsýslurétti á síðustu misserum. Undirmarkmið eru fyrst og fremst tvíþætt. Annars vegar að nemendur fái innsýn í innra starfsumhverfi íslenskra stjórnvalda, í þeim tilgangi að þeir verði hæfari til starfa innan stjórnsýslunnar eða til starfa fyrir hana með veitingu ráðgjafar eða aðstoðar að öðru leyti. Hins vegar að nemendur verði, í störfum sem lögmenn, hæfari til að fást við stjórnsýsluleg álitaefni, ráðgjöf fyrir stjórnvöld eða málarekstur á móti stjórnvöldum. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Vörumerkjaréttur ásamt ágripi af einkaleyfarétti (LÖG152F)

Vörumerkjaréttur og einkaleyfaréttur eru kjarni þess réttarsviðs sem almennt gengur undir heitinu hugverkaréttur á sviði iðnaðar, á ensku Industrial Property Rights. Í réttinum eru fólgin óáþreifanleg verðmæti sem gjarnan eru meðal dýrmætustu eigna atvinnurekenda og geta tryggt rétthöfum mikilvægt forskot í innlendri og alþjóðlegri samkeppni. En hvað felst í hugverkarétti á sviði iðnaðar og hvernig er stofnað til hans? Hvernig verða réttindin best tryggð og hagnýtt, hvað þarf helst að varast og hvaða úrræða er unnt að grípa til vegna brota á hugverkarétti?

 Á námskeiðinu verður leitast við að svara framangreindum spurningum. Farið verður yfir innlenda löggjöf og fordæmi á sviði vörumerkjaréttar og einkaleyfaréttar auk þess sem alþjóðlegum samningum og sáttmálum og völdum dómum Evrópudómstólsins verða gerð skil, en ríkt samspil innlends réttar og alþjóðlegs er á meðal helstu einkenna hugverkaréttarins. Áhersla verður lögð á hagnýta nálgun og umræður um raunhæf álitaefni í kennslutímum. Starfsemi Einkaleyfastofunnar, sem heldur utan um skráningu vörumerkja og einkaleyfa hérlendis, verður kynnt auk þess sem tvö íslensk nýsköpunarfyrirtæki sem starfa á alþjóðlegum markaði verða heimsótt; annað rótgróið og öflugt en hitt ungt og í örum vexti. Ef þátttaka verður næg stendur nemendum til boða að heimsækja höfuðstöðvar Alþjóðahugverkastofnunarinnar, WIPO, í Genf og fá kynningu á starfsemi stofnunarinnar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Transnational Climate Law (LÖG187F)

Í námskeiðinu er fjallað um lagalegan grundvöll og meginreglur alþjóðlegs loftslagsréttar og loftslagsréttar Evrópusambandsins. Einnig verður fjallað um tilteknar lagalegar lausnir og útfærslur á alþjóðlegum skuldbindingum í landsrétti ríkja og fjallað um mikilvæg dómsmál á sviði loftslagsmála. Námskeiðið er tvískipt. Í fyrri hluta þess verður megináherslan lögð á að skýra og fjalla um lagalegan grundvöll loftslagsréttar, meginreglur réttarsviðsins, áhrif alþjóðlegs loftslagsréttar á loftslagsrétt Evrópusambandsins, og þróun lagalegra lausna í nokkrum ríkjum. Í seinni hluta námskeiðsins, sem verður í málstofum, verða tiltekin efnissvið alþjóðlegs loftslagsréttar og loftslagsréttar Evrópusambandsins krufin til mergjar á gagnrýninn hátt sem krefst virkrar þátttöku og frumkvæðis nemenda. (Sjá einnig LÖG110F, Þættir úr alþjóðlegum umhverfisrétti og umhverfisrétti Evrópusambandsins).

Réttarheimspeki (LÖG179F)

Fjallað er um helstu álitaefni sem leitað hefur verið svara við undir merkjum réttarheimspeki eða almennrar lögfræði, t.d. "Hvað eru reglur?", "Hvernig verður lagahugtakið afmarkað?", "Hvernig er komist að niðurstöðu um lög?", "Er ávallt ein rétt lagaleg niðurstaða fyrir hendi við lagalegan ágreining?" Auk þessa verður að einhverju marki rætt um stjórnspekileg álitaefni sem tengjast lögunum og "óhefðbundnar" kenningar um lögin, svo sem kenningar kynjafræði. Ekki verður fjallað með skipulegum hætti um kenningar tiltekinna fræðimanna nema að því marki sem þær færa fram svör við þeim álitamálum sem tekin eru fyrir hverju sinni. Þá verður ekki farið sögulega yfir hugmyndir um lögin. Umfjöllun um framangreind efni ætti þó að gefa nemendum nokkuð góða yfirsýn yfir helstu strauma í réttarheimspeki samtímans. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Fjármálamarkaðir (LÖG180F)

Markmið: Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist þekkingu á réttarreglum sem gilda um viðskipti á verðbréfamarkaði og færni í að leysa úr lögfræðilegum álitaefnum á því sviði, bæði raunhæfum og fræðilegum. Námskeiðið er skipulagt með það í huga að þjálfa nemendur bæði í skriflegri úrvinnslu og munnlegri framsetningu álitaefna á sviði verðbréfamarkaðsréttar.

Viðfangsefni: Viðfangsefni námskeiðsins eru reglur um verðbréfamarkaði og viðskipti á þeim. Til umfjöllunar verður skipulag verðbréfamarkaða, ólíkar tegundir þeirra (skipulegir markaðir/grái markaðurinn) og þátttakendur á verðbréfamarkaði, einkum verðbréfafyrirtæki og verðbréfasjóðir. Fjallað verður um verðbréfaviðskipti, skipulag og réttarstöðu fyrirtækja sem sinna verðbréfaþjónustu og viðsemjenda þeirra. Reglur um almenn útboð verðbréfa, áreiðanleikakannanir og ábyrgð á útboðslýsingum koma einnig til skoðunar. Sérstaklega verður hugað að reglum um innherjaviðskipti og eftirlit með verðbréfamarkaði. Jafnhliða verður evrópuréttarlegum bakgrunni framangreindra reglna gerð skil. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Umhverfisrefsiréttur (LÖG116F)

Markmið námsgreinarinnar er tvíþætt. Í fyrsta lagi er stefnt að því að veita stúdentum þekkingu á ákvæðum almennra hegningarlaga og sérrefsilaga sem veita umhverfinu refsivernd. Fjallað verður um eftirfarandi brotaflokka: 1. Brot gegn náttúruverndarlögum, 2. Brot gegn friðunar- og veiðilögum, 3. Brot sem felast í mengun lands og lofts, 4. Brot sem felast í mengun sjávar. Gerð verður grein fyrir skilyrðum refsiábyrgðar fyrir brot sem falla undir þessa brotaflokka og viðurlögum fyrir þau. Einnig verður fjallað um hugtakið umhverfisbrot, rannsókn og málsmeðferð, refsilögsögu og alþjóðasamstarf. Loks verður fjallað um önnur úrræði íslensks réttar sem veita umhverfinu vernd, einkum skaðabótaábyrgð. Í öðru lagi verður fjallað um efnið út frá refsipólitísku sjónarhorni og leitað skýringa á því hvers vegna refsiákvæði sem varða verndun umhverfisins eru ekki virkari en raun ber vitni.

Að námskeiðinu loknu eiga stúdentar að kunna skil á reglunum um ofangreind efnisatriði og geta notað þær til að leysa úr refsiréttarlegum álitaefnum á sviði umhverfisrefsiréttar.

Hlutverk dómara og lögmanna við meðferð einka- og sakamála (LÖG103F)

Í námskeiðinu er fjallað um hlutverk hinna hefðbundnu starfa lögfræðinga, annars vegar dómara og hins vegar lögmanna, við meðferð jafnt einkamála sem sakamála. Rifjaðar eru upp helstu réttar­farsreglur, einkum meginreglur um málshöfðun og meðferð mála fyrir dómi. Sérstaklega er fjallað um hagnýt atriði, svo sem gerð skjala á borð við stefnu og ákæru, stjórn dómara á þinghöldum og samningu dóma og annarra dómsúrlausna. Jafnframt er leiðbeint hvernig standa skuli að skýrslutöku af aðilum og vitnum fyrir dómi, þ. á m. ákærða, sem og flutningi málflutningsræðu. Þá er rætt um siðareglur dómara og lögmanna og siðferðileg álitaefni í störfum þeirra. Ítarlega er gerð grein fyrir réttarreglum um sönnun, þ.e. sönnunargögn, sönnunaraðferðir, sönnunarmat og sönnunarbyrði. Í tengslum við þann þátt er sérstaklega fjallað um mat á trúverðugleika vitna. Fyrir utan kennsluna, sem fram fer í fyrirlestrum og umræðutímum, er nemendum skylt að leysa af hendi tvenns konar verkefni. Í fyrsta lagi eru sett á svið réttarhöld, þar sem rekin eru tilbúin mál, annars vegar einkamál og hins vegar sakamál, og fara nemendur þar ýmist með hlutverk dómara eða lögmanna, eins og um raunverulegt mál væri að ræða. Lýkur meðferð málanna með aðalmeðferð, þar sem teknar eru munnlegur skýrslur af "aðilum" og "vitnum" og málin síðan flutt munnlega, áður en þau eru tekin dóms og dómar kveðnir upp. Í öðru lagi sækja nemendur þinghöld, þar sem fram fer aðalmeðferð í raunverulegum dómsmálum, og skila síðan skriflegum skýrslum um það, sem þar gerist, þá fyrst og fremst þau atriði sem lúta að réttarfari. Í heild er námskeiðinu ætlað að fræða nemendur um hlutverk dómara og lögmanna og búa þá undir að takast á hendur þau störf, að námi loknu. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Höfundaréttur (LÖG119F)

Í námskeiði þessu verður farið yfir hinar helstu réttarreglur, sem gilda hérlendis um lögvarða höfundarvernd og skyld efni, þ.m.t. um réttarstöðu útgefenda og listflytjenda. Skýrð verða hin helstu hugtök, sem byggt er á í greininni, en síðan fjallað m.a. um almenna réttarþróun á þessu sviði, hérlendis sem erlendis, um hinar helstu réttarheimildir (einkum höfundalögin íslensku og erlendar hliðstæður þeirra, einnig um dóma á þessu sviði o.fl.), um margvísleg vandamál, sem nú eru til umræðu víða um lönd eða þarfnast úrlausnar í framtíðinni (svo sem um notkun "tölvubanka" og skyld efni), um alþjóðlega sáttmála, sem hér skipta máli, um margvíslegt fjölþjóðlegt samstarf og stofnanir og um stjórnsýslu og innlend samtök á sviði höfundaréttar. Þá verður fjallað um grunneðli höfundaréttar, um þá aðilja, sem verndar njóta, um "grannréttindi" höfundaréttar (t.d. um réttarstöðu listflytjenda), um efni og inntak þeirra réttinda, sem hér um ræðir, og sérstaklega um svonefndan "sæmdarrétt" (t.d. vernd gegn því að vernduðu verki sé spillt að óþörfu). Að því búnu verður fjallað um lögbundnar takmarkanir á höfundarétti, um verndartíma réttindanna og um lögbrot á þessu sviði. Að lokum verður í hinni almennu yfirferð fjallað um samningsgerð og aðiljaskipti á sviði höfundaréttar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Velferðarréttur (LÖG132F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur kunni skil á meginþáttum velferðarréttar, almannatrygginga-,  félagsmála- og heilbrigðisréttar og geti leyst úr lagalegum álitamálum á því sviði.  Farið verður yfir markmið áfangans og gerð grein fyrir meginreglum, heimildum og túlkun velferðarréttar og stöðu fagsins innan lögfræðinnar. Gerð verður grein fyrir mannréttindum á sviði félagsmálaréttar, einkum efnahagslegum, félagslegum og menningarlegum réttindum og hvernig þessi réttindi mynda grundvöll velferðarréttarins, þar með talið löggjöf sem varðar félagsþjónustu-, almannatryggingar- og heilbrigði, framkvæmd hennar og túlkun. Fjallað verður um rétt til viðunandi lífsskilyrða og heilbrigðis og hvernig hann birtist í íslenskri löggjöf.   Ennfremur verður farið yfir áhrif Evrópuréttar á íslenskan rétt á þessu sviði. Loks verður fjallað sérstaklega um réttarstöðu einstakra hópa svo sem fatlaðs fólks, fólks sem fæðir börn, er með fíknivanda, geðsjúkdóma og aldraðra. Misjafnt kann að vera milli ára hvaða hópa er lögð áhersla á. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár.  Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Mannréttindi barna (LÖG175F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist góða þekkingu á mannréttindum barna eins og þau endurspeglast í alþjóðasamningum og íslenskum lögum. Sérstök áhersla verður lögð á að skoða aðdraganda, meginreglur og einstaka ákvæði Barnasamningsins, Samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins sem öðlaðist gildi á Íslandi 1992. Einnig verða tekin til skoðunar störf Evrópuráðsins og Mannréttindadómstóls Evrópu með tilliti til réttinda barnsins og tengsla við Barnasamninginn. Þá verður fjallað um íslensk lög og að hvaða leyti þau verða talin í samræmi við ákvæði Barnasamningsins. Stefnt er að því að nemendur vinni verkefni sem vegur 40% af einkunn á móti munnlegu prófi sem vega mun 60% heildareinkunnar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Jafnrétti og bann við mismunun (LÖG176F)

Jafnrétti og bann við mismunun fjallar um þá réttarvernd gegn mismunun á grundvelli fötlunar, þjóðernis, kynhneigðar, kynferðis o.fl. sem tryggð er í íslenskum rétti, Evrópusambandsrétti og helstu mannréttindasamningum sem Ísland er aðili að. Sjónum er beint að jafnrétti og mismunun innan sem utan vinnumarkaðar og þeirri þróun sem orðið hefur í íslenskum, evrópskum og alþjóðlegum rétti. Fjallað er um samspil innlendra og erlendra réttarheimilda og merkingu hinna ýmsu mismununarbreyta þar á meðal menningarlegan margbreytileika og fjölbreytni réttarheimilda. Farið er yfir helstu hugtök á þessu réttarsviði og merkingu þeirra, beina og óbeina mismunun og reglur um sönnun. Farið er yfir löggjöf, dóma og hvers kyns úrskurði sem máli skipta hvort sem um er að ræða íslenska eða alþjóðlega. Fjallað er um  úrbætur síðari ára með áherslu á tilskipanir Evrópusambandsins og þróun íslenskrar jafnréttislöggjafar, beitingu hennar og framkvæmd. Fjallað er um vörn gegn mismunun á ýmsum sviðum m.a. hvað snertir menntun, ráðningar í störf, laun, áreitni, meðgöngu og félagslega þjónustu. Þá er fjallað um aðgerðarskyldu yfirvalda, reglur um sönnunarbyrði og innlend og alþjóðleg úrræði sem borgararnir hafa til að leita réttar síns á þessu sviði. Lögð er áhersla á gagnrýna hugsun nemenda í náminu. Markmið námskeiðsins er að stúdentar geti í lok námskeiðsins túlkað, beitt og metið gildandi innlendar og alþjóðlegar réttarheimildir sem fjalla um jafnrétti og bann við mismunun í starfi sínu, einkum sem lögmenn, lögfræðingar fyrirtækja, starfsfólk stjórnsýslu eða dómarar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Samkeppnisréttur II (LÖG185F)

Í námskeiðinu verður fjallað um stofnanir samkeppnismála hér á landi og um rannsóknir, málsmeðferð og málsskot í slíkum málum. Einnig verður farið yfir viðurlög við brotum á samkeppnislögum og samspil samkeppnisreglna og mannréttindaákvæða skoðað. Vikið verður að reglum um niðurfellingu eða lækkun viðurlaga í samráðsmálum og fjallað um hlutverk lögreglu og samkeppnisyfirvalda við rannsókn á ætluðu ólögmætu samráði. Þar sem við á verður fyrirkomulag og framkvæmd í m.a. EES/EB-samkeppnisrétti höfð til hliðsjónar.

Jafnframt verður í námskeiðinu fjallað um ákvæði samkeppnislaga sem ætlað er að vinna gegn opinberum samkeppnishömlum, bæði um heimildir til þess vera bindandi íhlutun og heimildir til þess að beina tilmælum og álitum til opinberra aðila. Þá verður farið yfir reglur EES/EB-réttar um ríkisaðstoð og aðrar opinberar samkeppnistakmarkanir. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Fasteignir og fasteignaréttindi (LÖG192F)

Markmiðið með námskeiðinu er að fjalla með ítarlegri og dýpri hætti um réttarreglur um fasteignir, bæði frá sjónarhorni eigna- og kröfuréttar. Fjallað er um fasteignarhugtakið, samfélagslega þýðingu fasteigna, mörk fasteigna og þær réttarreglur sem gilda um umgjörð fasteigna, s.s. um skráningu og mat þeirra og hvernig stofna má nýjar fasteignir. Sérstaklega verður vikið að aðkomu opinberra aðila í þessu ferli, eins og Þjóðskrár, Skipulagsstofnunar og sveitarfélaga. Þá verður fjallað um mismunandi eignarform fasteigna, þar sem sérstök áhersla verður lögð á umfjöllun um þjóðlendur og fjöleignarhús. Einnig verður fjallað með ítarlegum hætti um öll helstu réttindi sem fylgja fasteignum, t.d. jarðrænar auðlindir, vatnsréttindi og réttindi til veiða á dýrum og ferskvatnsfiskum. Sérstök áhersla verður á vatnalög og lög um lax- og silungsveiði, enda um að ræða þá lagabálka um fasteignarréttindi sem helst hefur reynt á fyrir íslenskum dómstólum. Jafnframt er fjallað um þær lagareglur sem gilda um fasteignakaup á grundvelli laga nr. 40/2002 og loks um meginatriði leiguréttar, einkum á grundvelli húsaleigulaga nr. 36/1994.

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemandi geti, að því loknu, beitt viðurkenndri lögfræðilegri aðferð til að greina lögfræðileg álitaefni á sviði eigna- og kröfuréttar (í því formi sem kalla má fasteignarétt). Nemandi sem lokið hefur námskeiðinu skal einnig hafa burði til að takast á við viðfangsefni á sviði fasteignaréttar í frekara námi eða í störfum á fræðilegum vettvangi. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Seminar: Kviðdómur í bandarísku réttarfari, upphaf, saga og þróun (LÖG182F)

Málstofa kennd á ensku - sjá nánari námslýsingu á enska vefnum. 

Francis Wasserman fyrrverandi dómari og saksóknari í USA mun kenna þetta námskeið.

Seminar: Munnlegur málflutningur (LÖG291F)

Tilgangurinn með námskeiðinu er að gera grein fyrir helstu reglum munnlegs málflutningis, aðferðum og tækni. Sérstaklega verður fjallað um 1) málfar og stíl 2) hvaða reglur gilda um munnlegan málflutning, hvað felst í munnlegum málflutningi og hver er tilgangur munnlegs málflutnings auk þess sem komið verður inn á 3) reglur um vitnaleiðslur og samskipti við vitni

Fullnustugerðir (LÖG203F)

Í kjörgrein þessari verður fjallað um aðfarargerðir og bráðabirgðagerðir. Megináhersla verður lögð á að gera grein fyrir aðfarargerðum, þ. á m. aðfararheimildum, framkvæmd aðfarar og reglum um fjárnám. Jafnframt verður farið yfir helstu réttarreglur um bráðabirgðagerðir, þ.e. kyrrsetningu, löggeymslu og lögbann. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Skuldaskilaréttur (LÖG206F)

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemendur öðlist góða grunnþekkingu á helstu þáttum skuldaskilaréttar sem ein af undirgreinum fullnusturéttarfars. Nemandinn á að vera fær um að skilja og greina lögfræðileg álitaefni tengd greiðslustöðvun, nauðasamningum og gjaldþrotaskiptum, m.a. á grundvelli þeirra almennu reglna sem gilda um fullnusturéttarfar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Evrópskar mannréttindareglur (LÖG219F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist góða þekkingu á samvinnu Evrópuríkja um mannréttindavernd með sérstakri áherslu á Mannréttindasáttmála Evrópu og stöðu hans að íslenskum rétti. Fjallað er um helstu efnisréttindi sáttmálans og hvernig inntak þeirra hefur þróast í meðförum Mannréttindadómstóls Evrópu. Fjallað er um kæruskilyrði og meðferð mála hjá dómstólnum svo og túlkunaraðferðir hans. Einnig eru ræddar úrlausnir dómstólsins í helstu kærumálum gegn íslenska ríkinu, áhrif þeirra á stjórnarskrárvernduð mannréttindi sem og íslensk lög og réttarframkvæmd.  Námskeiðið er kennt á fyrri hluta vormisseris. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Félagaréttur II (LÖG202F)

Markmið: Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist þekkingu á evrópskum og íslenskum réttarreglum sem gilda um samstæður félaga, helstu einkenni opinberra hlutafélaga, stjórnarhætti félaga, samruna og yfirtökur félaga, fjármögnun þeirra o.fl. og öðlist færni í að leysa úr lögfræðilegum álitaefnum á því sviði, bæði raunhæfum og fræðilegum. Námskeiðið er skipulagt með það í huga að þjálfa nemendur bæði í skriflegri úrvinnslu og munnlegri framsetningu álitaefna.

Viðfangsefni: Námskeiðið verður kennt sem 6 vikna hraðnámskeið á seinni hluta vormisseris. Viðfangsefni námskeiðsins eru sértækar reglur sem gilda um hlutafélög. Fjallað verður um samstæður hlutafélaga en í því sambandi verður hugað að samstæðuhugtakinu, evrópskum samtæðurétti, eignarhaldsfélögum, lánum og tryggingum, stjórnun móðurfélags og ábyrgð á dótturfélagi og þýðingu samstæðna í sérlöggjöf. Einnig verður fjallað um stjórnarhætti félaga, samruna og yfirtökur félaga, fjármögnun félaga. Þá verður vikið að meginatriðum reglna um skipulag félaga sem að lögum njóta sérstöðu, einkum fjármálafyrirtæki og opinber hlutafélög.

Bótaréttur III (LÖG210F)

Í námskeiðinu er fjallað um helstu sérsvið skaðabótaréttar (sérstakan hluta skaðabótaréttar). Þannig er m.a. fjallað um skaðabótareglur umferðarlaga, reglur um sjúklingatryggingu og skaðsemisábyrgð. Eins er fjallað um skaðabótaábyrgð barna og foreldra, ábyrgð á tjóni af völdum dýra, skaðabótaábyrgð fasteignareiganda, sérfræðiábyrgð, skaðabótaábyrgð fasteignareiganda, skaðabótaábyrgð hins opinbera o.fl.

Meginmarkmið námskeiðsins er að nemandi geti, að námskeiði loknu, beitt viðurkenndri lögfræðilegri aðferð til að greina lögfræðileg álitaefni á sérsviðum skaðabótaréttar og leyst úr þeim álitaefnum á ábyrgan hátt á grundvelli viðurkenndrar lagalegrar aðferðar. Nemandi sem lokið hefur námskeiðinu skal einnig hafa burði til að takast á við viðfangsefni á sérsviðum skaðabótaréttar í frekara námi eða í störfum á fræðilegum vettvangi. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Norræna málflutningskeppnin (LÖG208F)

Námskeiðið felst í þátttöku fjögurra til sex laganema í Norrænu málflutningskeppninni þar sem keppt er í málflutningi á dönsku, norsku eða sænsku þar sem reynir á ákvæði Mannréttindasáttmála Evrópu. Málsatvikalýsingin er gefin út af sænskri keppnisstjórn. Allt að þrettán lið lagadeilda háskóla á öllum Norðurlöndunum taka þátt í keppninni. Viðfangsefni keppninnar er að flytja sókn og vörn í máli þar sem um er að ræða möguleg brot á ákvæðum Mannréttindasáttmála Evrópu með sambærilegum hætti og þegar um er að ræða mál sem eru flutt fyrir Mannréttindadómstól Evrópu. Keppnin fer fram í tveimur hlutum. Fyrri hlutinn er skriflegur og hefst með afhendingu málsatvikalýsingar eftir miðjan febrúar. Keppendur fá sex vikur til að skrifa greinargerðir í sókn og vörn í málinu. Keppnisstjórnin í Svíþjóð metur greinargerðinar til einkunna sem hún birtir um miðjan maí. Síðari hluti keppninnar felst í undirbúningi fyrir munnlegan málflutning og hefst hann að loknum prófum í lagadeild í kringum aðra vikuna í maí. Keppt er í munnlegum málflutningi aðra helgina í júní í dómstólum höfuðborga Norðurlandanna. Dómarar í keppninni eru dómarar Norðurlandanna við Mannréttindadómstól Evrópu og dómarar við Hæstarétt á Norðurlöndunum sem og við æðsta stjórnsýslustigið í Finnlandi og Svíþjóð.

Natural Resources Law, EU/EEA Energy Law (LÖG212F)

Markmið námskeiðsins er þríþætt. Í fyrsta lagi er ætlunin að veita greinargott yfirlit yfir viðfangsefni orkuréttar Evrópusambandsins (ESB) og Evrópska efnahagssvæðisins (EES) ásamt því að útskýra grundvallarhugtök á þessu sérhæfða og mikilvæga réttarsviði. Í öðru lagi er markmiðið að fara yfir og skýra meginreglur orkuréttar ESB, þ.á m. hreinorkupakkann svokallaða, og tengslin milli lagareglna á sviði orkumála og loftslagsmála. Í þriðja lagi verður fjallað um íslenskar lagareglur á sviði orkuréttar.

Law of the Sea (LÖG213F)

Um er að ræða námskeið kennt á ensku um hafrétt sem er eitt sérsviða þjóðaréttar og er einkum ætlað fyrir meistaranema við Lagadeild, skiptinema og mögulega einnig aðra nema við háskólann sem leggja stund á nám er tengist hafrétti og auðlindum. Stefnt er að því að nemendur verði að námi loknu færir um að leysa viðfangsefni á sviði hafréttar og einnig til að stunda rannsóknir á því sviði. Grunnur námsins byggir á Hafréttarsáttmála SÞ sem telst vera heildstæður þjóðréttarsamningur á sviði hafréttar. Þá verður einnig  fjallað um aðra mikilvæga samninga á sviði hafréttar á borð við Úthafsveiðisáttmála SÞ, o.fl. Áhersla er lögð á að gera grein fyrir afmörkun ólíkra svæða á hafi og á hafsbotni, auk þess að gera grein fyrir ólíkum réttindum og skyldum strandríkja og annarra ríkja á þeim mismunandi hafsvæðum.

Alþjóðlegur skattaréttur- almennur hluti (LÖG209F)

Í þessum hluta er fjallað um hugtakið alþjóðlegur skattaréttur, reglur þjóðaréttar um skattlagningarrétt. Þá eru tvísköttunarsamningar og samningsfyrirmynd OECD og aðrir samningar sem varða alþjóðlegar skattareglur svo sem Norðurlandasamningur. Vikið er að CFC reglum og þeim reglum sem gilda þar um magra eiginfjármögnun. Að lokum er vikið að EES skattareglum og þeim dómum EB og EFTA dómstólanna sem þýðingu hafa. Námskeiðið er kennt á fyrri hluta vormisseris.

Alþjóðlegur skattaréttur -sérstakur hluti (LÖG240F)

Hér er fjallað um fjárfestingar og samsköttun fyrirtækja milli landa. Fjallað verður ítarlega um milliverðlagningu í alþjóðlegum skattarétti en hún er dæmigerð fyrir samstæður hlutafélaga og um lausn deilumála á því sviði. Vikið er að skattareglum Evrópusambandsins, þ. á m. þeim tilskipunum sem hafa verið settar, og þeim meginreglum sem um þær gilda. Farið verður yfir gerðir um gagnkvæma aðstoð í skattamálum. Þeir dómar EB og EFTA dómstólanna sem þýðingu hafa verða reifaðir.

Í heild er námskeiðinu ætlað að gefa heildstæða mynd af alþjóðlegum reglum á sviði milliverðlagningar og samsköttunar fyrirtækja milli landa. Einnig að gera grein fyrir evrópskum skattareglum. Námskeiðið er kennt á seinni hluta vormisseris.  

Starfsmanna- og vinnuréttur (LÖG222F)

Starfsmanna- og vinnuréttur hefur þrjú grundvallarviðfangsefni. Í fyrsta lagi reglur um skipulag vinnumarkaðarins og um úrlausnir deilumála um kjaramál og vinnudeilur. Í öðru lagi reglur um réttindi og skyldur starfsmanna á almennum vinnumarkaði, hvaða reglur gilda um vinnuréttarsamband launþega og vinnuveitanda og tengda þætti. Í þriðja lagi réttindi og skyldur starfsmanna á opinberum vinnumarkaði, hvaða reglur gilda um ráðningarsamband launþega og vinnuveitanda og tengda þætti. Með yfirferð þessar þriggja grunnþátta er leitast við að gefa heildstætt yfirlit yfir mikilvægustu þætti íslensks vinnuréttar, bæði hvað varðar hinn almenna vinnumarkað og opinbera vinnumarkaðinn.
Meginmarkmið námskeiðsins er að nemandi geti, að námskeiði loknu, beitt viðurkenndri lögfræðilegri aðferð til að greina lögfræðileg álitaefni tengd réttarstöðu launþega á íslenskum vinnumarkaði (opinberum vinnumarkaði og almenna vinnumarkaðinum) og leyst úr þeim álitaefnum á ábyrgan hátt á grundvelli viðurkenndrar lagalegrar aðferðar. Nemandi sem lokið hefur námskeiðinu skal einnig hafa burði til að takast á við viðfangsefni starfsmanna- og vinnuréttar í frekara námi eða í störfum á fræðilegum vettvangi.  Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Fjármuna- og efnahagsbrot (LÖG228F)

Námskeiðið hefst á inngangi um skilgreiningar hugtaka og helstu einkenni og flokkun þeirra brotategunda og brotaflokka, sem undir námskeiðið falla. Síðan verður fjallað um auðgunarásetning, einstakar tegundir auðgunarbrota og nokkrar tegundir annarra hagnaðar- og fjármunabrota, svo sem nytjastuld og eignaspjöll. Fjallað verður um markaðsmisnotkun og innherjasvik. Loks verður almenn umfjöllun um efnahagsbrot og tengsl þeirra við augðunarbrot og önnur fjármunabrot. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

International Economic Law (LÖG234F)

Alþjóðaviðskipti eru vaxandi svið á vettvangi þjóðaréttarins. Markmið námskeiðsins er að fjalla um þá þróun sem orðið hefur á þessu sviði á undanförnum árum, um alþjóðleg viðskipti, fjármögnun, fjárfestingar og í efnahagsmálum. Fjallað er um starfsemi Alþjóðaskiptastofnunarinnar (WTO) og markmið hennar svo og meginþætti GATT samstarfsins og í starfi Alþjóða gjaldeyrissjóðsins

EU-EEA Law I (LÖG243F)

 The first part of the course EU/EEA law is devoted to EU/EEA constitutional law: general principles and sources of EU/EEA law, the relationship between EU/EEA law and national laws and judicial protection of individual rights both at national and European level.

The content of EU-EEA law is covered by reading main textbook accessible in advance and provided by teacher. Other reading materials on EU and EEA institutions and legal framework are also offered to students to understand the nature and effects of European integration/cooperation.

Furthermore, a research project is required to learn with locate, summarize and update legal sources in the field with the use of public-access European legal and academic databases (Treaties and legislation, doctrine and case-law from European courts).

The programme will consist of : the European integration process; the European Union after the entry into force of the Lisbon Treaty; the  European institutions; European acts and their effects in the national legal orders; principles of EU law; the EU Charter of Fundamental Rights and EU citizenship. These topics are analyzed in the light of the relevant case law of the Court of Justice of the EU and the EFTA Court, both in Luxembourg.

The course focuses on  the legal nature of EU and EEA law vis-a-vis other legal orders (international and human rights law, constitutions law) and the effect of EEA law in the national legal orders. Particular attention will be paid to comparing characteristics of EU and EEA law: the role of the Court of Justice and the EFTA Court in the development of EU/EEA law and the effectiveness of these legal orders to secure rights for private individuals and economic operators through these doctrines:  primacy, direct effect and State liability for breaches of European law.

Contents of the course in a nutshell:

• European constitutional law (EU and EEA Treaties).
• Legal framework, nature and judge-made principles of EU-EEA law that make European law unique.
• Comparative study of the effectiveness of EU and EEA law from a citizens rights´ perspective (access to justice).
• Interaction of EU-EEA law with national legal orders.

Method: Reading EU-EEA law textbook and other materials. Learning to do research in the field and writing a legal paper. Taking a written examination dealing with theory (textbook and materials) and practice (real documents for anaysis and comment).

EU-EEA Law II (LÖG244F)

The impact and importance of European law (EU and EEA law) has increased significantly in recent years. This is reflected in its evolution from an  internal economic market to one which incorporates social, political and fundamental rights in addition to economic elements. In spite of  fundamental differences between EU law and EEA law, the impact of EU/EEA law as a source of national laws in 27/30 European countries is undeniable. Consequently, EU/EEA law is essential to the legal environment, context and operation of any business.

The second part of the course EU/EEA law is devoted to substantive EU/EEA law in the following areas: -the single market, -the four freedoms and - the regulation of the economic activity by the State/EU.

EU Law: the foundations of the single market, the law of the single market: free movement of goods, free movement of workers and persons, freedom of establishment and to provide and receive services and free movement of capital, harmonization and common policy making; the principle of proportionality;  Union citizenship; the regulation of economic activity by the State and EU institutions.

EEA Law: the law of the internal market in the EEA legal order. Homogeneity and its limits. EU and EEA law in perspective.

Content of the course in a nutshell:

• European internal market and the four fundamental freedoms.
• Resolution of practical cases relating to European EU-EEA law from a professional perspective.
• Visits to Icelandic legislative, executive and judicial powers to discuss the incorporation, application and enforcement of EEA law in practice.

Jessup málflutningskeppnin (LÖG242F)

Námskeiðið felst í þátttöku fjögurra eða fimm laganema í málflutningskeppni Philip C. Jessup þar sem keppt er á ensku í ágreiningi á sviði þjóðaréttar. Um er að ræða stærstu alþjóðlegu málflutningskeppnina í heimi en dómarar í lokakeppninni eru dómarar Alþjóðadómstólsins í Haag (ICJ). Námskeiðinu er skipt upp í tvo hluta, fyrri hlutinn er á haustmisseri en síðari hlutinn á vormisseri. Á haustmisserinu skrifa nemendur greinargerð í sókn og vörn sem er skilað í byrjun janúar til keppnisstjórnar. Á vormisserinu hefst undirbúningur fyrir munnlegan málflutning í sókn og vörn í landskeppni hérlendis eða erlendis, sem fer fram í febrúar, þar sem þátttökuliðin keppast um að komast í lokakeppnina sem fer fram í mars eða apríl í Washington, D.C., í Bandaríkjunum. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Alþjóðlegur einkamálaréttur (LÖG239F)

Námskeiðið hefst á inngangi, þar sem lýst er viðfangsefnum alþjóðlegs einkamálaréttar, stöðu hans í fræðikerfi lögfræðinnar, skýrð helstu hugtök og réttarheimildir kannaðar. Þá er lýst réttarreglum sem varða varnarþing, viðurkenningu erlendra dóma á Íslandi, fullnustu dóma og beitingu erlendra réttarreglna fyrir íslenskum dómstólum. Að því loknu er lýst lagaskilareglum á einstökum réttarsviðum (persónu-, erfða- og sifjarétti, kröfurétti, eignarrétti, skaðabótarétti, samningarétti, lausafjárkaupum o.s.frv.). Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

EES málflutningskeppni (LÖG170F)

EES málflutningskeppni verður haldin í Norje (Reykjavík) árið 2025, líklega á vorönn (sem verður staðfest af ESA í Brussel).

Eftirlitsstofnun EFTA í samvinnu við lagadeildir íslensku háskólanna skipuleggur málflutningskeppni á sviði EES-réttar sem haldin á tveggja ára fresti á Íslandi (Reykjavík). Einkunnir nemenda taka mið af þátttöku þeirra í keppninni.

Umsjónarkennari námskeiðsins og þjálfari liðsins ákveða hverjir úr hópi umsækjenda skuli teknir inn en fjöldi nemenda er takmarkaður. Umsjónarkennari er úr hópi fastráðinna kennara Lagadeildar en þjálfari liðsins sér um undirbúning nemenda fyrir keppnina.

Nemendur þurfa að skrá sig fyrirfram en keppnin verður haldin 8-12 vikum seinna. Þjálfari liðsins skilar skýrslu til umsjónarkennara um þátttöku nemenda í keppninni. Nemendur annað hvort standast kröfur námskeiðisins eða ekki. Engar einkunnir eru gefnar.

Ekki er gerð krafa um að nemendur hafi lokið námskeiðum á sviði EES/ESB-réttar á meistarastigi þótt mælt sé með því.

Málflutningskeppni Orators (LÖG229F)

Námskeiðið felst í þátttöku í Málflutningskeppni Orators, félags laganema, þar sem keppt er í einkamáli. Um er að ræða liðakeppni og verða því tvö lið að lágmarki að taka þátt. Málsatvik eru samin af umsjónarkennara. Fagleg umsjón er á ábyrgð þess kennara en allt skipulag keppninnar er í höndum Orators. Úrslitakeppnin fer fram í Hæstarétti Íslands fyrstu helgina í mars þar sem þrír dómarar við Hæstarétt dæma í keppninni ásamt umsjónarkennara og öðrum kennara úr Lagadeild. Málsatvik eru kynnt í lok haustmisseris eða í upphafi vormisseris. Í málavöxtum reynir á þau réttarsvið sem kennd eru við Lagadeild, einkum einkamálaréttar, en gert er að skilyrði að a.m.k. einn keppandi í hverju liði hafi lokið því námskeiði. Hvert lið skilar skriflegri greinargerð í sókn og vörn og flytur málið munnlega í sókn og vörn í Hæstarétti. Eiginleg kennsla fer ekki fram en Orator sér um kynningu á fyrirkomulagi keppninnar og sér til þess að hvert lið fái faglega aðstoð lögmanns sem hefur reynslu af málflutningi. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Sveitarstjórnarréttur (LÖG279F)

Sveitarfélögin mynda annan meginstofn íslenskrar stjórnsýslu á móti stjórnarframkvæmd ríkisins. Markmið námskeiðsins er að þátttakendur öðlist skilning og þekkingu á þeim almennu réttarreglum sem gilda um sveitarfélögin. Yfirferð tekur mið af sveitarstjórnarlögum nr. 138/2011, en helstu viðfangsefni námskeiðsins eru eftirfarandi: 1. Sjálfstjórn sveitarfélaga. 2. Stjórnkerfi sveitarfélaga. 3. Verkefni sveitarfélaga. 4. Fjármál sveitarfélaga. 5. Samvinna sveitarfélaga og 6. Stjórnsýslueftirlit með sveitarfélögum.

Markmið námskeiðsins er að nemandi geti, að námskeiði loknu, beitt viðurkenndri lögfræðilegri aðferð til að greina lögfræðileg álitaefni tengd starfsemi sveitarfélaganna og leyst úr þeim álitaefnum á ábyrgan hátt á grundvelli viðurkenndrar lagalegrar aðferðar. Nemandi sem lokið hefur námskeiðinu skal einnig hafa burði til að takast á við viðfangsefni sveitarstjórnarréttar í frekara námi eða í störfum á fræðilegum vettvangi. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Einkalífs- og persónuvernd (LÖG283F)

Markmið námskeiðsins er að nemendur öðlist góða þekkingu á sviði persónuverndarréttar, helstu réttarreglum, alþjóðasamningum og Evrópulöggjöf sem gilda um efnið og framkvæmd íslenskra dómstóla, Mannréttindadómstóls Evrópu og dómstóls ESB. Annars vegar er sjónum beint að einkalífshugtakinu og hins vegar er farið yfir helstu meginreglur um skráningu og meðferð persónuupplýsinga sem fram koma í lögum nr. 90/2018 um persónuvernd og vinnslu persónuupplýsinga og reglugerð ESB nr. 2016/679 sem þau lögfestu. Fjallað er um heimildir til vinnslu persónuupplýsinga með áherslu á réttindi hins skráða, s.s. fræðsluskyldu og upplýsingarétt og meginþætti í upplýsingaöryggi. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Fjölmiðlaréttur (LÖG284F)

Í kjörgreininni fjölmiðlarétti verður farið yfir hinar helstu réttarreglur, sem gilda hér á landi um starfsemi fjölmiðla og um hvers kyns útgáfustarfsemi í víðum skilningi (þó ekki um höfundarétt). Verður bæði fjallað um ólögbundnar réttarreglur á þessu sviði sem lögfestar. Sérstök áhersla verður lögð á mikilvægi fjölmiðla í nútíma þjóðfélagi og gildi þess, að starfsemi þeirra fari að lögum og heppilegum venjum og öðrum ólögbundnum meginreglum. Jafnframt verður lögð áhersla á siðferðilega ábyrgð fjölmiðla og á réttarstöðu borgaranna gegn óvandaðri eða misvísandi umfjöllun um málefni einstaklinga eða lögaðilja. Að meginstefnu verður miðað við íslenskan rétt en jafnframt höfð hliðsjón af erlendum réttarreglum á þessu sviði, sem áhugaverðar eru til samanburðar.

Markmið kennslunnar í greininni er að gefa nemendum skýrt yfirlit og jafnframt ýtarlegri umfjöllun um valda meginþætti fjölmiðlaréttar, sem miklu máli skipta fyrir einstaklinga og samfélag, með sérstakri áherslu á þá hröðu þróun, sem orðið hefur á þessu sviði og hvernig fjölmörg ný lögfræðileg álita- og úrlausnarefni í fjölmiðlarétti - sem og siðfræðileg vandamál - hafa skapast í kjölfar tækninýjunga og breyttra þjóðfélagshátta. Þess er vænst, að nemendur hafi, að námskeiðinu loknu, öðlast haldgóða þekkingu á höfuðþáttum námsefnisins, sem nýtist í margvíslegum störfum, er lagaþekkingu þarf til, þeir séu hæfari en áður til að mynda sér gagnrýnar og rökstuddar skoðanir á einstökum efnisþáttum auk hæfni til að taka þátt í þjóðfélagsumræðu um þau lögfræðilegu og siðfræðilegu álitaefni, sem fjallað er um á námskeiðinu.  Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Lögskýringar (LÖG285F)

Í námskeiðinu er fjallað um þær kenningar og hugmyndir sem eiga við um túlkun lagaákvæða og þær lögskýringaraðferðir sem eru almennt viðurkenndar í íslenskri réttarframkvæmd. Nemendur kynna sér skrif innlendra sem erlendra fræðimanna á sviði lögskýringafræða og fjalla með ítarlegum og gagnrýnum hætti um forsendur og niðurstöður í dómum Hæstaréttar Íslands og álitum umboðsmanns Alþingis. Auk almennrar umfjöllunar um túlkun lagaákvæða munu afmörkuð svið réttarins verða valin og tekin til sérstakrar skoðunar, svo sem túlkun lagaákvæða á sviði refsiréttar; túlkun lagaákvæða á sviði stjórnskipunarréttar; áhrif lög­mætisreglunnar á túlkun lagaákvæða á sviði opinbers réttar; eða túlkun reglugerðarheimilda. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Alþjóðlegur refsiréttur (LÖG293F)

Á námskeiðinu verður fjallað um eftirtalin efnissvið: (1) Hugtök, markmið og réttarheimildir alþjóðlegs refsiréttar. Réttarúrræði önnur en refsivarsla. (2) Saksókn og meðferð alþjóðaglæpa fyrir dómstólum einstakra ríkja, þ.m.t. reglur um lögsögu og réttaraðstoð ríkja á milli. (3) Saksókn og meðferð alþjóðaglæpa fyrir alþjóðadómstólum og blönduðum dómstólum: Alþjóðaherdómstólarnir í Nürnberg og Tokyo, tímabundnu stríðsglæpadómstólarnir fyrir Júgóslavíu og Rúanda (ICTY og ICTR), Alþjóðlegi sakamáladómstóllinn (ICC) og aðrir dómstólar með alþjóðlegu ívafi. (4) Einstakar tegundir alþjóðaglæpa: Hópmorð, glæpir gegn mannúð, stríðsglæpir, glæpir gegn friði svo og valdir fjölþjóðlegir glæpir á grundvelli alþjóðasamninga, einkum hryðjuverk og pyndingar. (5) Grundvallarreglur alþjóðlegs refsiréttar og almenn refsiskilyrði, þ.m.t. reglur um foringja- eða yfirmannsábyrgð; enn fremur hugsanlegar refsileysis- og refsilokaástæður. Reglur um friðhelgi eða bann við henni. (6) Yfirlit um alþjóðlegar réttarfarsreglur, einkum við Alþjóðlega sakamáladómstólinn. (7) Refsidómur, ákvörðun viðurlaga og fullnusta. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.

Neytendaréttur (LÖG295F)

Í námskeiðinu er fjallað um þær reglur sem gilda um helstu viðskipti sem einstaklingar stofna til. Þannig er m.a. fjallað um þær reglur á sviði einkaréttar sem lúta að réttarstöðu neytenda, svo sem lög um neytendakaup, lög um þjónustukaup og lög um neytendalán. Jafnframt er fjallað um helstu reglur á sviði allsherjarréttar sem lúta að vernd neytenda, svo sem reglur um bann við órættmætum viðskiptaháttum og reglur um verðmerkingar. Námskeiðið er að jafnaði kennt annað hvert ár. Minnt er á að framboð námskeiða er háð ýmsum fyrirvörum, þar á meðal að deild hefur heimild til að fella niður fámenn námskeið.