Sigurður Reynir tekinn formlega í Vísinda- og listaakademíu Bandaríkjanna
Sigurður Reynir Gíslason, jarðefnafræðingur og rannsóknaprófessor við Jarðvísindastofnun Háskólans, var í þessari viku tekinn formlega inn í lista- og vísindaakademíuna bandarísku fyrir afar mikilvægar rannsóknir sínar á sviði jarðvísinda. Sigurður Reynir tók við nafnbótinni alþjóðlegur heiðursfélagi (International Honorary Member, American Academy of Arts and Sciences, AAA&S) við hátíðlega athöfn í heimaborg akademíunnar í Cambridge í Massachusetts í Bandaríkjunum.
Sigurður Reynir hefur beint sjónum að þremur meginsviðum í rannsóknum sínum allan sinn vísindaferil. Í fyrsta lagi hefur hann rannsakað mengunaráhrif eldgosa, sem er afar brýnt fyrir umhverfi og lífríki, í öðru lagi hefur hann rannsakað veðrun basalts og þátt þess í kolefnishringrás jarðar. Á þessu rannsóknasviði hefur hann sýnt fram á hvernig veðrun basalts temprar loftslag jarðar. Í þriðja lagi var hann einn af upphafsmönnum og stjórnendum CarbFix-verkefnisins en hann gegndi formennsku í vísindaráði þess frá upphafi þess árið 2006 til ársins 2020. Verkefnið snýst um að binda koltvíoxíð sem steind í basaltjarðlögum og hefur árangur þess við niðurdælingu og bindingu koltvíoxíðs vakið heimsathygli.
Sigurður Reynir segir frá rannsóknum sínum.
„Gas í grjót“ kallar Sigurður Reynir þau miklu afrek sem unnin hafa verið á vettvangi CarbFix-verkefnisins og frá 2020 innan Carbfix-fyrirtækisins þar sem fyrrverandi doktorsnemar og nýdoktorar CarbFix-verkefnisins eru leiðandi.
„Þetta getur verið hluti af því að leysa loftslagsvandann sem blasir við okkur. Til þess að verða kolefnishlutlaus árið 2050 þurfum við að minnka losun koltvíoxíð út í andrúmsloft en það bara dugar ekki. Við þurfum því að taka koltvíoxíð sem kemur úr kola- og gasorkuverum, iðjuverum eins og álverum og kísiliðjum, fanga það og koma því niður í jörðina og binda það þannig að það fari úr kolefnishringrásinni. Að minnsta kosti í hundruð ef ekki milljónir ára,” segir Sigurður Reynir.
Heimsþekkt og virt akademía
Bandaríska lista- og vísindaakademían (AAA&S ) er í senn samfélag sem heiðrar framúrskarandi vísindamenn, listamenn og leiðtoga og leiðir saman vísindamenn og sérfræðinga úr ólíkum vísinda-, lista- og starfsgreinum til að takast á við áskoranir sem snerta samfélög um allan heim.
Akademían var sett á laggirnar árið 1780 og meðal þeirra sem kjörin hafa verið í hana má nefna George Washington, Charles Darwin, Albert Einstein, Martin Luther King, Jr., Georgiu O’Keeffe og Wislawa Szymborska. Sigurður Helgason, stærðfræðingur og prófessor við MIT-háskólann í Bandaríkjunum, var einnig félagi í AAAS, en hann lést í desember síðastliðnum.
En þetta er ekki eina viðurkenningin sem Sigurður Reynir hlýtur þessi dægrin því sl. vor hann var kjörinn alþjóðlegur félagi í Bandarísku þjóðarakademíunni í raunvísindum (International Member, U.S. National Academy of Sciences, NAS ). Formleg inntaka í þá akademíu verður í Washington D.C. næsta vor. Auk Sigurðar Reynis er Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskar erfðagreiningar, félagi í NAS.
Sigurður Reynir lauk BS-gráðu í jarðfræði frá Háskóla Íslands árið 1980 og doktorsprófi í jarðefnafræði frá Johns Hopkins University í Bandaríkjunum árið 1985. Frá þeim tíma hefur hann starfað sem fræðimaður, vísindamaður og síðar rannsóknaprófessor við Jarðvísindastofnun Háskólans. MYND/Kristinn Ingvarsson
Kom aldrei til greina að verða annað en jarðfræðingur
Aldrei kom annað til greina hjá Sigurði Reyni en að verða jarðvísindamaður. Hann er Vestur-Skaftfellingur og ættaróðalið Þykkvabæjarklaustur kúrir í farvegi Kötluhlaupa. Föðurafi hans hleypti á hesti undan Kötluhlaupinu 1918, móðurafi hans frá Reyni í Mýrdal fór í fyrsta könnunarleiðangurinn upp í Kötlugjá vorið eftir gosið og Gísli, faðir Sigurðar, sem þá var mjólkurbílstjóri í Vík, keyrði í gegnum gosmökkinn frá Heklugosinu árið 1947. „Eigum við ekki að segja að ég hafi fengið áhugann á jarðfræði með móðurmjólkinni,“ segir Sigurður Reynir og hlær.
Afi Sigurðar Reynis, Brynjólfur Oddsson, er annar mannanna ísjakanum á ofangreindri mynd sem Kjartan Guðmundsson tók rúmum mánuði eftir Kötluhlaup árið 1918. Brynjólfur var þá næst hæsti maður landsins, 2,04 á hæð, en hann má sín lítils gagnvart hrikalegum jakanum sem er talinn vera um 35 metrar á hæð.
Hér í fréttinni má horfa á myndbandsviðtal við þennan virta vísindamann sem hefur ekki aðeins hlotið framangreindar viðurkenningar heldur einnig alls kyns verðlaun fyrir störf sín. Þannig hefur hann t.d. verið kjörinn félagi (e. Fellow) hjá Alþjóðasamtökum í jarðefnafræði auk bandarísku og evrópsku samtakanna á sama sviði.
Þá hlaut Sigurður Reynir m.a. Clair C. Patterson verðlaun Jarðefnafræðisamtaka Bandaríkjanna árið 2018 sem eru ein af virtustu viðurkenningum sem veittar eru í jarðefnafræði. Sigurður hlaut verðlaunin fyrir rannsóknir á áhrifum eldgosa á umhverfið annars vegar og á bindingu koltvíoxíðs í bergi hins vegar.
Þá hlaut Sigurður Reynir íslensku fálkaorðuna fyrir framlag til íslenskra jarðvísinda og kolefnisbindingar árið 2020.
Sigurður Reynir lauk BS-gráðu í jarðfræði frá Háskóla Íslands árið 1980 og doktorsprófi í jarðefnafræði frá Johns Hopkins University í Bandaríkjunum árið 1985. Frá þeim tíma hefur hann starfað sem fræðimaður, vísindamaður og síðar rannsóknaprófessor við Jarðvísindastofnun Háskólans.
