Skip to main content

Grunnskólakennsla með áherslu á upplýsingatækni og miðlun

Grunnskólakennsla með áherslu á upplýsingatækni og miðlun

Menntavísindasvið

Grunnskólakennsla með áherslu á upplýsingatækni, nýsköpun og miðlun

B.Ed. gráða – 180 einingar

Viltu verða kennari? Námið hefur það að meginmarkmiði að undirbúa nema fyrir kennslu náttúrufræðigreina í grunnskólum og nýtingu upplýsingatækni í skólastarfi. Námið er í nánum tengslum við vettvang og vettvangsnám er samþætt fræðilegum undirbúningi fyrir frekara nám og starf í grunnskóla.

Í flestum námskeiðum er hægt að velja annað hvort staðnám eða fjarnám með staðbundnum lotum. Mætingarskylda er í staðlotur og vettvangsnám. Meginregla er að í staðnámi séu vikulegir tímar og í fjarnámi séu staðbundnar lotur tvær á misseri.

Skipulag náms

X

Upplýsingatækni í námi og kennslu (SNU104G)

Hvað er eiginlega upplýsinga- og tæknimennt og til hvers er vísað þegar rætt er um upplýsinga- og þekkingarsamfélag, upplýsinga- og tæknilæsi, stafræna efnisgerð og margmiðlun, miðlalæsi eða fjölhátta læsi, stafræn samskipti og námssamfélög; stafræna þátttöku í lýðræðissamfélagi, leikjamenningu og leikheima, forritunarhugsun og forritun við hæfi barna og unglinga, smiðjuvinnu sem hverfist um tækni og sköpunarsmiðjur?

Hvenær komu tölvur fyrst inn í íslenska grunnskóla, hvaða hindranir komu þar við sögu, hvaða tækifæri fylgja tæknivæðingu í skólastarfi og hvernig er „stafræna landslaginu“ nú háttað í skólakerfinu? Hver er þáttur upplýsingatækni og miðlunar í stefnumótun og námskrá og hvernig er tengslum háttað við önnur námssvið, lykilhæfni og grunnþætti menntunar?

Við skoðum þessi viðfangsefni í innlendu og alþjóðlegu samhengi en leggjum á það mesta áherslu að nemar fái tækifæri til að fást við hagnýt og skapandi verkefni af margvíslegu tagi, prófa tæknilega möguleika og stafræn verkfæri sem bjóða upp á áhugaverð tækifæri í námi og kennslu.

Nemar efla færni sína á þessu sviði og horfa til hagnýtra möguleika á vettvangi og þeirra tækifæra sem felast í nýrri tækni til starfsþróunar. Áhersla er lögð á myndun öflugs námssamfélags sem tekur virkan þátt á námskeiðinu og deilir hugmyndum og reynslu á neti og í menntabúðum. Nemar leita svara við spurningum sem vakna og skoða í sameiningu ýmsar áskoranir og tækifæri sem felast í nýtingu upplýsingatækni í skólastarfi.

X

Stærðfræði I (SNU101G)

Á námskeiðinu kynnast kennaranemar meginmarkmiðum náms í stærðfræði í grunnskóla. Fjallað er um hvað felst í stærðfræðinámi og hvernig styðja má grunnskólanemendur við stærðfræðinám.

Nemendur læri hvernig fjölbreyttar leiðir í kennslu geta stuðlað að því að skilningur nemenda á stærðfræðilegum hugtökum styrkist.

Fjallað verður um hlutverk stærðfræðikennarans og hæfni sem hann þarf að búa yfir.

Nemar kynnast beitingu upplýsingatækni við nám og kennslu.

X

Fræðileg skrif og gagnrýninn lestur (ÍET102G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að búa nemendur í háskólanámi undir lestur og ritun fræðilegra texta og þjálfa þá í gagnrýnum lestri enda er hvort tveggja grundvallaratriði í öllu háskólanámi.  

 

Fjallað verður um ýmsar tegundir fræðilegs efnis og framsetningar á því. Nemendur kynnast helstu einkennum fræðilegra skrifa og læra hvað felst í ritstýrðum og/eða ritrýndum textum. Nemendur öðlast þjálfun í að lesa, greina og meta slíka texta. Rætt verður um sjálfstæð, gagnrýnin og heiðarleg vinnubrögð ásamt því sem fjallað verður um höfundarrétt, ritstuld og falsfréttir. 

 

Nemendur öðlast færni í að vinna efni upp úr fræðilegum texta, svo sem útdrætti, og að flétta saman heimildir við eigin texta. Rætt verður ítarlega um fræðilegar ritgerðir á háskólastigi og nemendur fá þjálfun við gerð slíkra ritgerða. Þá verður fjallað um viðeigandi málnotkun í fræðilegum skrifum og hún þjálfuð. 

 

Fjallað verður sérstaklega um heimildaleit og heimildamat; gæði heimilda og hvernig greina megi vandaðar heimildir frá óvönduðum. Þá fá nemendur þjálfun í heimildaskráningu. Einnig verða nemendur þjálfaðir í að nota heimildir í eigin skrifum og greina milli eigin raddar og heimildarinnar sjálfrar.

X

Íslenska í skólastarfi I (ÍET103G)

Í námskeiðinu verður fjallað um íslenska menningu og bókmenntir í víðum skilningi og þátt þeirra í almennri málnotkun sem og í málheimi ólíkra faggreina innan skólakerfisins.

Fengist verður við grundvallarhugtök í bókmenntafræði, orðræðugreiningu og menningarfræði og gefin dæmi um fjölbreyttar leiðir og miðla við kennslu sem stuðla að skilningi og áhuga grunnskólanema á eigin menningu og annarra.

Kennaranemar fá tækifæri til að lesa fagurbókmenntatexta úr fortíð og nútíð og setja í samhengi við eigin reynsluheim og kennslu ólíkra faggreina í framtíðinni.

Fjallað verður um fjölbreytta texta, jafnt fagurbókmenntir sem nytjatexta og afþreyingartexta, með það að markmiði að nemendur geri sér grein fyrir því að tungumálið er það verkfæri sem við notum í öllu okkar daglega lífi og námi þvert á námsgreinar. Í námskeiðinu verður leitast við að greina þau djúpu lög merkingar sem finna má í ólíkum textum og búa nemendum í hendur verkfæri til að greina texta í umhverfi sínu á sjálfstæðan og gagnrýninn hátt.

Í fyrirlestrum kennara og verkefnum kennaranema verður sjónum beint að því hvernig samþætta má ólíkar námsgreinar grunnskólanna. Þannig verður einblínt á þann þátt kennarastarfsins sem felur í sér að kenna ólíkar námsgreinar á íslensku. Nemendum gefst því tækifæri til að ígrunda þátt tungumálsins í ólíkum greinum, t.d. samfélagsfræði, stærðfræði og raungreinum, erlendum tungumálum, og ekki síst í listgreinum, t.a.m. myndmennt og leiklist.

X

Inngangur að kennslufræði grunnskóla (KME102G)

Um er að ræða inngangsnámskeið í kennslufræði, ætlað verðandi grunnskólakennurum. Hér eru hugmyndir, aðferðir og hugtök kynnt til sögunnar, sem fá svo ítarlegri umfjöllun og meðferð í síðari kennslufræðinámskeiðum (NK-námskeiðum). Meginmarkmið er að veita nemendum innsýn í kenningar og rannsóknir um nám og kennslu í skóla án aðgreiningar, auk þess að gefa mynd af störfum og starfsumhverfi grunnskólakennara. Áhersla er lögð á tengsl við starfsvettvang og að nemendur tengi viðfangsefni námskeiðsins eigin reynslu og viðhorfum og leggi grunn að eigin starfskenningu. Mikilvægar hugmyndir, hugtök og viðfangsefni: Námskenningar, menntarannsóknir, nám-nemandi-námsaðstæður, kennsluhættir og kennsluáætlanir, samskipti og samstarf, kennarinn sem fagmanneskja, starfskenning og starfsuhverfi kennara, lagarammi, reglugerðir og námskrár sem snerta skyldunám.

Vinnulag: Fyrirlestrar, málstofur, skapandi viðfangsefni og margvísleg verkefni unnin einstaklingslega eða í samvinnu við aðra. Tengsl við vettvang.

X

Tækni og nýsköpun í kennslustofu nýrra tíma (SNU206G)

Á námskeiðinu beinum við sjónum að því hvernig nýta má stafræna tækni, sveigjanlegt námsumhverfi og eflandi kennslufræði til að ýta undir atbeina nemenda og sköpunarkraft. Fjallað er um nýsköpunarmennt og þá kennslufræði sem henni tengist, áherslu á atbeina og framtak nemenda og kennara, samvinnu og teymiskennslu, innsæi og sköpun, gagnrýna nálgun og ígrunduð vinnubrögð í hvetjandi umhverfi. Dregið er fram hvernig tæknin sem verkfæri og viðfang geta leitt fram og stutt skólastarf þar sem áhrif nemenda, framlag og sýn fá að njóta sín. Við beinum sjónum að umhverfi náms og kennslu á neti og fæti, nýjum skólabyggingum, skólalóðum, vettvangsferðum og útikennslu, opnum og sveigjanlegum kennslurýmum í sögulegu ljósi, húsbúnaði og húsakynnum náms og kennslu, alltaf með þátt tækninnar og tækifæri henni tengd í huga. Sérstakri athygli verður beint að þætti list- og verkgreina þegar kemur að nýsköpun og samþættingu námsgreina um skapandi verkefni en einnig stöðu og hlutverki bókasafna, upplýsingavera og smiðjuvinnu í skóla- og frístundastarfi á nýjum tímum. Í vettvangsnáminu er lagt kapp á að nemar kynni sér þessa þætti sem best, gaumgæfi umhverfi náms og kennslu frá öllum hliðum, velti fyrir sér athafnakostum og þróunarmöguleikum tengdum stafrænni tækni og stafrænu námsumhverfi í samspili við önnur gögn og verkfæri en einnig húsbúnað, húsakynni og ytra umhverfi skóla. Lögð er rík áhersla á að nemar deili hugmyndum sínum og kynnum af skólastarfi með félögum sínum á námskeiðinu með ýmsu móti.

X

Íslenska í skólastarfi II (ÍET204G)

Í námskeiðinu verður íslenska og fjölbreyttar birtingarmyndir hennar í forgrunni, með sérstaka áherslu á notkun hennar innan skólastofunnar óháð faggrein, en einnig verður horft til þess hvað einkennir mál hverrar faggreinar og orðaforða hennar.  

 

Fjallað verður um mál kennaranema sjálfra og hvernig þeir lærðu það. Einnig verður komið inn á málnotkun kennaranema og hvernig þeir laga sig að aðstæðum, hvort sem er í óformlegu spjalli á samfélagsmiðlum eða í formlegri ritun, og það sett í samhengi við þau málsnið sem kennari þarf að nota þegar hann talar við nemendur við ólíkar aðstæður. Í tengslum við það fá kennaranemar þjálfun í að fjalla um eigin málnotkun og annarra með viðeigandi hugtökum.

 

Orðaforði málsins og þrískipting hans verður til sérstakrar umfjöllunar, þar sem lagt verður upp úr því að tengja við hugtakanotkun og málfar ólíkra námsgreina grunnskólans og kennslu þeirra, og þá ekki hvað síst með tilliti til ólíkrar getu grunnskólanema í tungumálinu, hvort sem um er að ræða nemendur með íslensku sem fyrsta eða annað mál.

X

Stærðfræði II (SNU204G)

Á námskeiðinu styrkja nemar tök sín á völdum þáttum úr stærðfræði, þar á meðal talnafræði og rúmfræði. Jafnframt er fjallað um talnaritun og reikning.

Áhersla er lögð á fjölbreytni og sjálfstæði í leit að lausnum á stærðfræðilegum þrautum. Nemendur kynnist því  hvernig fjölbreyttar leiðir í kennslu geta stuðlað að auknum skilningi nemenda á stærðfræðilegum hugtökum.

X

Kennslufræði grunnskóla (KME206G)

Námskeiðið miðar að því að kennaranemar öðlist þekkingu og leikni í almennri kennslufræði og hæfni til að kenna grunnskólanemendum.

  • Áhersla er á kennsluhætti og kennsluaðferðir í grunnskólum, námsumhverfi og bekkjarstjórnun, og leitað er svara við spurningunni um hvað einkenni árangursríka kennslu.
  • Athygli er beint að einkennum aldursstiga grunnskóla, yngsta- mið- og efsta stigi eða unglingastigi, og kynntar leiðir til að örva þroska og koma til móts við ólíkar þarfir nemenda í skóla án aðgreiningar.
  • Fjallað verður um samvinnu og samskipti nemenda, teymisvinnu og teymiskennslu kennara, en einnig tengsl heimila og skóla og þátttöku foreldra í námi barna sinna.
  • Kennaranemar fá þjálfun í framsögn og raddvernd, tjáningu og framkomu.
  • Með vettvangsnámi fær kennaranemi æfingu í að skipuleggja fjölbreytt nám, útfæra kennsluaðferðir, nýta upplýsingatækni og leggja mat á reynslu sína.
X

Þroska- og námssálarfræði (KME301G)

Tilgangur þessa námskeiðs er að nemendur öðlist heildarsýn á þroska barna frá fæðingu og fram á unglingsár.

Inntak/viðfangsefni:
Fjallað verður um þær breytingar sem verða á þroska barna á mismunandi sviðum og aldursskeiðum og helstu kenningar sem notaðar hafa verið til að varpa ljósi á þessar breytingar. Fjallað verður um vitsmunaþroska, tilfinningaþroska og þróun tilfinningalegra tengsla, félagsþroska, þróun sjálfsmyndar og siðferðisvitundar. Námskenningum og vistfræðilegum kenningum (ecological approach) verður einnig gerð skil. Rætt verður um orsakir og eðli einstaklingsmunar, samfellu í þroska og sveigjanleika þroskaferlisins. Tengsl náms og þroska, áhugahvöt og áhrif uppeldis, menningar og félagslegra aðstæðna á þroska barna verða einnig til umfjöllunar. Áhersla verður lögð á gildi þroskasálfræðinnar í uppeldis- og skólastarfi.

Vinnulag:
Kennsla fer fram í fyrirlestrum og umræðu/verkefnatímum. Í umræðu/verkefnatímum fá nemendur þjálfun í að ræða námsefnið á gagnrýninn hátt.

X

Tölvuleikir, leikheimar og leikjamenning (SNU019G)

Fjallað verður um tölvuleiki í námi og kennslu með sérstakri áherslu á leikheima og netleiki og opna leikvanga á netinu og tengsl slíkra leikja við nám og tómstundastarf. Leikjamenning verður skoðuð, flokkunarkerfi og einkenni tölvuleikja, vægi þeirra í tómstundamenningu og tengsl við þjóðfélagsmál. Sérstaklega verður skoðað jafnréttissjónarhorn í tölvuleikjum og tölvuleikjamenningu og ýmis álitamál til dæmis tengd kynferði, ávanabindingu og/eða spilafíkn.  Unnið verður með  verkfæri til að smíða kennsluleiki/námsleiki og fjallað um þróun á „leikjun“ (e. gamification) í námi. Fjallað verður um námsleiki í ýmis konar tölvuumhverfi, jafn þrívíddarheimi á Interneti og leiki sem nota snjalltölvur eða síma.

Námskeiðið verður með fjarkennslusniði

X

Námskrá og námsmat (KME402G)

Námskeiðið miðar að því að nemendur öðlist þekkingu, leikni og hæfni sem snýr að námskrárfræðum og námsmati og geti beitt þekkingu sinni á því í skólastarfi. 

Nemendur kynnast lykilhugtökum námsmats- og námskrárfræða. Fjallað er um áherslur og hugmyndastefnur sem greina má í opinberum námskrám, lögum, reglugerðum og öðrum stefnuritum. Þætti sérfræðinga (kennara, stjórnenda og fleiri) í námskrárgerð og þróun skólanámskrár eru gerð skil og þar með einnig við gerð námsáætlana fyrir námshópa, bekki eða einstaka nemendur.

Fjallað er um forsendur, tilgang og aðferðir við mat á námi og námsárangri (sbr. leiðsagnarmat, lokamat, gerð prófa og annarra matstækja og notkun einkunna og vitnisburða). Lögð er áhersla á að nemendur kynnist helstu hugtökum og aðferðum í námsmatsfræðum.

Nemendur lesa og ræða einnig um álitamál og ólíka hugmyndafræðilega strauma sem tengjast grundvallarspurningum um tilgang og markmið skyldunáms.

Vinnulag á námskeiðinu felst í lestri greina og bókakafla, fyrirlestrum, kynningum, umræðum í málstofum og hópverkefnum.

X

Þemavinna með upplýsinga- og samskiptatækni (SNU002G)

Þemavinna (project based learning) er námsaðferð þar sem nemendur öðlast ákveðna þekkingu og færni með því að vinna saman að tilteknu verkefni í lengri tíma en almennt tíðkast
í skólum. Þeir leita svara við flókinni spurningu, finna lausn
á vandamáli, útbúa eða skapa eitthvað sem reynir á getu þeirra og hugkvæmni.
Þátttakendur á þessu námskeiði leggja á ráðin um þau verkefni sem ráðist er í, hvernig þeir skipuleggja vinnu sína og með hvaða hætti þeir nota upplýsinga- og samskiptatækni til afla upplýsinga eða efnis, vinna úr því og koma því á framfæri. Brýnt er að þátttakendur hafi mikinn áhuga á að leita svara hverju sinni, telji mikilvægt að leysa ákveðið vandamál eða skapa frumlegt verk.
Í verkefnum af þessu tagi reynir mikið á samvinnu, frumkvæði, lausnaleit og opna eða fjölþætta nálgun. Jafnframt kemur gagnrýnin og skapandi hugsun mjög við sögu. Verkið sem verður til ‒ sem gæti til dæmis verið stuttmynd, útvarpsleikrit, vefur eða söngleikur ‒ verður gert aðgengilegt fyrir íslenskan almenning eða, eftir atvikum, netverja hvar sem þeir búa.
Unnin verða tvö verkefni. Vinna við það fyrra stendur í einn til einn og hálfan mánuð en það síðara stendur yfir í tvo og hálfan til þrjá mánuði.

X

Netnám og opin menntun (SNU014G)

Á námskeiðinu er fjallað um netið sem vettvang náms og fræðslu með áherslu á gervigreind, námssamfélög, sjálfsnám og stafræna þátttöku eða borgaravitund. Nemendur fræðast um hvernig óformlegt og óformað nám á sér stað í netumhverfi, þar sem einstaklingar sækja sér þekkingu sem er ekki bundin við hefðbundna kennslu eða námskrá. Sérstaklega verður lögð áhersla á hönnun formlegs námsefnis og námsumhverfis sem styður við óformlegt og óformað nám á netinu. Rýnt verður í kenningar og hugmyndir um óformlegt og óformað nám, svo sem sjálfsákvarðað nám (e. heutagogy, self-determined learning), dreifða vitsmuni (e. distributed cognition) og nám sem byggist á tengslamyndun og uppbyggingu þekkingar- og reynslunets (e. connectivism). Einnig verður fjallað um stafræna borgaravitund (e. digital citizenship) upplýsingalæsi og ýmsar áskoranir sem tengjast netnotkun í nútíma samfélagi. Verklegir þættir námskeiðsins snúast um gerð og notkun opins námsefnis og hugbúnaðar, hönnun námsumhverfis á netinu, sem og skoðun á því hvernig gervigreind getur haft áhrif á nám og kennslu í daglegu lífi.

Þátttakendur munu þróa stafrænar ferilmöppur til að endurspegla sitt persónulega námsferli og munu læra að meta og nýta tækni til að styðja við og efla eigið nám. Námskeiðið er hannað til að vera aðgengilegt og sveigjanlegt, með því að bjóða upp á fjölbreytta verkefnavinnu sem hægt er að laga að þörfum og áhugasviði hvers nemanda. Meðal annars munu nemendur velja sér opið netnámskeið (MOOC) á þeirra áhugasviði sem þeir ljúka sem hluta af námskeiðinu.

X

Upplýsingatækni og miðlun á vettvangi I (SNU007G)

Viltu kynnast af eigin raun hvernig upplýsinga- og tæknimennt er útfærð og upplýsingatækni er nýtt í grunnskólum á skapandi hátt? Hvar eru spennandi verkefni í gangi í skólum þar sem spjaldtölvur og fartækni koma við sögu? Hvar eru góðar fyrirmyndir um stafræna efnisöflun, miðlun, myndgerð og sköpun? Hvar eru dæmi um áhugaverð samskipti nemenda og samvinnu kennara í rafrænu samstarfi skóla? Hvar er verið að efla upplýsinga- og miðlalæsi, samfélagsþátttöku eða forritunarkunnáttu?
Nemendur á þessu námskeiði verja sem nemur 3 einingum í vettvangsnám og fá jafnframt tækifæri til að fara í styttri vettvangsheimsóknir í skóla eða til kennara hér á landi. Mögulega eiga þeir þess líka kost að kynnast kennurum og kennaranemum erlendis á vettvangi skóla í rafrænu samstarfi kennaramenntastofnana í nokkrum löndum. Þeir halda leiðarbók og deila reynslu sinni með öðrum nemendum. Þeir kynnast fræðilegum og hagnýtum þáttum sem tengjast skipulagi kennslu og gerð kennsluáætlana þar sem tengd er saman tækni og inntak á kennslufræðilegum grunni.
Námskeiðið er á kjörsviði í upplýsingatækni og miðlun og þar fá nemendur að prófa valin verkefni á vettvangi grunnskólans undir handleiðslu kjörsviðskennara og viðtökukennara. Kennaranemar á öðrum kjörsviðum og aðrir hópar eru einnig velkomnir og til greina kemur að nemendur vinni saman þvert á námssvið við mótun verkefna og kennslu þar sem upplýsinga- og tæknimennt er fléttuð saman við aðrar námsgreinar. Ennfremur getur gefist kostur á að skipuleggja vettvangsreynslu með öðrum hætti og tengja hana fjarkennslu, tilraunum um nýjan búnað, rannsóknarvinnu og þróunarstarfi í skólum eða í samvinnu við stofnanir og fyrirtæki sem tengjast menntamálum með einhverjum hætti.

X

Leikur, tækni og sköpun (SNU003G)

Námskeiðið fjallar um skapandi starf með börnum þar sem stuðst er eða fengist við stafrænan búnað og tækni. Nemar rýna og ræða les- og myndefni sem lýtur að sköpun með stafrænni tækni í leik- og grunnskólum. Þeir kynnast lýsandi dæmum í starfi valinna skóla og ígrunda færar leiðir til að beita upplýsingatækni og miðlun með ungum nemendum á frjóan hátt. Nemar spreyta sig á teikningu og skapandi myndvinnslu í stafrænu umhverfi með stafræna sögugerð fyrir augum. Þeir myndskreyta og hljóðsetja sögur ætlaðar börnum og setja sig í spor ungra nemenda í skapandi starfi þar sem reynir á listræna framsetningu í hljóði, mynd og hreyfingum. Greint er frá frumkvöðlum um forritun fyrir börn og bent á leiðir til að útbúa einfalt efni, sögur og leiki í myndrænu forritunarumhverfi. Fjallað er um valdar tæknilausnir sniðnar að ungum nemendum til að varpa ljósi á tæknihönnun, forritun og sjálfvirkni. Nemar kynnast lítillega kennslu um slíkan búnað á vettvangi og fá sjálfir að spreyta sig á glímu við hann. Kynntar eru leiðir til að tengja myndræna forritun og leikföng hönnun og nýsköpun úr ýmsum efniviði með hagnýt not eða listræna sköpun í huga. Fjallað er um nýsköpun og nýsköpunarmennt sem viðfangsefni í skólastarfi og greint frá starfi í sköpunarsmiðjum. Kynntur er búnaður sem nota má við leiserskurð í ýmsan efnivið, skurð og brot í pappír, teikningu og prentun í þrívídd og vinnu með textíl. Nemar lýsa vinnu sinni og tilraunum með tæknileikföng og nýsköpunarbúnað í myndum og myndskeiðum studdum texta og einfaldri vefsíðugerð.

X

Upplýsingatækni og miðlun á vettvangi II (SNU011G)

Viltu kynnast af eigin raun hvernig upplýsinga- og tæknimennt er útfærð og upplýsingatækni er nýtt í grunnskólum á skapandi hátt? Hvar eru spennandi verkefni í gangi í skólum þar sem spjaldtölvur og fartækni koma við sögu? Hvar eru góðar fyrirmyndir um stafræna efnisöflun, miðlun, myndgerð og sköpun? Hvar eru dæmi um áhugaverð samskipti nemenda og samvinnu kennara í rafrænu samstarfi skóla? Hvar er verið að efla upplýsinga- og miðlalæsi, samfélagsþátttöku eða forritunarkunnáttu?
Nemendur á þessu námskeiði verja sem nemur 3 einingum í vettvangsnám og fá jafnframt tækifæri til að fara í styttri vettvangsheimsóknir í skóla eða til kennara hér á landi. Mögulega eiga þeir þess líka kost að kynnast kennurum og kennaranemum erlendis á vettvangi skóla í rafrænu samstarfi kennaramenntastofnana í nokkrum löndum. Þeir halda leiðarbók og deila reynslu sinni með öðrum nemendum. Þeir kynnast fræðilegum og hagnýtum þáttum sem tengjast skipulagi kennslu og gerð kennsluáætlana þar sem tengd er saman tækni og inntak á kennslufræðilegum grunni.
Námskeiðið er á kjörsviði í upplýsingatækni og miðlun og þar fá nemendur að prófa valin verkefni á vettvangi grunnskólans undir handleiðslu kjörsviðskennara og viðtökukennara. Kennaranemar á öðrum kjörsviðum og aðrir hópar eru einnig velkomnir og til greina kemur að nemendur vinni saman þvert á námssvið við mótun verkefna og kennslu þar sem upplýsinga- og tæknimennt er fléttuð saman við aðrar námsgreinar. Ennfremur getur gefist kostur á að skipuleggja vettvangsreynslu með öðrum hætti og tengja hana fjarkennslu, tilraunum um nýjan búnað, rannsóknarvinnu og þróunarstarfi í skólum eða í samvinnu við stofnanir og fyrirtæki sem tengjast menntamálum með einhverjum hætti.

X

Forritun og tæknismiðjur (SNU010G)

Nemendur læra einföld forritunarmál og hvernig fella má forritun og vinnu í tæknismiðjum (makerspaces, fablabs)  inn í nám. Fjallað verður um forritunarkennslu í skólum, hugmyndir og kenningar um forritun í skólanámi og tengsl við tækniþróun og atvinnulíf. Einnig verður fjallað um forritun fyrir snjalltæki (app) og kynnt námsverkfæri til að búa til slík forrit.  Einkum verður unnið með myndræn forritunarmál sem hæfa til margs konar nota í  námi og kennslu og sem geta tengst ýmis konar jaðartækjum.

Horft verður til framtíðar og skoðuð sú þróun þegar stafrænn heimur og stýringar á hlutum renna saman (IoT, Internet of things). Unnið verður með hugmyndir um námssmiðjur og námsrými sem henta við nemendamiðað nám þar sem nemendur skapa og vinna með stafræna hluti og virkni í tvívíddar- og þrívíddarheimi og raunverulegum tækjum.

Fjallað verður um hugmyndafræði og kenningar og samfélagsumræðu varðandi „Internet of Things“  og  „gerenda“menningu (maker culture).  Skoðaðar eru breytingar á framleiðslutækni í persónumiðaða framleiðslu, fjarstýrð og sjálfstýrð verkfæri svo sem dróna og tölvuföt (wearable technology), útbúnað til að skapa sýndarveruleika og möguleika slíkra verkfæra í námi og kennslu.

X

Inngangur að enskukennslu (ÍET202G, ÍET402G)

Farið verður yfir þróun tungumálakennslu undanfarinna áratuga og sjónum einkum beint að þekkingu og skilningi á þeim straumum og stefnum sem nú eru efst á baugi. Fjallað verður um hugtök, kenningar, aðferðir og þá þætti sem stuðla að fagmennsku tungumálakennarans og nemendur öðlast reynslu í að ígrunda eigin afstöðu og hugmyndir. Kynntar verða rannsóknir á tungumálanámi og kennslu og fjallað sérstaklega um nemendamiðaða kennslu.

Námskrá í ensku verður yfirfarin og greind. Kennaranemar fá tækifæri til að skoða og meta kennslu á myndböndum og þjálfast í að ígrunda eigin hugmyndir um kennslu og eigin reynslu af tungumálanámi.

Vinnulag:
Vinna í námskeiðinu krefst virkrar þátttöku og mikið verður lagt upp úr lestri nemenda og úrvinnslu úr lesefni, umræðum, hópa- og einstaklingsvinnu og dæmakennslu.

X

Enskukennsla fyrir unga byrjendur (ÍET202G, ÍET402G)

Viðfangsefni:

Fjallað verður um markmið, leiðir og aðferðir, einkum þær sem tengjast hlustun, töluðu máli, leikjum, söngvum og leikrænni tjáningu. Einnig verður fjallað um lestur, orðaforða, ritun og námsmat að því marki sem hæfir ungum byrjendum. Lögð verður áhersla á að viðfangsefni barna í tungumálanámi þurfi að vera í samræmi við þroska þeirra. Námskrá og námsefni verður skoðað og nemar fá þjálfun í skipulagningu kennslustunda og þemavinnu. Hugað verður að leiðum til að samþætta enskukennslu öðrum námsgreinum. Hluti þessa námskeiðs fer fram á vettvangi yngri bekkja grunnskólans. Í vettvangsnáminu fá kennaranemar þjálfun í gerð kennsluáætlana og þjálfun í að leggja fyrir verkefni af ýmsum toga sem taka mið af þörfum byrjenda. Nemar sem eru undanskildir vettvangsnámi (t.d. BA nemar) vinna önnur verkefni í stað æfingakennslu. Ígrundun er snar þáttur í náminu og liður í að þróa starfskenningu kennaranema.

Vinnulag:
Vinna í námskeiðinu krefst virkrar þátttöku og mikið verður lagt upp úr lestri og úrvinnslu úr lesefni, umræðum, hópa- og einstaklingsvinnu og dæmakennslu.

X

Íslenska sem kennslugrein I (ÍET104G, ÍET205G)

 Í námskeiðinu verður lagður grunnur að fræðilegri þekkingu verðandi íslenskukennara á  íslenskum bókmenntum til undirbúnings kennslu þeirra í grunnskóla. Lögð verður áhersla á að efla nemendur sem sjálfstæða lesendur bókmennta af fjölbreyttu tagi. Einnig verður fengist við talað mál, hlustun, áhorf, lestur og ritun á fræðilegum grundvelli og með hagnýtum verkefnum. Í námskeiðinu er fjallað um virka hlustun og virkt áhorf og nemendur þjálfaður í að miðla þekkingu sinni í töluðu máli og til að nýta fjölbreytta miðla til að efla þessa þætti hjá sjálfum sér.

Fjallað verður um samtímabókmenntir fyrir börn og fullorðna sem og frásagnir í öðrum miðlum svo sem í leikhúsi og kvikmyndum.  Unnið verður með almennar greiningaraðferðir og læsi þjálfað til skilnings og túlkunar. Lögð verður áhersla á hvernig textar geta skapað umræðu um siðferðileg hugtök og álitamál. Jafnframt verða bókmenntatextar lesnir með það fyrir augum að nemendur njóti þeirra og deili lestrarreynslu sinni með öðrum.

Kennaranemar fást við að greina talmál frá ritmáli á fræðilegan hátt og þjálfast í að vinna með ólíkar gerðir talaðs máls og texta á mismunandi textasviðum.

X

Íslenska sem kennslugrein II (ÍET104G, ÍET205G)

Í námskeiðinu verður lögð áhersla á hagnýtingu fræðilegrar þekkingar kennaranema í íslensku. Nemendur verða þjálfaðir í fjölbreyttum leiðum og aðferðum við íslenskukennslu sem eiga að stuðla að auknum skilningi og áhuga á viðfangsefnum í íslensku. Einnig verður fjallað um skipulag og undirbúning kennslu sem og námsmats.

Fjallað verður um þá þætti í íslenskukennslu sem snúa að málfræði og ritun. Einnig verður fjallað um grunnþætti menntunar og hvernig kennaranemar geta fléttað þá inn í íslenskukennslu sína. Áhersla verður lögð á þjálfun í að vinna með hæfniviðmið og matsviðmið fyrir íslensku og stuðla að stígandi í kennslu í meginþáttum kennslugreinarinnar. 

Kennaranemar fá æfingu í að nálgast viðfangsefni sín í íslenskukennslu á gagnrýninn hátt og að hagnýta sér rannsóknir og fræðileg skrif. Þeir hljóta einnig reynslu af því að vinna á gagnrýninn hátt með fyrirliggjandi kennsluefni og bera saman við núgildandi aðalnámskrá í því augnamiði að þróa eigin kennslu og kennsluhætti. Jafnframt verður til umfjöllunar samþætting íslensku við aðrar faggreinar.

Fjallað verður um hvernig kennarar geti skipulagt kennslu út frá forsendum fjölbreytts nemendahóps þannig að grunnskólanemar fái tækifæri til að nálgast viðfangsefni í íslensku út frá eigin reynslu og áhugasviðum.

Viðfangsefni námskeiðsins verða tengd við vettvang. Kennaranemar fylgjast með kennslu; ígrunda hana og meta í samræmi við umfjöllunarefni námskeiðsins.

X

Listir I: Leiklist, myndlist, tónlist (LVG105G, LVG207G)

Viðfangsefni:  Nemendur kynnast þýðingu lista í námi barna og unglinga. Umfjöllun um leiklist, tónlist og myndlist í skólastarfi. Verkleg viðfangsefni eru þróuð út frá hugmyndum nemenda.

Vinnulag: Fjölbreyttar smiðjur sem byggja á mismunandi kveikjum og margvíslegri úrvinnslu.

X

Listir II: Leiklist, myndlist, tónlist (LVG105G, LVG207G)

Viðfangsefni:  Nemendur halda áfram að kynnast þýðingu lista í námi barna og unglinga. Umfjöllun um leiklist, tónlist og myndlist í skólastarfi á vettvangi. Fjallað verður um samþættingu listgreinanna og hvernig hægt er að vinna með myndir, hljóð, texta og sviðsetningu í skólastarfi

Vinnulag: Fjölbreyttar smiðjur sem byggja á mismunandi kveikjum og margvíslegri úrvinnslu.

X

Náttúruvísindanám og -kennsla í nærumhverfinu (SNU103G, SNU205G)

Meginviðfangsefni námskeiðsins er að nemendur kynnist fjölbreyttum leiðum í náttúrufræðikennslu í grunnskólum og öðlist færni í að skipuleggja slíka kennslu og átti sig á mikilvægi hennar. Áhersla er á náttúrufræði sem tengist daglegum reynsluheimi nemenda. Sjónum verður beint að verklegum viðfangsefnum úti og inni og möguleikum í nærumhverfi skóla. Ýmsar leiðir til að rannsaka náttúruna verða kynntar svo sem skoðun á jarðfræðilegum fyrirbærum, plöntuskoðun svo og aðferðir við að safna smádýrum og greiningar á lífverum æfðar. Nemendur fá líka reynslu af að skipuleggja útikennslu. Fjallað verður um hugtök og kenningar á sviði efnafræði sem kennd eru í grunnskólum og leiðir til að kenna þessa þætti til skilnings með mikla áherslu á verklegar tilraunir og athuganir. Þá verður nemendum kynnt tækifæri sem notkun upplýsingatækni veitir til að efla áhuga og forvitni um náttúruna.  Verklag mun taka mið af því að kennaranemar kynnist fjölbreyttum kennsluaðferðum sem reynst hafa árangursríkar í náttúrufræðikennslu. Námskrá og námsefni grunnskóla sem tengist viðfangsefni námskeiðsins verður einnig skoðað.

Á námskeiðinu verður fjallað um uppbyggingu efna, efnabreytingar, frumeindakenninguna og lotukerfið. Einnig fjallað um lifandi og dauða náttúru Íslands. Á dagskrá verða plöntur, fuglar, smádýr, ferskvatns- og fjörulífverur með áherslu á búsvæði þeirra og aðlögun að íslensku umhverfi. Fjallað verður um hafið umhverfis Ísland og þá þætti sem móta lífríkið á Íslandsmiðum. Jafnframt verða kynnt þau innri (eldvirkni) og ytri öfl (veðurfar og vatn) sem móta umhverfi landsins.

 

X

Náttúruvísindanám og –kennsla á vettvangi (SNU103G, SNU205G)

Markmið námskeiðsins er að nemendur efli kunnáttu sína á kennslufræði náttúrufræðigreina og er vettvangsnám hluti þess. Rýnt verður í hlutverk kennara í kennslu náttúrufræða og sjónum er sérstaklega beint að verklegri kennslu og hversdagshugmyndum nemenda. Þá verður sjónum meðal annars beint að möguleikum sem felast í útinámi, sýndartilraunum og notkun tækja í verklegri kennslu.

Náttúruvísindaleg viðfangsefni sem fjallað er um á námskeiðinu eru varmaorka og hitastig, varmaflutningur, nýting varmaorku og orkuferli sem tengjast efnabreytingum. Fjallað verður um veðurfar og leiðir til veðurathugunar með grunnskólanemum. Jafnframt verða skoðaðar leiðir til umhverfisvöktunar. Fræðst verður um einkenni bergtegunda á Íslandi og leiðir til greininga á þeim. Fjallað verður um samband lífvera í náttúrunni og mikilvægi lífbreytileikans í því samhengi. Skoðaðar verða sérstaklega hringrásir efna í tengslum við loftskipti lífvera. Rætt verður um íslensk spendýr og aðlögun þeirra að íslenskri náttúru. Jafnframt skoðum við aðlögun plantna og dýra að vetri og áhrif vorkomunnar á lífríkið.

X

Inngangur að kennslu samfélagsgreina (SFG101G, SFG201G)

Viðfangsefni: Námskeiðið er inngangur að kennslu samfélagsgreina með áherslu á þjálfun í rökræðum, gagnrýna hugsun og hæfni í að skoða mismunandi sjónarhorn. Á námskeiðinu vinna nemendur með forhugmyndir sínar og taka ígrundaða afstöðu til viðfangsefnanna og samtímis  er veitt innsýn í ýmis viðfangsefni sem fjallað er um í samfélagsgreinum (sbr. aðalnámskrá).

Vinnulag:  Umræður og verkefnavinna fara fram í kennslustundum á miðvikudögum í rauntíma á Zoom. Auk þessa verða rökræðutímar í hverri viku. Nemendum er skipt í hópa og mæta með sínum hópi allt misserið. Skyldumæting er í rökræðutímana (80%). Hægt verður að velja á milli rökræðutíma á staðnum í Stakkahlíð eða í rauntíma á Zoom. Hvorki miðvikudagstímar né rökræðutímar verða teknir upp.

X

Lífsskoðanir og menntun (SFG101G, SFG201G)

Viðfangsefni: Markmiðið er að þátttakendur verði meðvitaðir um ýmsa þætti sem hafa áhrif á lífsskoðun fólks og verði betur í stakk búnir að kenna samfélagsgreinar. Þrjú sjónarhorn verða til umfjöllunar. Fyrst hið persónulega og einstaklingsbundna, svo hið almenna, samfélagslega og formgerða. Síðan verða ræddir tengifletir hins persónulega og hins almenna við alþjóðlegar samþykktir eins og heimsmarkmið SÞ. Í lokin verður spurt hvernig ofangreind viðfangsefni birtast í uppbyggingu og inntaki skólastarfs, t.d. með hliðsjón af aðalnámskrá.

Í námskeiðsinu verður unnið með meginþætti lífsskoðana sem birtast meðal annars í spurningum um siðferði, trú, samfélagssýn og stjórnarfar, fjölskyldur og persónulegt nærumhverfi fólks, og hvernig réttindi og skyldur móta framtíðarsýn einstaklinga.

Vinnulag: Námskeiðinu er að mestu skipt í tveggja vikna lotur þar sem fengist er við eitt þema í hverri lotu. Fyrirlestrar verða á neti og lesefni verður aðgengilegt á Canvas í skjölum eða á nettenglum. Lokapróf gildir 40%, en verkefni og hlutapróf 60%. Námskeiðið er kennt í vikulegum kennslustundum. Fjarnemum er skylt að mæta í tiltekna tíma samkvæmt kennsluáætlun, enda hafa þeir þar ákveðið hlutverk sem ekki verður sinnt nema með þátttöku í tíma.

X

Hönnun sem uppspretta sköpunar (LVG104G, LVG206G)

Námskeiðið er kynning á kennslu og gildi uppeldismiðaðra hönnunar- og handverksgreina: Hönnun og smíði, Textíll og hönnun og Heilsuefling og heimilisfræði. Verkefnahugmyndir eru lagaðar að ólíkum faggreinum námskeiðsins. Áhersla er lögð á þekkingar- og færniþætti frá hugmynd að fullvinnslu í öllum verkþáttum námskeiðsins. Nemendur vinna viðfangsefni sem henta vel í skólastarfi og skrá vinnuferli í ljósmyndum, teikningum og í textaformi.

X

Kennslufræði hönnunar og handverks (LVG104G, LVG206G)

Markmiðið er að undirbúa kennaranema fyrir vettvangsnám í hönnunar- og handverksgreinum með áherslu á kennslufræðilega þætti. Í verkefnavali taka nemendur mið af grunnþáttum menntunar og hæfniviðmiðum faggreinanna í Aðalnámskrá grunnskóla. Í úrvinnslu verkefna er lögð er áhersla á skapandi og fagleg vinnubrögð. Nemendur fá þjálfun í gerð kennsluáætlana, kynnast fjölbreyttum kennsluaðferðum og bera saman ólíkar námsmatsleiðir í faggrein. Nemendur halda leiðarbók og kynna reynslu sína af vettvangi.

X

Algebra og rúmfræði (SNU102G, SNU207G)

Viðfangsefni eru valin atriði úr sígildri rúmfræði, hnitarúmfræði og algebru ásamt kynningu á hugbúnaði sem nýtist við rúmfræði- og algebrunám og kennslu.

Fjallað verður um grunnatriði Evklíðskrar rúmfræði;  hugtök, frumforsendur og setningar um samsíða línur, marghyrninga og hringi. Fengist er við einfaldar teikningar með hringfara og reglustiku. Einnig verður farið í atriði úr hnitarúmfræði, t.d. jöfnu hrings og kynntar lausnaraðferðir fyrir línulegar jöfnur og jöfnuhneppi, annars stigs jöfnur, tölugildisjöfnur og ójöfnur.

Kennt verður á hugbúnaðinn GeoGebru og hann nýttur við myndræna túlkun, tilgátusmíð og teikningar.

X

Stærðfræði í grunnskóla (SNU102G, SNU207G)

Fjallað er um markmið með stærðfræðikennslu í grunnskóla, stærðfræðilega hæfni og uppbyggingu stærðfræðikennslu í grunnskóla. Námsefni grunnskólans er skoðað og greint. Hugað er að því hvernig nemendur öðlast hæfni í að tjá sig um og beita stærðfræði á mismunandi sviðum hennar. Sjónum er beint að mikilvægi þess að byggja upp samfellu í námi þar sem meginhugmyndir hvers inntaksþáttar verða sífellt skýrari og víðtækari. Leiðir eru kynntar til að skipuleggja stærðfræðikennslu í grunnskóla sem tekur mið af þörfum allra nemenda. Fjallað verður um jafnræði og aðgengi nemenda að stærðfræðinámi. Nemendur prófa mismunandi leiðir við kennslu og er sérstök áhersla lögð á notkun fjölbreyttra miðla og námsgagna. Nemendur eiga á grundvelli reynslu sinnar á vettvangi að ígrunda kennslu sína, val á viðfangsefnum, hlutverk kennarans og samskipti við nemendur og samskipti milli nemenda. Áhersla er lögð á fjölbreytt námsumhverfi og kennsluhætti sem byggja á rannsóknum á stærðfræðinámi og -kennslu.

X

Samþætting og skapandi starf (GKY102G, GKY202G)

Á námskeiðinu er megináhersla á samþættingu námsgreina með því að nota Söguaðferðina (Storyline) sem meginþráð í náminu. Valin eru viðfangsefni tengd náttúru og samfélagi og unnið með þau á fjölbreyttan og skapandi hátt. Áhersla verður á að nemendur skynji námið sem heild. Hugað verður að námsmati og hvernig námsmatsaðferðir henta.
Lögð verður áhersla á ólíka reynslu og forsendur nemenda, út frá einstaklingmiðuðu námi og menntun fyrir alla í fjölmenningarsamfélagi þar sem gagnrýnin og skapandi hugsun er sem rauður þráður í gegnum námið.

X

Skapandi stærðfræðinám (GKY102G, GKY202G)

Á námskeiðinu kynnast kennaranemar hve skapandi stærðfræði er sem fræðigrein og hvernig ýta má undir leiðir til þess að byggja upp skapandi stærðfræðinám. Fjallað er um uppbyggingu stærðfræðihugmynda ungra barna, lausnaleit þeirra, námsmat og aðra þætti stærðfræðináms. Kennaranemar vinna verklega og taka þátt í umræðum um stærðfræðinám. Þeir ígrunda eigið stærðfræðinám og nýta vettvangsnám til þess að æfa það sem þeir læra á námskeiðinu og ígrunda eigin kennslu.

Sérstaklega verður hugað að því að kennaranemi styrki tök sín á inntaksþáttum og vinnubrögðum stærðfræðinnar til þess að hafa forsendur til að geta greint nám nemenda sinna. Sjónum verður beint að skilningi á helstu inntaksþáttum í stærðfræðinámi á yngsta stigi. Einnig verður fjallað um þátt tungumáls og röksemdafærslu í stærðfræðinámi.

Leiðir við kennslu og uppbygging námsumhverfis fá gott rými. Skoðað verður hvernig nálgast má viðfangsefni með rannsóknum, hlutbundinni vinnu, rafrænni leit, umræðum og uppsprettum úr daglegu lífi og umhverfi nemenda. Námsefni og námsgögn í stærðfræði verða greind og fjallað um náms- og kennsluumhverfi sem mætir ólíkum þörfum barna við stærðfræðinám. Hugað verður sérstaklega að stafrænum námsgögnum fyrir börn og leiðum til að meta slíkt efni. Fjallað verður um námsmat í stærðfræði og hvernig kennari getur nýtt sér mat á skilningi og færni nemenda til að byggja á við skipulag kennslu.

Kennaranemar kynnast fræðasviðinu stærðfræðimenntum og leiðum til að fylgjast með rannsóknum og þróun kennsluhátta til að þeir geti sótt sér hugmyndir og hvatningu til að þróa markvisst stærðfræðikennslu sína.

Vinnulag
Haldnir verða fyrirlestrar og nemendur taka þátt í umræðum og verklegri vinnu. Nemendur lesa sér til um rannsóknir og glíma sjálfir við stærðfræðileg viðfangsefni ásamt því að skipuleggja kennslu og kenna eftir skipulagi sínu.
Vettvangshluti námskeiðsins (3Ve) fer fram í samstarfsskólum Menntavísindasviðs og samsvarar einni og hálfri viku á vettvangi, 6 tíma á dag. 

Nemar halda dagbók um nám sitt og ígrundun á því frá upphafi námskeiðs og byggja á henni við skrif lokaverkefnis námskeiðsins. 

X

Danska sem erlent mál (ÍET201G, ÍET501G)

Námskeiðið miðar að því að veita nemendum innsýn í einstakar aðstæður dönskukennslu í íslenskum grunnskólum. Við munum kanna grundvallarhugtök og kenningar sem tengjast máltöku, sem eiga sérstaklega við um kennslu erlendra tungumála. Að auki munum við samræma fræðileg markmið og markmið fyrir dönskukennslu á Íslandi við kenningar um máltöku og kennslufræði erlendra tungumála. Í námskeiðinu verður einnig skoðað hvernig sjónarmið kennara varðandi nám og tungumál birtast í kennslustofum þar sem danska er kennd.

X

Daglegt mál og tjáning á dönsku (ÍET201G, ÍET501G)

Meginmarkmið námskeiðsins er að kennaranemar öðlist þekkingu og skilning á þeim reglum sem lúta að munnlegri tjáningu og færni í að beita töluðu máli rétt og eðlilega við ýmsar aðstæður.

Kennaranemar verða þjálfaðir í að beita málinu við ýmsar aðstæður. Áhersla er lögð á að þjálfa þá í að taka þátt í umræðum, lesa upp, segja frá og segja sögur. Fjallað verður um ýmsa þætti í töluðu máli, svo sem framburð einstakra hljóða, áherslur, ítónun og sérstaklega þau atriði sem Íslendingar eiga erfitt með að ná. Fjallað verður um muninn milli ritmáls og talmáls. Sérstaklega verður fjallað um nemendamiðaða kennslu og nemendur verða þjálfaðir í að útbúa munnleg verkefni handa nemendum. Kennaranemar kynna sér námsefni og ítarefni, bæði í rituðu máli og á vef. Ígrundun er snar þáttur í náminu og liður í að þróa starfskenningu þeirra.

X

Aðferðafræði og menntarannsóknir (KME501G)

Viðfangsefni námskeiðsins fela í sér tvennt. Annars vegar er um að ræða þjálfun í rannsóknaraðferðum, meðferð gagna og úrvinnslu þeirra og hins vegar læsi á menntarannsóknir, sem aðrir hafa framkvæmt og niðurstöður þeirra. Í öllum þáttum námskeiðsins er lögð áhersla á þekkingu og skilning á helstu hugtökum og hugmyndum úr aðferðafræði menntarannsókna. Gert er ráð fyrir að nemendur kynni sér þessi hugtök í lesefninu og beiti þeim í verkefnum er tengjast megindlegum, eigindlegum og blönduðum aðferðum, einnig aðferðum við starfendarannsóknir. 

Vinnulag á námskeiðinu felst í fyrirlestrum, kynningum og vettvangstengdum viðfangsefnum. Reynt er að samhæfa viðfangsefni þeirra sem sækja tíma reglulega og þeirra sem stunda námið að mestu sem fjarnemar.

X

Lokaverkefni (SNU601L)

Undir lok grunnnámsins vinna nemendur B.Ed.-verkefni sem skal vera á sviði aðalsérhæfingar og hafa gildi á sviði faggreinakennslu, sjá nánar í handbók.

Nemendur skrá óskir um efni og leiðbeinanda í form á Canvas vef. Umsjónarmenn námsleiða vinna úr óskunum og úthluta nemendum leiðbeinanda.  Nemendur vinna sjálfstætt að lokaverkefni sínu með ráðgjöf frá leiðsögukennara.

Lokaverkefni vinna nemendur einir eða tveir saman. Nánari leiðbeiningar um tilhögun, vinnulag og frágang við lokaverkefni er að finna á vef lokaverkefna í grunnnámi í Uglu undir Fræðasvið - Menntavísindasvið - Fyrir nemendur.

X

Upplýsingatækni og miðlun á vettvangi I (SNU007G)

Viltu kynnast af eigin raun hvernig upplýsinga- og tæknimennt er útfærð og upplýsingatækni er nýtt í grunnskólum á skapandi hátt? Hvar eru spennandi verkefni í gangi í skólum þar sem spjaldtölvur og fartækni koma við sögu? Hvar eru góðar fyrirmyndir um stafræna efnisöflun, miðlun, myndgerð og sköpun? Hvar eru dæmi um áhugaverð samskipti nemenda og samvinnu kennara í rafrænu samstarfi skóla? Hvar er verið að efla upplýsinga- og miðlalæsi, samfélagsþátttöku eða forritunarkunnáttu?
Nemendur á þessu námskeiði verja sem nemur 3 einingum í vettvangsnám og fá jafnframt tækifæri til að fara í styttri vettvangsheimsóknir í skóla eða til kennara hér á landi. Mögulega eiga þeir þess líka kost að kynnast kennurum og kennaranemum erlendis á vettvangi skóla í rafrænu samstarfi kennaramenntastofnana í nokkrum löndum. Þeir halda leiðarbók og deila reynslu sinni með öðrum nemendum. Þeir kynnast fræðilegum og hagnýtum þáttum sem tengjast skipulagi kennslu og gerð kennsluáætlana þar sem tengd er saman tækni og inntak á kennslufræðilegum grunni.
Námskeiðið er á kjörsviði í upplýsingatækni og miðlun og þar fá nemendur að prófa valin verkefni á vettvangi grunnskólans undir handleiðslu kjörsviðskennara og viðtökukennara. Kennaranemar á öðrum kjörsviðum og aðrir hópar eru einnig velkomnir og til greina kemur að nemendur vinni saman þvert á námssvið við mótun verkefna og kennslu þar sem upplýsinga- og tæknimennt er fléttuð saman við aðrar námsgreinar. Ennfremur getur gefist kostur á að skipuleggja vettvangsreynslu með öðrum hætti og tengja hana fjarkennslu, tilraunum um nýjan búnað, rannsóknarvinnu og þróunarstarfi í skólum eða í samvinnu við stofnanir og fyrirtæki sem tengjast menntamálum með einhverjum hætti.

X

Netnám og opin menntun (SNU014G)

Á námskeiðinu er fjallað um netið sem vettvang náms og fræðslu með áherslu á gervigreind, námssamfélög, sjálfsnám og stafræna þátttöku eða borgaravitund. Nemendur fræðast um hvernig óformlegt og óformað nám á sér stað í netumhverfi, þar sem einstaklingar sækja sér þekkingu sem er ekki bundin við hefðbundna kennslu eða námskrá. Sérstaklega verður lögð áhersla á hönnun formlegs námsefnis og námsumhverfis sem styður við óformlegt og óformað nám á netinu. Rýnt verður í kenningar og hugmyndir um óformlegt og óformað nám, svo sem sjálfsákvarðað nám (e. heutagogy, self-determined learning), dreifða vitsmuni (e. distributed cognition) og nám sem byggist á tengslamyndun og uppbyggingu þekkingar- og reynslunets (e. connectivism). Einnig verður fjallað um stafræna borgaravitund (e. digital citizenship) upplýsingalæsi og ýmsar áskoranir sem tengjast netnotkun í nútíma samfélagi. Verklegir þættir námskeiðsins snúast um gerð og notkun opins námsefnis og hugbúnaðar, hönnun námsumhverfis á netinu, sem og skoðun á því hvernig gervigreind getur haft áhrif á nám og kennslu í daglegu lífi.

Þátttakendur munu þróa stafrænar ferilmöppur til að endurspegla sitt persónulega námsferli og munu læra að meta og nýta tækni til að styðja við og efla eigið nám. Námskeiðið er hannað til að vera aðgengilegt og sveigjanlegt, með því að bjóða upp á fjölbreytta verkefnavinnu sem hægt er að laga að þörfum og áhugasviði hvers nemanda. Meðal annars munu nemendur velja sér opið netnámskeið (MOOC) á þeirra áhugasviði sem þeir ljúka sem hluta af námskeiðinu.

X

Þemavinna með upplýsinga- og samskiptatækni (SNU002G)

Þemavinna (project based learning) er námsaðferð þar sem nemendur öðlast ákveðna þekkingu og færni með því að vinna saman að tilteknu verkefni í lengri tíma en almennt tíðkast
í skólum. Þeir leita svara við flókinni spurningu, finna lausn
á vandamáli, útbúa eða skapa eitthvað sem reynir á getu þeirra og hugkvæmni.
Þátttakendur á þessu námskeiði leggja á ráðin um þau verkefni sem ráðist er í, hvernig þeir skipuleggja vinnu sína og með hvaða hætti þeir nota upplýsinga- og samskiptatækni til afla upplýsinga eða efnis, vinna úr því og koma því á framfæri. Brýnt er að þátttakendur hafi mikinn áhuga á að leita svara hverju sinni, telji mikilvægt að leysa ákveðið vandamál eða skapa frumlegt verk.
Í verkefnum af þessu tagi reynir mikið á samvinnu, frumkvæði, lausnaleit og opna eða fjölþætta nálgun. Jafnframt kemur gagnrýnin og skapandi hugsun mjög við sögu. Verkið sem verður til ‒ sem gæti til dæmis verið stuttmynd, útvarpsleikrit, vefur eða söngleikur ‒ verður gert aðgengilegt fyrir íslenskan almenning eða, eftir atvikum, netverja hvar sem þeir búa.
Unnin verða tvö verkefni. Vinna við það fyrra stendur í einn til einn og hálfan mánuð en það síðara stendur yfir í tvo og hálfan til þrjá mánuði.

X

Tölvuleikir, leikheimar og leikjamenning (SNU019G)

Fjallað verður um tölvuleiki í námi og kennslu með sérstakri áherslu á leikheima og netleiki og opna leikvanga á netinu og tengsl slíkra leikja við nám og tómstundastarf. Leikjamenning verður skoðuð, flokkunarkerfi og einkenni tölvuleikja, vægi þeirra í tómstundamenningu og tengsl við þjóðfélagsmál. Sérstaklega verður skoðað jafnréttissjónarhorn í tölvuleikjum og tölvuleikjamenningu og ýmis álitamál til dæmis tengd kynferði, ávanabindingu og/eða spilafíkn.  Unnið verður með  verkfæri til að smíða kennsluleiki/námsleiki og fjallað um þróun á „leikjun“ (e. gamification) í námi. Fjallað verður um námsleiki í ýmis konar tölvuumhverfi, jafn þrívíddarheimi á Interneti og leiki sem nota snjalltölvur eða síma.

Námskeiðið verður með fjarkennslusniði

X

Forritun og tæknismiðjur (SNU010G)

Nemendur læra einföld forritunarmál og hvernig fella má forritun og vinnu í tæknismiðjum (makerspaces, fablabs)  inn í nám. Fjallað verður um forritunarkennslu í skólum, hugmyndir og kenningar um forritun í skólanámi og tengsl við tækniþróun og atvinnulíf. Einnig verður fjallað um forritun fyrir snjalltæki (app) og kynnt námsverkfæri til að búa til slík forrit.  Einkum verður unnið með myndræn forritunarmál sem hæfa til margs konar nota í  námi og kennslu og sem geta tengst ýmis konar jaðartækjum.

Horft verður til framtíðar og skoðuð sú þróun þegar stafrænn heimur og stýringar á hlutum renna saman (IoT, Internet of things). Unnið verður með hugmyndir um námssmiðjur og námsrými sem henta við nemendamiðað nám þar sem nemendur skapa og vinna með stafræna hluti og virkni í tvívíddar- og þrívíddarheimi og raunverulegum tækjum.

Fjallað verður um hugmyndafræði og kenningar og samfélagsumræðu varðandi „Internet of Things“  og  „gerenda“menningu (maker culture).  Skoðaðar eru breytingar á framleiðslutækni í persónumiðaða framleiðslu, fjarstýrð og sjálfstýrð verkfæri svo sem dróna og tölvuföt (wearable technology), útbúnað til að skapa sýndarveruleika og möguleika slíkra verkfæra í námi og kennslu.

X

Upplýsingatækni og miðlun á vettvangi II (SNU011G)

Viltu kynnast af eigin raun hvernig upplýsinga- og tæknimennt er útfærð og upplýsingatækni er nýtt í grunnskólum á skapandi hátt? Hvar eru spennandi verkefni í gangi í skólum þar sem spjaldtölvur og fartækni koma við sögu? Hvar eru góðar fyrirmyndir um stafræna efnisöflun, miðlun, myndgerð og sköpun? Hvar eru dæmi um áhugaverð samskipti nemenda og samvinnu kennara í rafrænu samstarfi skóla? Hvar er verið að efla upplýsinga- og miðlalæsi, samfélagsþátttöku eða forritunarkunnáttu?
Nemendur á þessu námskeiði verja sem nemur 3 einingum í vettvangsnám og fá jafnframt tækifæri til að fara í styttri vettvangsheimsóknir í skóla eða til kennara hér á landi. Mögulega eiga þeir þess líka kost að kynnast kennurum og kennaranemum erlendis á vettvangi skóla í rafrænu samstarfi kennaramenntastofnana í nokkrum löndum. Þeir halda leiðarbók og deila reynslu sinni með öðrum nemendum. Þeir kynnast fræðilegum og hagnýtum þáttum sem tengjast skipulagi kennslu og gerð kennsluáætlana þar sem tengd er saman tækni og inntak á kennslufræðilegum grunni.
Námskeiðið er á kjörsviði í upplýsingatækni og miðlun og þar fá nemendur að prófa valin verkefni á vettvangi grunnskólans undir handleiðslu kjörsviðskennara og viðtökukennara. Kennaranemar á öðrum kjörsviðum og aðrir hópar eru einnig velkomnir og til greina kemur að nemendur vinni saman þvert á námssvið við mótun verkefna og kennslu þar sem upplýsinga- og tæknimennt er fléttuð saman við aðrar námsgreinar. Ennfremur getur gefist kostur á að skipuleggja vettvangsreynslu með öðrum hætti og tengja hana fjarkennslu, tilraunum um nýjan búnað, rannsóknarvinnu og þróunarstarfi í skólum eða í samvinnu við stofnanir og fyrirtæki sem tengjast menntamálum með einhverjum hætti.

X

Leikur, tækni og sköpun (SNU003G)

Námskeiðið fjallar um skapandi starf með börnum þar sem stuðst er eða fengist við stafrænan búnað og tækni. Nemar rýna og ræða les- og myndefni sem lýtur að sköpun með stafrænni tækni í leik- og grunnskólum. Þeir kynnast lýsandi dæmum í starfi valinna skóla og ígrunda færar leiðir til að beita upplýsingatækni og miðlun með ungum nemendum á frjóan hátt. Nemar spreyta sig á teikningu og skapandi myndvinnslu í stafrænu umhverfi með stafræna sögugerð fyrir augum. Þeir myndskreyta og hljóðsetja sögur ætlaðar börnum og setja sig í spor ungra nemenda í skapandi starfi þar sem reynir á listræna framsetningu í hljóði, mynd og hreyfingum. Greint er frá frumkvöðlum um forritun fyrir börn og bent á leiðir til að útbúa einfalt efni, sögur og leiki í myndrænu forritunarumhverfi. Fjallað er um valdar tæknilausnir sniðnar að ungum nemendum til að varpa ljósi á tæknihönnun, forritun og sjálfvirkni. Nemar kynnast lítillega kennslu um slíkan búnað á vettvangi og fá sjálfir að spreyta sig á glímu við hann. Kynntar eru leiðir til að tengja myndræna forritun og leikföng hönnun og nýsköpun úr ýmsum efniviði með hagnýt not eða listræna sköpun í huga. Fjallað er um nýsköpun og nýsköpunarmennt sem viðfangsefni í skólastarfi og greint frá starfi í sköpunarsmiðjum. Kynntur er búnaður sem nota má við leiserskurð í ýmsan efnivið, skurð og brot í pappír, teikningu og prentun í þrívídd og vinnu með textíl. Nemar lýsa vinnu sinni og tilraunum með tæknileikföng og nýsköpunarbúnað í myndum og myndskeiðum studdum texta og einfaldri vefsíðugerð.

X

Samfélagsleg nýsköpun og skapandi skólastarf (SNU012M)

Í námskeiðinu kynnast þátttakendur hvernig samfélagsleg nýsköpun nýtist í kennslu og námi til að takast á við áskoranir með samfélagslegan ávinning að leiðarljósi. Áhersla verður lögð á aðferðir nýsköpunar og frumkvöðlastarfs og tengingar við áskoranamiðað nám, verkefna- og reynslumiðað nám, skapandi skólastarf og samþættingu námsgreina. Farið verður yfir fræðilegan grunn samfélagslegrar nýsköpunar og skapandi skólastarfs. Tækifæri til hagnýtingar samfélagslegrar nýsköpunar verða tekin til skoðunar og kynnt, ásamt hönnunarhugsun og öðrum leiðum til að styðja við uppgötvun, greiningu og nýtingu slíkra tækifæra. Á grunni þess velja og leysa nemendur í teymum verkefni þar sem tekist er á við fjölbreyttar samfélagslegar áskoranir. Í lok námskeiðsins hafa þátttakendur unnið hagnýtt verkefni sem strax er hægt að nýta í skólastarfi og hægt að þróa frekar til fjölbreytta notkun í huga.

Öll fög eru skyldufög nemaVValfagBBundið val er háð skilyrðum ENámskeiðið er ekki kennt á misserinuNámsleiðin í Kennsluskrá

Hvað segja nemendur?

Dóra Björk Ólafsdóttir
Guðjón Ingimundarson
Dóra Björk Ólafsdóttir
Grunnskólakennsla með áherslu á náttúrugreinar

Ég hef alltaf haft mikinn áhuga á náttúruvísindum og þótti því tilvalið að miðla mínum áhuga til komandi kynslóða. Námið býður upp góða starfsmöguleika og starfið er spennandi. Boðið er upp á fjölbreytta og skemmtilega áfanga og eru þeir góður grunnur fyrir kennarastarfið.

Guðjón Ingimundarson
Grunnskólakennsla með áherslu á íslensku

Að mennta sig sjálfan eða einhvern annan, er styrking í svo marga staði. Það er ákaflega gefandi að sjá unga fólkið bæta sig meir og meir, sama hvort það sé bóklega, verklega eða andlega. Að móta komandi kynslóðir fyrir okkar samfélag eru forréttindi. Sama hversu stór partur maður er af ferlinu. Námið opnar svo margar hurðir og eru kennarar við Háskóla Íslands alltaf reiðubúnir að sýna þér hvað liggur á bakvið þær.

Hafðu samband

Kennsluskrifstofa
1. hæð, Stakkahlíð – Enni
Opið kl. 8.15 – 15.00 alla virka daga
Sími 525 5950
mvs@hi.is

""

Hjálplegt efni

Ertu með fleiri spurningar? Hér finnurðu svör við ýmsum þeirra og upplýsingar um ýmislegt annað sem gott er að hafa í huga þegar þú velur nám.